İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ KISIM :
Genel Esaslar :
BİRİNCİ BÖLÜM :
M. 1 - Amaç
M. 2 - Kapsam
İKİNCİ BÖLÜM :
M. 3 - Tanımlar
İKİNCİ KISIM :
Kurullar, Kuruluşlar, Komisyonlar Görev ve Yetkileri
M. 4 - Görevli Kurullar, Kuruluşlar
a) Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu
b) Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu
M. 5 - Emniyet Genel Müdürlüğü Görev ve Yetkileri
M. 6 - Trafik Zabıtası ve Genel Zabıtanın Görev ve YetkiSınırı
M. 7 - Karayolları Genel Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri
M. 8 - Milli Eğitim, Sağlık ve Ulaştırma BakanlıklarınınGörev ve
Yetkileri
M. 9 - Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığının Görev veYetkileri
M. 10 - Belediye Trafik Birimleri Görev ve Yetkileri
M. 11 - 3176 Sayılı Kanunla Yürürlükten Kaldırılmıştır
M. 12 - İl ve İlçe Trafik Komisyonları, Kuruluşu, Görev ve Yetkileri
ÜÇÜNCÜ KISIM :
Karayolu Trafik Güvenliği, Trafik İşaretleri,
Yapı ve Tesisler
M. 13 - Karayolu Trafik Güvenliği
M. 14 - Karayolu Yapısı ve Trafik İşaretlerinin Korunması
M. 15 - Trafik İşaretleri
M. 16 - Karayolu Dışında, Kenarında ve Üzerindeki Diğer Levhalar, Işıklarve
İşaretlemeler
M. 17 - Belediye Sınırları Dışında Karayolu Kenarındaki Yapı ve Tesisler
M. 18 - Belediye Sınırları İçinde Bulunan Karayolu Kenarındaki Yapıve Tesisler
DÖRDÜNCÜ KISIM :
Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil Plakaları,
Motorlu Araçlara Ait Şartlar ve Muayene
BİRİNCİ BÖLÜM :
M. 19 - Tescil Belgesi Alma Zorunluluğu
M. 20 - Tescil Süresi ve Bildirme Mecburiyeti
M. 21 - Trafik Belgesi ve Tescil Plakası Alma Zorunluluğu
M. 22 - Belge vePlaka Vermeye Yetkili Kuruluşlar
M. 23 - Belge vePlakaların Araçlar Üzerinde Bulundurulması Zorunluluğu
M. 24 - Trafik Belgesi Verilmesi İçin Zorunlu Belgeler
M. 25 - Geçici Trafik Belgeleri ile Geçici Tescil Plakaları
M. 26 - Araçlara Ait Trafik Ayırım İşaretleri ve Diğer İşaretler
M. 27 - Tanınma İşaretleri
M. 28 - Devlet Malı Araçların Ayırım İşaretleri ve Tescil Plakaları
İKİNCİ BÖLÜM
M. 29 - Araçların Karayoluna Uygunluğu ve Teknik Esaslar
M. 30 - Araçların Teknik Şartlara Uygunluğu
M. 31 - Araçlarda Bulundurulması Zorunlu Gereçler
M. 32 - Adres Değiştirme ve Araçlar Üzerindeki Değişiklikleri Bildirme
M. 33 - Taşınması Özel İzne Bağlı Yükler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM :
M. 34 - Araçların Muayenesi
M. 35 - Muayeneye Yetkili Kuruluşlar
BEŞİNCİ KISIM:
Sürücü Belgeleri ve Sürücüler
M. 36 - Sürücü Belgesi Alma Zorunluluğu
M. 37 - Sürücü Belgesi Alma Zorunluluğu Olmayanlarda Aranacak Şartlar
M. 38 - Sürücü Belgesi Sınıfları
M. 39 - Sürücü Belgelerine Ait Esaslar
M. 40 - Dış Ülkelerden Alınmış Olan Sürücü Belgeleri
M. 41 - Sürücü Adaylarında Aranacak Şartlar
M. 42 - Sürücülerin Sınavları ve Sürücü Belgelerinin Verilmesi Esasları
M. 43 - Askeri Araç Sürücülerinin Sınavları
M. 44 - Adres Değişikliklerinin Bildirilmesi ve Sürücü BelgelerininTaşınması
Zorunluluğu
M. 45 - Sağlık Şartlarında Sonradan Meydana Gelen Değişiklikler ileSahte Olan,
Hile ile Alınan veya Şartlarına Uygun
Olmadan Verilen Sürücü Belgeleri
ALTINCI KISIM :
Trafik Kuralları
BİRİNCİ BÖLÜM :
Genel Kurallar
M. 46 - Karayollarında Trafiğin Akışı
M. 47 - Trafik İşaretlerine Uyma
M. 48 - Alkollü İçki, Uyuşturucu veya Keyif Verici Maddelerin EtkisiAltında
Araç Sürme Yasağı
M. 49 - Taşıt Kullanma Sürelerine Uyma Zorunluluğu
İKİNCİ BÖLÜM :
Hız Kuralları
M. 50 - Hız Sınırları
M. 51 - Hız Sınırlarına Uyma
M. 52 - Hızın Gerekli Şartlara Uygunluğunu Sağlamak
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM :
Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar
M. 53 - Dönüş Kuralları
M. 54 - Geçme Kural ve Yasakları
M. 55 - Geçilen Araçlara Ait Kurallar
M. 56 - Şerit İzleme, Karşılıklı Geçiş, Takip Mesafesi ve Geçiş
KolaylığıSağlamak
M. 57 - Kavşaklarda Geçiş Hakkı
M. 58 - İndirme ve Bindirme Kuralları
M. 59 - Duraklama ve Park Etme
M. 60 - Duraklamanın Yasak Olduğu Yerler
M. 61 - Park Etmenin Yasak Olduğu Yerler
M. 62 - Karayolu Üzerinde Park Etme İzni Verilmeyen Araçlar
M. 63 - Araçların Işıklandırılması
M. 64 - Işıkların Kullanılması
M. 65 - Araçların Yüklenmesi
M. 66 - Bisiklet, Motorlu Bisiklet ve Motosiklet Sürücüleri ile İlgiliKurallar
M. 67 - Araç Manevralarını Düzenleyen Kurallar
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM :
Yayalar, Hayvanla Çekilen veya Elle Sürülen Araçlarla
Hayvan Sürücüleri ve Yarışlar Hakkında Kurallar
M. 68 - Yayaların Uyacakları Kurallar
M. 69 - Hayvanla Çekilen, Elle Sürülen Araçları Sürenler ve HayvanSürücülerine
Ait Kurallar
M. 70 - Yarış ve Koşulara Ait Kurallar
BEŞİNCİ BÖLÜM :
Çeşitli Kurallar
M. 71 - Geçiş Üstünlüğüne Sahip Araçlar ve Sürme Kuralları
M. 72 - Ses, Müzik, Görüntü ve Haberleşme Cihazlarının Kullanılması
M. 73 - Tedbirsiz ve Saygısız Araç Sürme
M. 74 - Yaya ve Okul Geçitleri
M. 75 - Okul Taşıtları
M. 76 - Demiryolu Geçitleri
M. 77 - Çocuk, Hasta ve Sakat Taşıtları, Gözleri Görmeyen Yayalar,Yürüyüş
Kolları
M. 78 - Sürücülerin ve Yolcuların Koruyucu Tertibat Kullanma Zorunluluğu
M. 79 - Karayolu Üzerindeki Park Yerlerinde Ücret Almaya Yetkililer53
M. 80 - Diğer Kurallar
YEDİNCİ KISIM :
Trafik Kazaları
M. 81 - Trafik Kazalarına Karışanlar ile İlgili Kurallar
M. 82 - Trafik Kazalarında Yükümlülük
M. 83 - Trafik Kazalarında El Koyma ve Bilirkişilik
M. 84 - Trafik Kazalarında Sürücü Kusurlarının Tespiti ve AsliKusur
Sayılan Haller
SEKİZİNCİ KISIM :
Hukuki Sorumluluk ve Sigorta
BİRİNCİ BÖLÜM :
İşleten ve Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin HukukiSorumluluğu
M. 85 - İşleten ve Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs SahibininHukuki
Sorumluluğu
M. 86 - İşletenin veya Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs
SahibininSorumluluktan Kurtulması veya Sorumluluğunun azaltılması
M. 87 - Genel Hükümlerin Uygulanması
M. 88 - Zarar Verenlerin Birden Fazla Olması
M. 89 - İşletenler veya Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs
SahipleriArasında Zararın Tazmini
M. 90 - Maddi ve Manevi Tazminat
İKİNCİ BÖLÜM :
Sigorta
M. 91 - Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırma Zorunluluğu
M. 92 - Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Dışında Kalan Hususlar
M. 93 - Enaz Sigorta Tutarları
M. 94 - Sigorta Sözleşmesinin Verilmesi ve İşletenin Değişmesi
Halindekiİşlemler
M. 95 - Tazminatın Azaltılması veya Kaldırılması Sonucunu Doğuran Haller
M. 96 - Zarar Görenlerin Çokluğu
M. 97 - Doğrudan Doğruya Talep ve Dava Hakkı
M. 98 - Tedavi Giderlerinin Ödenmesi
M. 99 - Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi
M.100 - İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasına Uygulanacak Hükümler
M.101 - Sigorta Sözleşmesi Yapmaya Yetkili Sigorta Şirketleri ve Sigorta
Yapma Zorunluluğu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM :
Özel Durumlar
M.102 - Motorlu Araç Römorkları
M.103 - Motorsuz Taşıtlar ve Motorlu Bisiklet
M.104 - Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlar
M.105 - Yarışlar
M.106 - Devlete ve Kamu Kuruluşlarına Ait Araçlar
M.107 - Çalınan veya Gasbedilen Araçlarda Sorumluluk
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM :
M.108 - Garanti Fonu
BEŞİNCİ BÖLÜM :
Ortak Hükümler
M.109 - Zaman Aşımı
M.110 - Yetkili Mahkeme
M.111 - Sorumluluğa İlikin Anlaşmalar
DOKUZUNCU KISIM :
Adli Kovuşturma ve Cezaların Uygulanması
BİRİNCİ BÖLÜM :
Adli Kovuşturma
M.112 - Bu Kanundaki Suçlarla İlgili Davalara Bakacak Mahkemeler veYetkileri
M.113 - 3493 Sayılı Kanun ile Yürürlükten Kaldırılmıştır
İKİNCİ BÖLÜM :
M.114 - Suç ve Ceza Tutanakları
M.115 - Para Cezalarının Ödenme Süresi
M.116 - Tescil Plakasına Göre Tutanak Düzenlenmesi
M.117 - 3176 Sayılı Kanunla Yürürlükten Kaldırılmıştır
M.118 - Ceza Puanı Uygulaması, Puanlama ve Trafik Kazası NedeniyleSürücü
Belgelerinin Geri Alınması
M.119 - İşlenen Suçlar Nedeniyle Sürücü Belgelerinin Geri Alınmasıve Yerine
Getirilmesi
M.120 - Zaman Aşımı
M.121 - Yönetmelikte Yer Alacak Diğer Esaslar
ONUNCU KISIM :
Eğitim, Okullar ve Çocuk Eğitimi Parkları
M.122 - Trafik Eğitimi ve Denetimi
M.123 - Sürücü Kursları
M.124 - Çocuk Trafik Eğitim Parkları
M.125 - Okul, Radyo ve Televizyonlarda Trafik Eğitimi
ONBİRİNCİ KISIM :
Çeşitli Hükümler
M.126 - Olağanüstü Hallerde ve Savaşta Karayolunda Trafiğin Düzenlenmesive
Denetimi
M.127 - 3176 Sayılı Kanunla Yürürlükten Kaldırılmıştır.
M.128 - Terkedilen, Hasara Uğrayan veya Uzun Süre Parkedilen Araçlar
M.129 - Trafik HMizmetleri Geliştirme Fonu
M.130 - İlgili Bakanlık ve Kuruluşlarla İşbirliğini Sağlama
M.131 - Kağıtların ve Plakaların Basım ve Dağıtımı ile İlgili GelirdenPay
Ayrılması
M.132 - Bilgi İşlem Merkezinin Faaliyeti
M.133 - Araçların Trafiğe Çıkarılmalarında Kısıtlama ve Yasaklamalar
M.134 - Okul Geçidi Görevlisi
M.135 - Yönetmelikler
ONİKİNCİ KISIM :
Ek Maddeler ve Geçici Hükümler
Ek Madde 1 - Ticari Taşıt Kullanma Belgesi
Ek Madde 2 - Araçların Tescil Edildikleri AmacınDışında
Kullanılması
Ek Madde 3 - Trafik Suçlarına İlişkin Cezalar
Ek Madde 4 - Trafik Kazalarına Karışan Otobüs FirmalarınınAdlarının
Teşhiri
Ek Madde 5 - Ticari Amaçlı Araçların Tescili
Ek Madde 6 - Fahri Trafik Müfettişliği
Ek Madde 7 - Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Dairesi Başkanlığı
Ek Madde 8 - Sigortalılar Bilgi Merkezi
Ek Madde 9 - Tutanakların Tutulması
Ek Madde 10 - Karayolu Trafik Güvenliği Önerilerini İlgili
Kuruluşların Yerine Getirme Zorunluluğu
Ek Madde 11 - Yetkili Kılınan KGM ve Emn. Gn. Md. TCK'ında Yazılı Fiilleri
İşleyenler Hakkında Ağır Cezalar
Ek Madde 12 - Otoyollarda Konaklama Yerleri Hariç Diğer TesislerdeAlkollü İçki
Yasağı
GEÇİCİ HÜKÜMLER :
Geçici Madde 1 - Eski yasaya göre belgelerin değişimi
Geçici Madde 2 - Yeni yasaya göre ehliyetlerin değişimi
Geçici Madde 3 - Yeni yasaya göre traktörlerin tescili
Geçici Madde 4 - Eski yasaya göre kesilen önceki cezalarıntahsil
esasları
Geçici Madde 5 - Sürücü belgelerinin polisce verilmesi
Geçici Madde 6 - Takoğraf takılması esasları
Geçici Madde 7 - Nakliyelerde yeni kanuna göre fiyat farkı
Geçici Madde 8 - Ceza puanı uygulaması
Geçici Madde 9 - Traktör ve römorklarının tescil işlemleri
Geçici Madde 10 - Önceden malik olunan araçların tescili
Geçici Madde 11 - Kanunla bağlantılı yönetmeliklerin çıkarılması
Geçici Madde 12 - Emn. Gn. Md. yeniden teşkilatlanıncaya kadar geçensürede
hizmetlerin yürütülmesi
Geçici Madde 13 - Emn. Gn. Md. eski personelin konumu
Geçici Madde 14 - Emn. Gn. Md. nün yeniden teşkilatlanması
Geçici Madde 15 - Haftalık TV. yayınlarının enaz 2 saatinin yeni
yasanıntanıtımına ayrılma zorunluluğu
Ek Geçici Madde Emn. Gn. Md. nün engeç 2 yıl içinde personel, araç ve
gereçleri sağlama mecburiyeti
Geçici Madde 1 -
ONÜÇÜNCÜ KISIM :
Kaldırılan Hükümler, Yürürlük ve Yürütme
M.136 - Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayan hükümler
M.137 - Yürürlük
M.138 - Yürütme
İşlemiyen Hükümler
28.3.1988 Tarih ve 31766 Sayılı Kanunun Geçici Maddesi
25.6.1988 Tarih ve 330 Sayılı KHK Geçici Maddesi
3.11.1988 Tarih ve 3493 Sayılı Kanunun Geçici Maddesi
19.4.1988 Tarih ve 3538 Sayılı Kanunun Geçici Maddeleri
Geçici Madde 1
Geçici Madde 2
31.10.1990 Tarih ve 3672 Sayılı Kanunun Geçici Maddesi
Emniyet Genel Müdürlüğü İhdas Edilen Kadrolar
Emniyet Genel Müdürlüğü İptal Edilmesi Uygun Görülen Kadrolar
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU
Kanun Numarası : 2918
Kabul Tarihi : 13.10.1983
Yayım Tarihi ve Sayısı : 18.10.1983 - 18195
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam
Amaç :
MADDE 1 - Bu Kanunun amacı, karayollarında can ve mal güvenliğiyönünden
trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tümkonularda
alınacak önlemleri belirlemektir.
Kapsam :
MADDE 2 - Bu Kanun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hakve
yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşlarıve
bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer
hükümlerikapsar.
Bu Kanun, karayollarında uygulanır. Ancak aksine bir hüküm yoksa;
a) Karayolu dışındaki alanlardan kamuya açık olanlar ile park, bahçe,park yeri,
garaj, yolcu ve eşya terminali, servis ve akaryakıt istas-yonlarındakarayolu
taşıt trafiği için faydalanılan yerler ile,
b) Erişme kontrollü karayolunda ve para ödenerek yararlanılan,
karayollarınınkamuya açık kesimlerinde ve belirli bir karayolunun bağlantısını
sağlayandeniz göl ve akarsular üzerinde kamu hizmeti gören araçların karayolu
araçlarınaayrılan kısımlarında da,
Bu Kanun hükümleri uygulanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Tanımlar
Tanımlar :
MADDE 3 - Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımları
aşağıdagösterilmiştir.
Trafik : Yayaların, hayvanların ve
araçların karayolları üzerindekihal ve hareketleridir.
Karayolu : Trafik için kamunun yararlanmasına açık olan arazişeridi,
köprüler ve alanlardır.
Karayolu yapısı : Karayolunun kendisi ile karayolunun üstünde,yanında,
altında veya yukarısındaki; ada, ayırıcı, oto korkuluk, istinatduvarı, köprü,
tünel, menfez ve benzeri yapılardır.
Mülk : Devlete, kamuya, gerçek yada tüzel kişilere ait olantaşınmaz
mallardır.
Karayolu sınır çizgisi : Kamulaştırılmış, kamuya terk veya tahsisedilmiş
karayolunda, mülkle olan sınır çizgisi,
Diğer karayollarında, yarmada, şevden sonra hendek varsa hendek dışkenarı,
hendek yoksa şev üst kenarı, dolguda şev etek çizgisi,
Yaya yolu ayrılmış karayolunda ise, yaya yolunun mülkle birleştiğiçizgidir.
İki yönlü karayolu : Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiğiiçin
kullanıldığı karayoludur.
Tek yönlü karayolu : Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıttrafiği için
kullanıldığı karayoludur.
Bölünmüş karayolu : Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun birayırıcı ile
belirli şekilde diğer taşıt yolundan ayrılması ile meydanagelen kara-yoludur.
Erişme kontrollü karayolu (Otoyol - Ekspres yol) : Özellikletransit
trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında girişve çıkışın
yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği,ancak izin verilen
motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontroletabi tutulduğu
karayoludur.
Geçiş yolu : Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmışolan yolun,
karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.
Bağlantı yolu : Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarınınbirbirine
bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı dışında kalan ve bir yönlütrafiğe ayrılmış
olan karayolu kısmıdır.
Anayol : Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin,bu
yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş hakkını vermesi gerektiğiişaretlerle
belirlenmiş karayoludur.
Tali yol : Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu
bakımından,bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.
Taşıt yolu (Kaplama) : Karayolunun genel olarak taşıt
trafiğincekullanılan kısmıdır.
Yaya yolu (Yaya kaldırımı) : Karayolunun, taşıt yolu kenarıile gerçek
veya tüzel kişilere ait mülkler arasında kalan ve yalnız yayalarınkullanımına
ayrılmış olan kısmıdır.
Bisiklet yolu : Karayolunun, sadece bisikletlilerin
kullanmalarınaayrılan kısmıdır.
Yaya geçidi : Taşıt yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerinisağlamak
üzere, trafik işaretleri ile belirlenmiş alandır.
Kavşak : İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesiile
oluşan ortak alandır.
Banket : Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıt yolu kenarıile şev başı
veya hendek iç üst kenarı arasında kalan ve olağan olarakyayaların ve
hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların
faydala-nabileceğikısımdır.
Şerit : Taşıtların bir dizi halinde güvenli seyredebilmeleriiçin taşıt
yolunun ayrılmış bir bölümüdür.
Alt geçit : Karayolunun diğer bir karayolu veya demir yolunualttan
geçmesini sağlayan yapıdır.
Üst geçit : Karayolunun diğer bir karayolu veya demir yolunuüstten
geçmesini sağlayan yapıdır.
Demiryolu geçidi (Hemzemin geçit) : Karayolu ile demiryolununaynı
seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir.
Okul geçidi : Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta
dereceliokulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi için taşıt
yolundaayrılmış ve bir trafik işareti ile belirlenmiş alandır.
Ada : Yayaların geçme ve durmalarına, taşıtlardan inip
binmelerineyarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama
amacıylayapılmış olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla
belirlenmişbölüm ve alanlardır.
Ayırıcı : Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran,bir
taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini engelleyen veya zorlaştırankarayolu
yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.
Park yeri : Araçların park etmesi için kullanılan açık veyakapalı alandır.
Karayolu üzeri park yeri : Taşıt yolundaki veya buna bitişikalanlardaki
park yeridir.
Karayolu dışı park yeri : Karayolu sınır çizgisi dışındaolan ve
bir geçiş yolu veya servis yolu ile taşıt yoluna bağlanan parkyeridir.
Otomobil : Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka en çok yedioturma yeri
olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
Minibüs : (Değişik : 16/10/1984 - 3058/1 md.) Yapısı
itibariylesürü-cüsünden başka sekiz ila ondört oturma yeri olan ve insan
taşımakiçin imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
Kamyonet : İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.500 kg.Õıgeçmeyen ve
yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır.
Kamyon : İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.500 kgÕdanfazla olan ve
yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır.
Otobüs : (Değişik: 16/10/1984 - 3058/1 md.) Yapısı
itibariylesürü-cüsünden başka en az onbeş oturma yeri olan ve insan taşımak
içinimal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
Troleybüsler de bu sınıfa dahildir..
Çekici : Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmişolan ve yük
taşımayan motorlu taşıttır.
Arazi taşıtı : Karayolunda yolcu veya yük taşıyabilecek şekildeimal
edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veyaalabilen
motorlu taşıtlardır.
Özel amaçlı taşıt : Özel amaçla insan veya eşya taşımak içinimal edilmiş
olan ve itfaiye, cankurtaran, cenaze, radyo, sinema, televizyon,kütüphane,
araştırma araçları ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçlarıçekmek veya
taşımak, kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.
Kamu hizmeti taşıtı : Kamu hizmeti için yük veya yolcu taşımasıyapan
bütün taşıtlardır.
Personel servis aracı : (Değişik : 17.10.1996 - 4199/1 md.)Herhangi bir
kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelinibir akit
karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minibüs ve otobüstüründeki ticari
araçlardır. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzelkişilere ait araçların
kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanımın kapsamına girmez.
Umum servis aracı : (Değişik : 17.10.1996 - 4199/1 md.) Okultaşıtları
ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir.Kamptaşıtı :
(Değişik: 17.10.1996 - 4199/1 md.) Yük taşımasında kullanılmayan;iç dizaynı
tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceğikadar yolcu
taşıyabilen motorlu taşıttır.
Römork : Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak içinimal edilmiş
motorsuz taşıttır.
Yarı römork : Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığıyükün
ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorkdur.
Hafif römork : Azami yüklü ağırlığı 750 kgÕı geçmeyen römorkveya yarı
römorktur.
Motosiklet : iki veya üç tekerlekli, sepetli veya sepetsiz
motorluaraçlardır. Bunlardan karoserisi yük taşıyabilecek şekilde sandıklı
veyaözel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan üç
te-kerleklimotosikletlere yük motosikleti (triportör) denir.
Bisiklet : En çok üç tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanınadale
gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareketeden ve yolcu
taşımalarında kullanılmayan motorsuz taşıtlardır.
Motorlu bisiklet : Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen,içten
patlamalı motorla donatılmış ve imal hızı saatte 50 km.Õden az olanbisiklettir.
Lastik tekerlekli traktör : Belirli şartlarda römork ve yarırömork
çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım araçlarıdır.
İş makineleri : (Değişik: 17.10.1996 - 4199/1 md.) Yol inşaatmakineleri
ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitlikuruluşların
iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitliekipmanlar monte
edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayanmotorlu
araçlardır.
Tramvay : Genellikle yerleşim birimleri içinde insan
taşımasındakullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve
hareketgücünü dışarıdan sağlayan taşıttır.
Okul taşıtı : Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta
dereceliokulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin
taşınmalarındakullanılan taşıttır.
Taşıt katarı : Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzerebirbirine
bağlanmış taşıtlardır.
Araç : Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özelamaçlı
taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin geneladıdır.
Taşıt : Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan
araçlardır.Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere Òmotorlu taşıtÓ, insan ve
hayvangücü ile yürütülenlere Òmotorsuz taşıtÓ denir.
Sürücü : (Değişik: 17.10.1996 - 4199/1 md.) Karayolunda, motorluveya
motorsuz bir aracı veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir.
Şoför : (Değişik: 17.10.1996 - 4199/1 md.) Karayolunda, ticariolarak
tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir.
Araç sahibi : Araç için adına yetkili idarece tescil belgesiverilmiş
veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir.
İşleten : Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıylasatışta alıcı
sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun sürelikiralama, ariyet veya
rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alankişidir. Ancak ilgili
tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabınave tehlikesi kendisine ait
olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiilitasarrufu bulunduğu ispat edilirse,
bu kimse işleten sayılır.
Yolcu : Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dışındaaraçda
bulunan kişilerdir.
Hizmetli : Araçlarda, sürücü hariç, araç veya taşıma hizmetlerindesüreli
veya süresiz çalışan kişiler ile iş makinelerinde sürücüden gayrikişilerdir.
Durak : Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu
veyahizmetlileri bindirmek, indirmek için durakladıkları, işaretlerle
belirlenmişyerdir.
Garaj : Araçların, genellikle uzun süre durmaları için kullanılanbakım
veya servisinin de yapılabileceği kapalı veya açık olan yerlerdir.
Terminal : İnsan veya eşya taşımalarında, araçların indirme,bindirme,
yükleme, aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme,haberleşme,
şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.
Servis istasyonu : Araçların bakım, onarım ve servislerininyapıldığı
açık veya kapalı yerdir.
Akaryakıt istasyonu : Araçların esas itibariyle akaryakıt, yağve basınçlı
hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir.
Muayene istasyonu : Araçların niteliklerini tespit ve kontroledebilecek
cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.
Trafik kazası : Karayolu üzerinde hereket halinde olan bir veyabir-den
fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olanolaydır.
Durma : Her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile aracın
durdurulmasıdır.
Duraklama : Trafik zorunlulukları dışında araçların, insan indirmekve
bindirmek, eşya yüklemek, boşaltmak veya beklemek amacı ile kısa birsüre için
durdurulmasıdır.
Park etme : Araçların, durma ve duraklaması gereken hallerdışında
bırakılmasıdır.
Geçiş hakkı : Yayaların ve araç kullananların diğer yaya vearaç
kullananlara göre, yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır.
Geçiş üstünlüğü : Görev sırasında, belirli araç sürücülerinincan ve mal
güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veyayasaklarına bağlı
olmamalarıdır.
Taşıma sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenle taşıyabileceğien çok yük
ağırlığı veya yolcu sayısıdır.
Gabari : Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda
güvenliseyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini
belirleyenölçülerdir.
Azami ağırlık : Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yükle
birlikteağırlığıdır.
Yüksüz ağırlık : Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan veakaryakıt
deposu dolu olan bir aracın taşınması zorunlu alet, edavat vedonatımı ile
birlikte toplam ağırlığıdır.
Yüklü ağırlık : Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğusürücü,
hizmetli, yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır.
Azami dingil ağırlığı : Araçların karayolu yapılarından güvenleve yapıya
zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır.
Azami toplam ağırlık : Araçların karayolu yapılarından güvenleve yapıya
zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.
Trafik işaretleri : Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan
işaretlevhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile trafik
zabıtasıveya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.
İşaret levhası : Sabit veya taşınabilir bir mesnet üzerine
yerleşti-rilmişve üzerindeki sembol, renk ve yazı ile özel bir talimatın
aktarılmasınısağlayan trafik tertibatıdır.
Işıklı ve sesli işaretler : Trafiği düzenlemede kullanılan ışıklıve
sesli, sabit veya taşınabilir, elle kumanda edilebilen veya otomatikçalışan,
üzerinde çeşitli renk, sembol, yazı bulunan ve belirli yanma süresiolan, ışık
veya sesle özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafiktertibatıdır.
İşaretleme : Taşıt yolu ile bordür, ada, ayırıcı, oto korkulukgibi
karayolu elemanları üzerindeki çeşitli renkte çizgi, şekil, sembol,yazı ve
yansıtıcı ve benzerleri ile özel bir talimatın aktarılmasını
sağlayanter-tibattır.
Trafikten men : Trafik zabıtasınca, bu Kanunda belirtilen hallerdearaçla
ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerektrafikten
alıkonulmasıdır.
Bu Kanunun uygulaması ile ilgili diğer tanım ve terimler
Yönetmeliktegösterilir.
İKİNCİ KISIM
Kurullar, Kuruluşlar, Komisyonlar,
Görev ve Yetkileri
Görevli Kurullar ve Kuruluşlar :
MADDE 4 - (Değişik: 17.10.1996 - 4199/2 md.) Karayolu güvenliğikonusunda hedefleri tespit etmek, uygulatmak ve koordinasyonu sağlamakamacıyla aşağıdaki kurullar oluşturulmuştur.
a) Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu;
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu BaşbakanÕın
başkanlığında, Adalet,İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan,
Sağlık, Ulaştırma,Orman Bakanları ve Köy Hizmetleri Genel MüdürlüğüÕnün Bağlı
Olduğu Bakanile Jandarma Genel Komutanı, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarı,Emniyet Genel Müdürü ve Karayolları Genel MüdürüÕnden oluşur.
Gereği halinde diğer bakanlar da KurulÕa çağrılabilir.
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu, Trafik Hizmetleri BaşkanlığıÕncahazırlanarak,
Karayolu Trafik Güvenliği KuruluÕnca uygun görülen önerilerideğerlendirerek
karara bağlar ve kararların yaşama geçirilmesi için gerekli
koordinasyon önlemlerini belirler.
Kurul yılda iki defa olağan, Başbakanın gerek görmesi halinde de olağanüstüolarak,
gündemle toplanır.
Kurulun sekreterya görevi Emniyet Genel MüdürlüğüÕnce yapılır.
Kurulun çalışmasına ilişkin esas ve usuller, Bakanlar Kurulu
tarafındançıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
b) Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu;
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu, Emniyet Genel
Müdürlüğü Trafik HizmetleriBaşkanıÕnın başkanlığında, Karayolu Güvenliği Yüksek
KuruluÕna katılankamu kurumlarının en az daire başkanı seviyesinde görevlileri,
JandarmaGenel Komutanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı, Türkiye
Şöförlerve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ile İçişleri BakanlığıÕnca
uygungörülen trafikle ilgili üniversite, Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları
Birliği,Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği ve Trafik Kazaları
YardımVakfıÕnın birer temsilcisi ve Başkent Büyükşehir Belediye
Başkanından oluşur. İhtiyaç duyulan konularda bilgilerine başvurmak üzere
diğer kurumve kuruluşlardan temsilci çağrılabilir.
Kurul ayda bir toplanır, zorunlu hallerde başkan tarafından
toplantıyaçağrılabilir.
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu, Trafik Hizmetleri BaşkanlığıÕncatrafik
hizmetlerinin çağdaş ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıylaönerilen veya
katılacak temsilcilerce önerilecek önlemlerin uygula-nabilirliğinitartışarak
karara bağlar.
Kurul, katılması gereken üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve
katılanlarınçoğunluğu ile karar verir.
Kurulun sekreterya görevi, ilgili daire başkanlığınca yapılır.
Kurulun görev ve yetkileri şunlardır :
1 - Trafikle ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmasına ilişkinönerilerde
bulunmak,
2 - Trafik kazalarının azaltılmasına ilişkin önerilerde bulunmak,
3 - Uygulamada görülen aksaklıkları tespit etmek,
4 - Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasal düzenlemeden
kaynaklananeksiklikleri belirlemek,
Bu Kanunla ve trafik hizmetleri konusunda diğer kanunlarla verilengörevler;
a) İçişleri BakanlığıÕnca,
b) Bu kanunla yetkili kılınan diğer bakanlık, kuruluş ve belediyelerce,İçişleri
Bakanlığı ile işbirliği içinde,
yürütülür.
Emniyet Genel MüdürlüğüÕnün, merkez, bölge,
il ve ilçe trafikkuruluşları, görev ve yetkileri :
MADDE 5 - Emniyet Genel MüdürlüğüÕnün trafik kuruluşları ilebu
kuruluşların görev ve yetkileri şunlardır :
a) Kuruluş :
(Değişik: 17.10.1996 - 4199/3 md.) Bu Kanunla Emniyet Genel MüdürlüğüÕneverilen
görevler Emniyet Genel MüdürlüğüÕne bağlı olarak kurulan TrafikHizmetleri
BaşkanlığıÕnca yürütülür. Trafik Hizmetleri Başkanlığı, EmniyetGenel Müdür
Yardımcısı tarafından yürütülür. Emniyet Genel MüdürlüğüÕnünmerkez, bölge, il
ve ilçe trafik zabıtası kuruluşları Trafik HizmetleriBaşkanlığıÕna bağlı olarak
çalışır.
Araçlara ve sürücülere ait işlemleri yapmak, plaka ve belgelerini vermekve bu
amaca yönelik hizmetleri yürütmek üzere her ilde ve gerekli görülenilçelede
tescil şube veya büroları kurulur.
Tescil şube veya bürolarında emniyet hizmetleri sınıfı personelindenayrı olarak
teşkilat ve kadrolarında gösterilen sayıda genel idare ve teknikhizmetler
sınıfında personel ile sözleşmeli personel çalıştırılabilir.
b) Görev ve yetkileri :
1. Araçları, bu Kanuna göre araçlarda bulundurulması gerekli belgeve gereçleri,
sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayo-lunukullanan diğer
kişilerin kurallara uyup uymadığını, trafik düzenlemelerininve çeşitli
tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek,
2. Duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek,
3. (Mülga: 17.10.1996 - 4199/47 md.)
4. El koyduğu trafik kazalarında trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek,
5. Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenlemek gerekli işlemleriyapmak
ve takip etmek,
6. Trafik kazası neticesinde hastalanan veya yaralananların
bakımlarınısağlayacak tedbirlerin süratle alınmasına yardımcı olmak ve
yakınlarınahaber vermek,
7. Araçların tescil işlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek,
8. (Değişik: 17.10.1996 - 4199/3 md.) Sürücülerin belgelerini vermek,
9. Ülke çapında taşıtların ve sürücülerin sicillerini tutmak, teknikve hukuki
değişikliklerini işlemek, istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek,
10. Trafik kazalarının oluş nedenleri ile ilgili tüm unsurları
kapsayanistatistik verileri ve bilgilerini toplamak, değerlendirmek,
sonuçlarınagöre gereken önlemlerin alınmasını sağlamak ve ilgili kuruluşlara
tekliftebulunmak,
11. (Değişik : 17.10.1996 - 4199/3 md.) Hasar tazminatı ödemelerinihızlandırmak
amacıyla, sigorta şirketlerince istenecek gerekli bilgive belgeleri
vermek,
12. Ayrıca bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmış olan yönetmeliklerleverilen
diğer görevleri yapmaktır.
Trafik kuruluşlarının, çalışma şekil ve şartları, görevlendirilecekper-sonelin
nitelikleri, seçimi, çalışma usulleri, görev, yetki ve sorumluluklarınaait
esaslar İçişleri BakanlığıÕnca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
Trafik zabıtasının, görev ve yetki sınırı ile
genel zabıtanın trafikhizmetlerini yürütmeye ilişkin yetkisi :
MADDE 6 - Trafik zabıtası ve genel zabıtanın görev ve yetkisınırı;
a) Trafik zabıtası :
(Birinci fıkra mülga: Değişik: 17.10.1996 - 4199/4 md.)
Trafik zabıtasının asli görevi trafik hizmetlerini yürütmektir.
Trafik zabıtası görevi sırasında karşılaştığı acil ve zorunlu hallerdegenel
zabıta görevi yapmakla da yetkilidir.
Mülki idare amirlerince, emniyet ve asayiş bakımından zorunlu görülenhaller
dışında, trafik zabıtasına genel zabıta görevi verilemez, araç,gereç ve özel
teçhizatı trafik hizmetleri dışında kullanılamaz.
b) (Değişik: 17.10.1996 - 4199/4 md. Değiştirilerek kabul: 25.05.1997- 4262/1
md.)
Genel Zabıta :
Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde polis;polisin ve
trafik teşkilatının görev alanı dışında kalan yerlerde de Jandarma,trafik
eğitimi almış subay, astsubay ve uzman jandarmalar eliyle
yönetmeliktebelirtilen esas ve usullere uygun olarak trafiği düzenlemeye ve
trafiksuçlarına el koymaya görevli ve yetkilidir.
Karayolları Genel MüdürlüğüÕnün görev ve
yetkileri :
MADDE 7 - Karayolları Genel MüdürlüğüÕnün bu Kanunla ilgiligörev ve
yetkileri şunlardır:
a) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında can ve mal
güvenliğiyönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlemleri almak
vealdırmak,
b) Tüm karayollarındaki işaretleme standardlarını tespit etmek, yayınlamakve
kontrol etmek,
c) (Mülga: 17.10.1996 - 4199/5 md.)
d) Trafik ve araç tekniğine ait görüş bildirmek, karayolu
güvenliğiniilgilendiren konulardaki projeleri incelemek ve onaylamak,
e) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında, İçişleri
BakanlığıÕnınuygun görüşü alınmak suretiyle, yönetmelikte belirlenen hız
sınırlarınınüstünde veya altında hız sınırları belirlemek ve işaretlemek,
f) Trafik kazalarının oluş nedenlerine göre verileri hazırlamak vekarayollarında
gerekli önleyici teknik tedbirleri almak,
g) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında trafik
güvenliğiniilgilendiren kavşak, durak yeri, aydınlatma, yol dışı park yerleri
ve benzeritesisleri yapmak, yaptırmak veya diğer kuruluşlarca hazırlanan
projeleritetkik ve uygun olanları tasdik etmek,
h) Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafikkaza analizi
sonucu, altyapı ve yolun fiziki yapısı ile işaretlemeye dayalıkaza sebepleri
göz önünde bulundurularak önerilen gerekli önlemleri almak,
i) Araçların ağırlık kontrollerini yapmak veya yaptırmak, aykırı
görülenhususlar hakkında suç veya ceza tutanağı düzenlemek,
j) (Değişik: 17.10.1996 - 4199/5 md.) Tescile bağlı araçların
muayeneleriniyapmak veya yaptırmak ve bu Kanunun 13, 14, 16, 17, 18, 35, 47/a
ve 65.maddeleri hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında suç veya ceza
tutanağıdüzenlemek; 47. nci maddesinin (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen
kuralihlallerinin tespiti halinde, durumu bir tutanakla belirlemek ve gerekliişlemin
yapılması için en yakın trafik kuruluşuna teslim etmek,
k) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmış olan yönetmeliklerle verilendiğer
görevleri yapmaktır.
(Son fıkra mülga: 28/3/1985 - 3176/16 md.)
Milli Eğitim, Sağlık ve Ulaştırma
Bakanlıklarının görev ve yetkileri:
MADDE 8 - (Değişik: 18/1/1985 - THK 245/1 md. aynen kabul: 28/3/1985-
3176/1 md.)
Bu Kanun açısından Milli Eğitim, Sağlık ve Ulaştırma Bakanlıklarınıngörev ve
yetkileri şunlardır :
a) Milli Eğitim Bakanlığı :
1. Motorlu araç sürücülerinin yetiştirilmesi için 123 üncü madde
gereğincesürücü kursları açmak, özel sürücü kursu açılmasına izin vermek,
bunlarıher safhada denetlemek,
2. (Değişik: 17.10.1996 - 4199/6 md.) Resmi ve özel kurslarda
eğitilenlerinsınavlarını yapmak, başarılı olanlara sertifika verilmesini
sağlamak,
3. (Değişik: 17.10.1996 - 4199/6 md.) Okul öncesi, okul içi ve okuldışı trafik
eğitimini düzenleyen trafik genel eğitim planı hazırlamak veilgili kuruluşlarla
işbirliği yaparak uygulamak.
b) Sağlık Bakanlığı :
1 - Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk veacil yardım
hizmetlerini planlamak ve uygulamak,
2 - Trafik kazalarında yaralananların en kısa zamanda sağlık
hizmetlerindenistifadelerini temin etmek üzere, İçişleri BakanlığıÕnın uygun
görüşü dealınarak karayolları üzerinde ilk yardım istasyonları kurmak, bu
istasyonlaragerekli personeli, araç ve gereci sağlamak,
3 - Her ilde trafik kazaları için eğitilmiş sağlık personeli ile birlikteyeteri
kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak,
4 - Bu Kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili diğer görevleriyapmak.
Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlıkkurum ve
kuruluşları, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazası geçirmişkişilere,
Sağlık Bakanlığı tarifesini uygulamak suretiyle, vermiş olduklarıhizmetlerin
bedelinin tamamını yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil ederler.
Sağlık Bakanlığı bu görevlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak;verilen
hizmetlerin bedellerini yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil etmekiçin Maliye
BakanlığıÕnın görüşünü alarak döner sermaye saymanlığı kurar.Bu amaçla döner
sermaye saymanlığı tarafından tahsil edilen gelirin tamamı,bu Kanun ile Sağlık
BakanlığıÕna verilen görevlerin yerine getirilmesindekullanılır.
Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan harcamaların tamamı, SağlıkBakanlığı
Döner Sermaye İşletmesiÕne 8 işgünü içinde yükümlü sigorta şirketlerinceödenir.
Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletmesiÕninverdiği hizmetler
için uygulayacağı fiyat tarifesi, Karayolu Trafik GüvenliğiKuruluÕnun da uygun
görüşü alınarak Sağlık BakanlığıÕnca belirlenir. Sigortaşirketleri, zorunlu
mali sorumluluk sigortası geçerli teminat limitlerive şartları dahilinde
ödemekle yükümlü bulundukları tutarı aşan kısmı içinGaranti FonuÕna başvurur.
Buna ilişkin usul ve esaslar Sağlık BakanlığıÕnıngörüşü alınarak Hazine
MüsteşarlığıÕnın bağlı bulunduğu Bakanlıkça çıkarılacakbir yönetmelikle
düzenlenir.
c) Ulaştırma Bakanlığı :
Ulaştırma BakanlığıÕnın ilgili birimleri bu Kanun ve diğer mevzuatlaverilen
hizmetleri yapmak, bu Kanun açısından karayolu taşımasına ilişkingerekli
koordinasyonu sağlamak,
Tarım, Orman ve Köyişleri BakanlığıÕnın görev
ve yetkileri:
MADDE 9 - (Değişik: 18/1/1985 - KHK - 245/2 md. aynen kabul:28/3/1985 -
3176/2 md.)
Bu Kanuna göre, Tarım, Orman ve Köyişleri BakanlığıÕnın görev ve
yetkilerişunlardır.
a) Orman yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından ana orman yolları ile gerekligörülen
diğer orman yollarında işaretlemeler yaparak tedbir almak ve aldırmak,
2. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle orman yollarıiçin
verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak,
b) Köy yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme ve
işaretlemeleriyaparak, tedbir almak ve aldırmak,
2. Yol, güvenliğini ilgilendiren konulardaki; kavşak, durak yeri, yoldışı park
yeri, aydınlatma ve benzeri tesislerin projelerini incelemekve gerekenleri
onaylamak,
3. Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında 17 nci maddedesayılan
tesisler için, bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden izinvermek,
4. Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafikkaza analizi
sonucu, karayolu yapısı ve işaretlemeye dayalı kaza nedenlerigöz önünde
bulundurularak gerekli tedbirleri almak,
5. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan Yönetmeliklerle köy yollarıiçin
verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak,
Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli
görülenler,orman yolları için de uygulanabilir.
Belediye trafik birimleri, görev ve yetkileri
:
MADDE 10 - (Değişik: 18/1/1985 - KHK 245/3 md. aynen kabul:28/3/1985 -
3176/3 md.)
Bu Kanunla belediyelere verilen görevler il ve ilçe trafik komisyonlarıve
mahalli trafik birimleri ile işbirliği yapılarak yürütülür.
a) Kuruluş :
Her belediye başkanlığı bünyesinde, hizmet kapasitesi göz önünde
tutularakİçişleri BakanlığıÕnca tespit edilecek ölçülere ve genel hükümlere
göre,belediye trafik şube müdürlüğü, şefliği veya memurluğu kurulur.
b) Görev ve yetkiler
1. Yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve
güvenliğinisağlayacak durumda bulundurmak,
2. Gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri,işaret
levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmak,
3. Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli
tedbirlerialmak, aldırmak ve denetlemek,
4. Karayolunda trafik için tehlike teşkil eden engelleri gece veyagündüze göre
kolayca görülebilecek şekilde işaretlemek veya ortadan kaldırmak,
5. Yol yapısı veya işaretleme yetersizliği yüzünden trafik kazalarınınvuku
bulduğu yerlerde, yetkililerce teklif edilen tedbirleri almak,
6. Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak veya yapılmasını sağlamak,
7. Bu Kanun ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle verilen diğergörevleri
yapmak.
MADDE 11 - (Mülga: 18/1/1985 KHK 245 m/18 md.)
MADDE 12 - (Değişik: 17.10.1996 - 4199/7 md.) İl ve İlçeTrafik
KomisyonlarıÕnın kuruluşu ile görev ve yetkileri :
a) Kuruluş :
İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzenive güvenliği
bakımından Yönetmelikte gösterilen konular ve esaslar çerçevesinde,illerde vali
veya yardımcısının başkanlığında, belediye, emniyet, jandarma,milli eğitim,
karayolları ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler FederasyonuÕnabağlı ilgili
odanın temsilcileri; Valilikçe uygun görülen trafikle ilgiliüniversite, oda,
vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşların birertemsilcisinden oluşan İl
Trafik Komisyonu, ilçe-lerde kaymakamın başkanlığında,aynı kuruluşların
yöneticileri veya görevlendirecekleri temsilcilerininkatıldığı İlçe
Trafik Komisyonu kurulur.
Kuruldaki üniversite, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya
kuruluşlarıntemsilcilerinin toplam sayısı 3Õü geçemez.
Kuruluşu bulunan yerler hariç, İlçe Trafik KomisyonlarıÕna
karayollarıtemsilcisinin katılması zorunlu değildir.
Gündem konuları vali veya kaymakamlar tarafından belirlenir.
Bu komisyonları, oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere, diğerkuruluş
temsilcileri de çağrılabilir.
Kararlar oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın
bulunduğutaraf çoğunluk sayılır.
İl Trafik Komisyonu kararları valinin onayı ile yürürlüğe girer.
İl ve İlçe Trafik Komisyonu kararlarını bütün resmi ve özel
kuruluşlaruygulamakla yükümlüdür.
İlçe Trafik Komisyonu kararları, İl Trafik Komisyonunca incelenip
valitarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girer.
b) Görev ve yetkiler :
1. İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzenive
güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak,
2. Trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından alt yapıhizmetleri
ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili sorunları çözümlemek,bütün ülkeyi
ilgilendiren Karayolu Trafik Güvenliği Yüksek KuruluÕnun müdahalesinigerektiren
hususları İçişleri BakanlığıÕna iletmek,
3. Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere,trafik
düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari
amaçlaçalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma
şekilve şartları, çalıştırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmekve
sayılarını belirlemek,
4. Gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara aitotopark
olmaya müsait boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarakilan etmek
ve bunların sahiplerine veya üçüncü kişilere işletilmesi içinizin vermek,
5. Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Karayolu Trafik Güvenliği, Trafik İşaretleri,
Yapı ve Tesisler
Karayolu trafik güvenliği :
MADDE 13 - Karayolunun yapım ve bakımı ile görevli ve sorumlubütün
kuruluşlar karayolu yapısını, trafik güvenliğini sağlayacak
durumdabulundurmakla yükümlüdürler.
Çeşitli kişi, kurum ve kuruluşlar, karayolu yapısında yapacakları veesasları
yönetmelikte belirtilen çalışmalarda;
a) Yolun yapım ve bakımı ile görevli kuruluştan izin almak,
b) Çalışmaları, gerekli önlemleri alarak, aldırarak ve devamlılığınısağlayarak,
trafik akımını ve güvenliğini bozmayacak tarzda yapmak,
c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen arıza, engel ve benzerlerini enkısa zamanda
ortadan kaldırarak karayolunu, kullananlara ve araçlara zararvermeyecek duruma
getirmek,
d) Şehiriçi karayolu kenarında çeşitli tesislerin yapımı
süresince;kaldırımlarda, tünel, tünel aydınlatılması ve benzerlerini yaparak
güvenligeçiş sağlamak ve yaya yollarını trafiğe açık bulundurmak,
Zorundadırlar.
Bu çalışmalar sırasında meydana getirilen tehlikeli durum ve engellerbütün
sorumluluk, bunları yaratan kişilere ait olmak üzere zabıtaca
kaldırılır,yapılan masraflar sorumlulara ödetilir.
(Dördüncü fıkra: 18/1/1985 - KHK 245/16 md.)
(Değişik: 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar fiilbaşka bir
suç oluştursa bile ayrıca ..................... lira para cezasıile
cezalandırılırlar.
Karayolu yapısı ve trafik işaretlerinin
korunması :
MADDE 14 - Karayolu yapısı ve trafik işaretleri ile ilgili olarak;
a) Karayolu yapısı üzerine, trafiği güçleştirecek, tehlikeye sokacakveya engel
yaratacak, trafik işaretlerinin görülmelerini engelleyecek veyagüçleştirecek
şekilde bir şey koymak, atmak, dökmek, bırakmak ve benzerihareketlerde
bulunmak,
b) Karayolu yapısını, trafik işaretlerini ve karayoluna ait diğer yapıve
güvenlik tesislerini, üzerlerine yazı yazarak, çizerek veya başka
şekillerdebozmak, yerlerini değiştirmek veya ortadan kaldırmak,
Yasaktır.
Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluşlar ve zabıtaca
ortadankaldırılır, bozukluk ve eksiklikler yolun yapım ve bakımından sorumlu
kuruluşcaderhal giderilir, zarar karşılıkları ve masraflar sorumlulara
ödetilir.
(Değişik: 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlara
.....................lira para cezası verilir.
Trafik işaretleri :
MADDE 15 - Trafiği düzenlemede kullanılan işaret levhaları,ışıklı ve
sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile benzeri trafik işaretleri,karayolunun
yapım ve bakımı ile görevli kuruluşlarca, temin ve tesis edilereksürekliliği ve
işlerliği sağlanır.
(İkinci fıkra mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md.)
Görülen eksiklikler ilgili kuruluşlara bildirilerek giderilmesi sağlatılır.
Trafik işaretlerinin standart, anlam, nicelik ve nitelikleri ile diğeresasları
İçişleri BakanlığıÕnın görüşü alınarak Bayındırlık ve İskân
BakanlığıÕncaçıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
Karayolu dışında, kenarında veya üzerindeki
diğer levhalar, ışıklarve işaretlemeler :
MADDE 16 - Karayolu dışında, kenarında veya karayolu sınırıiçinde,
trafik işaretlerinin görülmelerini engelleyecek, anlamlarını değiştirecekveya
güçleştirecek, tereddüde sebep olacak veya yanıltacak ve trafik içintehlike
veya engel yaratacak şekilde levhalar, ışıklar, işaretlemeler ile,ağaç, direk,
yangın musluğu, çeşme, parmaklık gibi yapı elemanları veyabenzerlerini dikmek,
koymak veya bulundurmak yasaktır.
(Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/5 md.; aynen kabul : 28/3/1985 - 3176/5md.)
Zorunlu hallerde bunların bulunabileceği yer, nitelik ve nicelikleriile hangi
şartlarda bulunabileceği, hangilerinin izne bağlı olduğu ve bunlarlailgili
diğer esaslar ve 13 üncü maddede belirtilen karayolu yapısında
yapılacakçalışmalar ile ilgili esaslar, İçişleri BakanlığıÕnın görüşü alınarak
Bayındırlıkve İskân BakanlığıÕnca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine aykırı hareketedenler
.................... lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Ayrıca, bunlar bütün sorumluluk ve giderler mal sahibine ait olmaküzere yolun
yapım ve bakımı ile ilgili kuruluşca kaldırılır.
Belediye sınırları dışında karayolu
kenarındaki yapı ve tesisler:
MADDE 17 - Karayollarında her iki taraftan sınır çizgisine ellimetre
mesafe içinde bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden; akaryakıt,servis,
dolum ve muayene istasyonları, umuma açıkpark yeri ve
garaj, terminal, fabrika, işhanı, çarşı, pazar yeri, eğlenceyerleri, turistik
yapı ve tesisler, inşaat malzemesi ocak ve harmanları,maden ve petrol
tesisleri, araç bakım, onarım ve satım işyerleri ve benzeritrafik güvenliğini
etki-leyecek yapı ve tesisler için, o karayolunun yapımve bakımı ile sorumlu
kuruluştan izin alınması zorunludur.
Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir.
İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi
yetkililercedurdurulacağı gibi, yönetmelikteki şartlar yerine getirilmeden
işletmeizni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak
üzereyolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluşça ortadan kaldırılır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine
uymayanlar.................... lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Belediye sınırları içinde bulunan karayolu
kenarındaki yapı ve tesisler:
MADDE 18 - (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/6 md.; aynen kabul:28/3/1985 -
3176/6 md.)
Belediye sınırları içindeki karayolları kenarında yapılacak veya açılacak17 nci
madde de sayılan yapı ve tesisler için;
a) Belediyelerden izin alınması,
b) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/8 md.) Belediyelerce bu iznin
veril-mesinde,trafik güvenliği bakımından bu tesisler hakkındaki Yönetmelikte
belirlenenşartların yerine getirilmesini sağlamaları ve ayrıca
KarayollarıGenel MüdürlüğüÕnün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolu
kenarındayapılacak ve açılacak olanların bu yollara bağlantıları için bu Genel
Müdürlüğünilgili bölge müdürlüğünden uygun görüş almaları,
Zorunludur.
İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi
yetkililercedurdurulacağı gibi, yönetmelikteki şartlar yerine getirilmeden
işletmeizni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak
üzereyolun yapımı ve bakımı ile ilgili kuruluşlarca ortadan kaldırılır.
(Değişik : 21.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine aykırı olarakizinsiz
yapı yapanlar .................... lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait şartlar; izin vedenetim
esasları Bayındırlık ve İskân BakanlığıÕnca düzenlenen yönetmeliktegösterilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Tescil ve
Trafik Belgeleri, Tescil Plakaları,
Motorlu Araçlara Ait Şartlar ve Muayene
BİRİNCİ BÖLÜM
Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil Plakaları
Tescil belgesi alma zorunluluğu :
MADDE 19 - Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilenesaslara
göre yetkili kuruluşa tescil ettirmek ve tescil belgesi almakzorundadırlar.
Ancak :
a) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunanve geçici
olarak TürkiyeÕye girmesine izin verilmiş olan araçlar,
b) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunanikili ve çok
taraflı anlaşmalara göre, TürkiyeÕde tescil zorunluluğundanmuaf tutulmuş
araçlar,
c) Araç imal, ithal, ihraç edenlerin ve satıcılığını yapanların, ithal,ihraç,
depolama, teşhir ve satış amacıyla geçici olarak bu işlere mahsusyerlerde
maliki olarak bulundurdukları motorlu araçlar,
d) Tescil zorunluluğu bulunan motorlu taşıtlarla çekilenler ile 22nci maddenin
(c) bendine göre tescili gerekli görülenler hariç, bütün motorsuztaşıtlar,
Bu hükmün dışındadır.
Tescil süresi ve bildirme mecburiyeti :
MADDE 20 - (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/7 md. değiştirilerekkabul:
28/3/1985 - 3176/7 md.)
Tescil süreleri, satış ve devirler, noterlerin sorumluluğu ile ilgiliesaslar şunlardır
:
a) Araç sahipleri;
1. Tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak olan araçların satın almaveya
gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde tescili için; hurdayaçıkarılma
halinde çıkarılış tarihinden itibaren 1 ay içinde tescilin si-linmesiiçin;
yazılı olarak ilgili kuruluşuna başvurmak,
2. Tescilin yapılması veya silinmesi için de yönetmelikte belirtilenbilgi ve
belgeleri sağlamak,
Zorundadırlar.
b) Araçların giriş işlemlerini yapan gümrük idareleri bu durumu 15gün içinde
araç sahiplerinin beyan ettikleri tescil kuruluşuna bildirmekleyükümlüdürler.
c) Tescil belgesi, aracın başkasına satış veya devrine, hurdaya
çıkarılmasınaveya araçta, yönetmelikte belirtilen niteliklerin değişme-sine
kadar geçerlisayılır.
d) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/9 md. Değiştirilerek kabul: 21.5.1997- 4262/2
md.) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, aracınmotorlu
taşıtlar vergisi borcu bulunmadığına dair belgenin ibrazı halindearaç sahibi
adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak noterlerce yapılır.
Bu satış, noterlerce tescil belgesine tarih konularak ve tasdik
edilmeksuretiyle işlenir. Ayrıca, tescil edilmiş araçların satış ve devir
işlemlerinoterler tarafından siciline işlenmek üzere işlemin tamamlanmasını
müteakipen geç 15 iş günü içinde ilgili tescil kuruluşu ile Vergi Dairesi
MüdürlüğüÕnebildirilir. Noterlerin vergi dairesi müdürlüklerine satış
işlemlerini bildirmesiüzerine, intikal eden araçların vergi kayıtları, satış
sözleşmesinin düzenlendiğitarih itibariyle, 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi
Kanunu hükümleriuyarınca önceki malikin vergi mükellefiyetine son verilir.
Ayrıca, yenimalik adına vergi mükellefiyeti tesis edilir.
Tescil sürelerini geçirdiği tespit edilen araçlar trafikten men edilir.Aracın
trafikten men edildiği yer tescil kuruluşunda, aracın alıcı adınatescil
işlemleri yaptırılır. Bu süre içinde araçta veya taşınan yükte meydanagelecek
zararlar, yeni araç sahibine aittir.
Noterlerce yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir.
e) Tescilli araçları satın veya devir alanlar, gerekli bilgi ve
belgelerisağlayarak ilgili tescil kuruluşundan bir ay içinde adlarına tescil
belgesialmak zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Araç satın alıp, bu maddenin (a)bendinin (1)
numaralı alt bendi ile (e) bendi hükümlerine uymayanlara ................lira
para cezası, (d) bendi hükmüne uymayan noterlere ise ................lira hafif
para cezası verilir.
Ayrıca, satış ve devirlerde belirlenen sürelerde alıcı adına tesciliyapılmadan
trafiğe çıkarılan araçlar, tescil yapılıncaya kadar trafik zabıtasıncatrafikten
men edilir.
Trafik belgesi ve tescil plakası alma
zorunluluğu :
MADDE 21 - Tescil edilen araçlar, ÒTrafik BelgesiÓ ve ÒTescilPlakasıÓ
almadan karayoluna çıkarılamaz.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu gibi araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir.
Trafik belgesi, tescil belgesi geçersiz duruma gelince sürekli olarak,üzerinde
eksiklik ve yanlış bilgi bulunması halinde geçici olarak trafikzabıtasınca geri
alınır.
Belge ve plaka vermeye yetkili kuruluşlar :
MADDE 22 - (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/8 md. aynen kabul:28/3/1985 -
3176/8 md.)
Yönetmelikte gösterilen esaslara göre :
a) Askeri maksatlarla kullanılan Türk Silahlı KuvvetleriÕne ait bütünaraçlar
ile çeşitli anlaşmalara göre askeri amaçla yurdumuzda bulunan kuruluşlaraait
araçların tescilleri Türk Silahlı KuvvetleriÕnce,
b) Raylı sistemle çalışan araçların tescilleri, kullanıldığı yerleregöre ait
olduğu kuruluşlarınca,
c) İş makinesi türünden araçların tescilleri;
1. Kamu kuruluşlarına ait olanlar ilgili kuruluşlarca,
2. (Değişik : 17.10.1996 - 4199/10 md.) Özel veya tüzel kişilere aitolanlardan;
tarım kesiminde kulanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesimindekullanılanların
dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerdekullanılanların
tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi, veya ticaretve sanayi odalarınca,
d) Tarım kesiminde kullanılanlar hariç İl Trafik Komisyonlarından kararalınmak
şartı ile motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleribelediyelerce,
e) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında kalan bütün motorlu
araçlarıntescilleri trafik tescil kuruluşlarınca,
Yapılır, belge ve plakalar verilir.
Belge ve plakaların araçlar üzerinde bulundurulması
zorunluluğu :
MADDE 23 - Araçlar, tescil belgesi, trafik belgesi ve tescilplakaları
araç üzerinde ve uygun durumda bulundurulmadan trafiğe çıkarılamaz.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar
................lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Trafik belgesi verilmesi için zorunlu belgeler
:
MADDE 24 - (Değişik : Birinci fıkra: 18/1/1985 - KHK 245/9 md.;aynen
kabul: 28/3/1985 - 3176/9 md.) Trafik belgesi verilebilmesi içinaraca ait
tescil belgesi ve mali sorumluluk sigorta belgesinin ibrazı zorunludur.
Tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakalarının verilmesi
şartları,geçerlilikleri, süreleri, nitelik ve nicelikleri ile diğer esaslar
yönetmeliktegösterilir.
Geçici trafik belgeleri ile geçici tescil
plakaları :
MADDE 25 - Tescilsiz olup, karayolunda geçici olarak
kullanılacakaraçlara mali mesuliyet sigortası yaptırılmış olmak şartı ile
ilgili tescilbürosundan geçici trafik belgesi ile geçici tescil plakası
alınması zorunludur.
Geçici trafik belgeleri ve geçici tescil plakalarının çeşitleri,verilme
şartları, geçerlilik süreleri, nicelik ve nitelikleri, yurtdışındangetirilecek
veya yurtdışına götürülecek olan araçlara, geçici tescil plakasıverilmesi
şartları ile diğer esaslar yönetmelikte belirtilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine
uymayanlar................ lira para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca,
trafiktabıtasınca bu geçici belge ve plakalar iptal edilerek, araçlar
trafiktenmen edilir.
Araçlara ait trafik ayırım işaretleri ve diğer
işaretler :
MADDE 26 - Belirli araçlarda, çalışma yerini ve şeklini, kapasiteve
diğer niteliklerini belirleyen plaka, ışık, renk, şekil, sembol ve yazıgibi
ayırım işaretleri bulundurulması zorunludur.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/11 md.) Araçların dışında bulundurulmasızorunlu
işaretlerden başka, araçlara; reklam, yazı, işaret, resim, şekil,sembol, ilan,
flama, bayrak ve benzerlerinin takılması, yazılması, seslive ışıklı
donanımların bulundurulması ve izin verilmesine dair esas veusuller ile diğer
hususlar İçişleri BakanlığıÕnca çıkarılacak yönetmeliktegösterilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/11 md.) Mülga: 21.2.2001 - 4629/6-g md.)
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu maddenin birinci fıkrası hükmüneuymayan
sürücüler ................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.İkinci
fıkrasına göre çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı davranansürücüler de
................ lira para cezası ile cezalandırılır. Sürücüaynı zamanda araç
sahibi değilse, ayrıca tescil plakasına da aynı miktariçin ceza tutanağı
düzenlenir.
Ayırım işaretleri bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca trafikten menedilir.
Yönetmelikte belirtilen şartlara aykırı olarak bulundurulanlarla, araçlaraizin
alınmadan yazılan yazılar sildirilir veya takılan donanımlar bütüngiderler ve
sorumluluk işletene ait olmak üzere söktürülür.
Tanınma işaretleri :
MADDE 27 - Esasları yönetmelikte açıklanan ve araçların
tanınmasınayarayan, motor, şasi, seri numaraları, gerektiğinde yüklü, yüksüz
ağırlıklarıgibi işaretleri bulunmayan araçlara trafik belgesi ve-rilmez.
Tanınma işareti bulunmayan veya bilinmeyen araçların, işaretleri
tescilbürolarınca belirlenir ve belgelerine işlenir.
Devlet malı araçların ayırım işaretleri ve tescil plakaları :
MADDE 28 - Devlet malı araçların tescil plakalarının rengi ayrıolur.
Emniyet araçlarının renklerine göre boyama şekli, ayırım işaretleri,diğer resmi
ve özel kuruluşlarla gerçek ve tüzelkişilere ait araçlardakullanılamaz.
Bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak boyanan veya ayırım işaretikulanan
araçlar aykırılık giderilinceye kadar trafikten men edilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar
................lira para cezası ile cezalandırılırlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Motorlu Araçlara Ait Şartlar
Araçların karayoluna uygunluğu ve teknik
esaslar :
MADDE 29 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/12 md.) Araçların yapımve
kullanma bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyması
zorunludur.Yapım safhasında, araçların Tip Onayı Yönetmeliği ile buna bağlı
diğeryönetmeliklerin çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
Tip Onayı Yönetmeliği ve buna bağlı diğer yönetmelikler Bayındırlık
ve İskân BakanlığıÕnın görüşü alınarak Sanayi ve Ticaret BakanlığıÕnca
düzenlenir.
Araçların teknik şartlara uygunluğu :
MADDE 30 - Araçların, esasları yönetmelikte belirtilen şekildeve tarzda
teknik şartlara uygun durumda bulundurulması zorunludur.
a) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/13 md. Değiştirilerek kabul 21.5.1997- 4262/4
md.) Servis freni, lastikleri, dış ışık donanımından yakını veuzağı gösteren
ışıklar ile park, fren ve dönüş ışıkları noksan, bozuk veyateknik şartlara
aykırı olan araçları kullanan sürücüler ................lira para cezası,
b) Diğer eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlarla, görüşü engelleyecekveya
bir kaza halinde içindekiler için tehlikeli olabilecek süs, aksesuar,eşya ve
çıkıntıları olan araçları kullananlarla, karayolunu kullananlariçin tehlike
yaratacak şekilde olan veya görüşü engelleyecek ve çevredekilerirahatsız edecek
derecede duman veya gürültü çıkaran araçları kullanan sürücüler................
lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu maddenin (a) bendinde belirtilen eksiklik ve bozuklukları bulunanaraçlar,
teknik şartlara uygun duruma getirilinceye kadar trafik zabıtasıncatrafikten
men edilebilir. (b) bendindeki şartlara uymayan ve uyumsuzluğutrafik emniyetini
tehlikeye düşürmeyecek nitelikte olan araçların şartlarauygun duruma
getirilmesi ihtar olunur, ihtarda verilen süre içinde teknikşartlara uygun
duruma getirilmediğinin tespiti halinde, araç trafik zabıtasıncatrafikten men
edilir.
Araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler :
MADDE 31 - Araçlarda :
a) Özelliklerine ve cinslerine göre, yönetmelikte nitelik ve
nicelikleribelirtilen gereçlerin,
b) Kamyon, çekici ve otobüslerde ayrıca takoğraf, taksi otomobillerindeise
taksimetre,
Bulundurulması ve kullanılır durumda olması zorunludur.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/3 ek md. 8.3.2000 - 4550. ek md.
Değiştirilerekkabul: 21.05.1997 - 4262/4 md. 8.3.2000 - 4550/1 md.) Ancak, 2918
sayılıKanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki yıllarda üretilen
araçlarla,resmi taşıt olarak tescil edilmiş ve edilecek olanlar ile şehiriçi ve
belediyemücavir alanı içerisinde yolcu ve yük nakliyatı yapanlarda takoğraf
bulundurmave kullanma zorunluluğu aranmaz. Takoğraf cihazları mekanik,
elektronikolabileceği gibi elektro mekanik de olabilir. Birinci fıkranın (a)
bendindesayılan gereçleri bulundurmayan, kullanmayan veya kullanılabilir
durumdabulundurmayan sürücüler ................ lira; (b) bendine göre araçlarındataksimetre,
takoğraf bulundurmayan, kullanmayan veya kullanılabilir durumdabulundurmayan
sürücüler ................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.Sürücü aynı
zamanda araç sahibi değilse ayrıca, tescil plakasına da aynımiktar için ceza
tutanağı düzenlenir. Ayrıca, trafik zabıtasınca, (b) bendihükmüne uygun durumda
bulunmayan araçlar, eksiklikleri giderilinceye kadartrafikten men edilir. Aynı
bendde belirtilen cihazları bozuk imal edenlerveya bozulmasına vasıta olanlar
üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezasıve ................... lira hafif
para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca(b) bendi hükmüne uygun durumda
bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca;eksiklikleri giderilinceye kadar
trafikten men edilir.
Adres değiştirme ve araç
üzerindeki değişiklikleribildirme :
MADDE 32 - Araçlar üzerinde yönetmelikte belirtilen şekillerdeyapılacak
her türlü değişikliğin ve adres değişikliklerinin işleten tarafındanotuz gün
içinde tescil yapan kuruluşa bildirmesi zorunludur.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar
................lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Üzerinde teknik değişiklik yapılan araçlar, değişikliğin şartlara uygunolarak
yapıldığı belgelenip bu durum ilgili tescil bürosunda tescil edilinceyeve
trafik belgesine işleten tarafından yazdırılıncaya kadar trafikten menedilir.
Taşınması özel izne bağlı yükler :
MADDE 33 - Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan, başkaulaşım
sistemleri ile taşınması mümkün olmayan ve taşıma sınırını aşıptataşınması
zorunlu olan yüklerin taşınması için,
Karayolları Genel MüdürlüğüÕnden izin alınması zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Araçların Muayenesi ve Muayeneye
Yetkili Kuruluşlar
Araçların muayenesi :
MADDE 34 - Trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik şartlarauyup
uymadığı ekonomik yapıları da dikkate alınmak suretiyle belirli
zamanlardamuayene edilerek tespit edilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/14 md.) Bu Kanuna göre, yaptırılması zorunluolan
mali sorumluluk sigortası geçerli teminat tutarları üzerinden
yaptırılmamışaraçlar, muayeneye alınmazlar.
Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler
içindeyaptırılması zorunludur.
(Değişik : 25/6/1988 - KHK 330/3 md.; aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/2md.)
Muayene süresi dolmadan kazaya karışması sonucu yetkili zabıtaca muayenesigerekli
görülenler ile üzerinde değişiklik yapılan araçların ayrıca özelmuayenesi
zorunludur. Bu muayeneler öncelikle yapılır.
Karayollarında kullanılmakta olan araçların, teknik şartlara uyup
uymadığıtrafik zabıtasınca kontrol edilerek, her an muayeneleri yapılabilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Muayene süresi geçirilen veya
sahipdeğiştirme hali hariç, özel muayene yaptırılması zorunlu olduğu halde
yaptırılmamışaraçları kullanan sürücüler, ................ lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Muayeneye yetkili kuruluşlar :
MADDE 35 - Araçların muayeneleri, Karayolları Genel MüdürlüğüÕne aitmuayene
istasyonlarında veya bu kuruluş tarafından işletme belgesi ileyetki verilen
gerçek veya tüzel kişilere ait muayene istasyonlarında yeterlimakine ve
gereçlerle ve yetkili kılınan görevlilerce yapılır.
(İkinci fıkra mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md.)
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/15 md. Değiştirilerek Kabul:21.2.2001-
4629/6-g md.) Muayene istasyonlarınca alınacak ücret İçişleri, Bayındırlıkve
İskân, Sanayi ve Ticaret Bakanlıkları ile Türkiye Şöförler ve
OtomobilcilerFederasyonu temsilcilerince her yıl tespit ve ilan olunur.
Askeri araçlarla, raylı sistemle çalışan veya iş makinesi türündenaraçların
muayeneleri yönetmelikte belirtilen esaslara göre tescilini yapankuruluşlarca
yapılır.
Muayene istasyonlarında bulunacak makine, araç, gereç ile
perso-nelinnitelikleri, işletme, çalışma ve denetleme usulleri ve işletme
belgesiile yetki verilen muayene istasyonlarında alınacak ücretin tespiti
ilediğer şartlar ve esaslar Bayındırlık BakanlığıÕnca çıkarılacak
yönetmeliklegösterilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Karayolları Genel Müdür-lüğüÕnceişletme
belgesi ile yetki verildiği halde, yönetmelikte belirtilen işletmeşartlarına
uymayan ve muayeneleri gerektiği şekilde yapmayan muayeneistasyonu
işletenleri, ................ lira hafif para cezası ile işletmebelgelerinin
yedi gün geri alınması , tekrarında ................ lirahafif para cezası ile
işletme belgelerinin onbeş gün geri alınması, ikincitekrarında ise,
................ lira hafif para cezası ve işletme belgelerininsüresiz iptali
cezası ile cezalandırılırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) İşletme belgesi geçici olarak gerialındığı
halde geri alma süresi içinde muayene yapan muayene istasyonuişletenleri
.................... lira hafif para cezası ile cezalandırılırlarve işletme
belgeleri süresiz iptal edilir.
BEŞİNCİ KISIM
Sürücü Belgeleri ve Sürücüler
Sürücü belgesi alma zorunluluğu :
MADDE 36 - Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayankişiler
tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesiyasaktır.
Araçlar, bu Kanunda sınıfları belirtilen sürücü belgelerine sahip sürücülerile
çok taraflı anlaşmalara göre sürücü belgesi bulunan veya geçerli
uluslararasısürücü belgesi olan kişilerce sürülebilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/16 md. Değiştirilerek kabul: 21.05.1997- 4262/4
md.) Sürücü belgesi sahibi olmadan trafiğe çıkanlara ilk tespittebir aydan iki
aya kadar, tekrarı halinde iki aydan üç aya kadar hafif hapiscezası verilir.
Ayrıca bu kişiler her defasında ................ lira hafifpara cezasıyla da
cezalandırılırlar. Bu kişilerin kazaya neden olması halindebu cezaların
uygulanması diğer cezaların uygulanmasına engel teşkil etmez.Sürücü aynı
zamanda araç sahibi değilse ayrıca tescil plakasına da aynımiktar için ceza
tutanağı düzenlenir.
Sürücü belgesi alması zorunlu olmayanlarda
aranacak şartlar :
MADDE 37 - Sürücü belgesi almaları zorunlu olmamakla beraber;
Bisiklet kullananların 11, motorsuz taşıtları kullananlar ile
hayvansürücülerinin 13 yaşını bitirmiş olmaları, bedensel ve ruhsal
bakımdansağlıklı bulunmaları zorunludur.
(Değişik : 21.05.1997 - 4262/4 md.) Durumları bu madde hükmüne uymayanlaraaraç
kullandıran veya hayvanları tevdi edenler ................ lira paracezası ile
cezalandırılırlar.
Sürücü belgesi sınıfları :
MADDE 38 - Sürücü belgeleri, kullanılacak araçların cinslerineve
gruplarına göre aşağıdaki sınıflara ayrılmıştır.
ÒA1ÓSınıfı Sürücü Belgesi,
Motorlu bisiklet kullanacaklara,
ÒA2Ó Sınıfı Sürücü Belgesi,
Motosiklet kullanacaklara,
ÒBÓ Sınıfı Sürücü Belgesi,
Otomobil, minibüs veya kamyonet kullanacaklara,
ÒCÓ Sınıfı Sürücü Belgesi,
Kamyon kullanacaklara,
ÒDÓ Sınıfı Sürücü Belgesi,
Çekici kullanacaklara,
ÒEÓ Sınıfı Sürücü Belgesi,
Otobüs kullanacaklara,
ÒFÓ Sınıfı Sürücü Belgesi,
Lastik tekerlekli traktör kullanacaklara,
ÒGÓ Sınıfı Sürücü Belgesi,
İş makinası türünden motorlu araçları kullanacaklara,
ÒHÓ Sınıfı Sürücü Belgesi,
Özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiş
motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak
hasta veya sakatlara,
ÒKÓ Sınıfı Sürücü Aday Belgesi,
Yönetmelikte belirtilen şartlar ve esaslara
göre, sürmeyi öğrenmek isteyen sürücü adaylarına,
Verilen sürücü belgeleridir.
ÒUluslararası Sürücü BelgesiÓ
İki veya çok taraflı anlaşmalar uyarınca, sınıflarına göre araç
kullananlarabelli süre ile verilen belgedir.
Sürücü belgelerine ait esaslar :
MADDE 39 - Sürücü belgelerine ait esaslar şunlardır :
a) Araçları kullanma yetkisi:
1. A1, F, G ve H sürücü belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar,
2. A2 sınıfı sürücü belgesi ile A1,
3. B sınıfı sürücü belgesi ile F,
4. C sınıfı sürücü belgesi ile B ve F,
5. D sınıfı sürücü belgesi ile C, B ve F,
6. (Değişik : 17.10.1996 - 4199/17 md.) E sınıfı sürücü belgesi ileB, C ve F,
Sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/17 md.) E sınıfı sürücü belgesi sahipleriD sınıfı
sürücü belgesi ile sürülen araçları kullanabilmeleri için römorkluveya yarı
römorklu araçlarla uygulamalı sınava tabi tutulurlar.
Sürücü belgesi sahiplerinin sürücü belgesinin sınıfına göre sürmeyeyetkili
oldukları araçların dışındaki araçları sürmeleri yasaktır.
b) Römork takarak taşıt kullanma :
B, C ve E sınıfı sürücü belgesi sahipleri, araçlarına en çok yüklüağırlığı 750
kgÕa kadar olan (750 kg. dahil) hafif römork takarak da kullanabilirler.
Yüklü ağırlığı 750 kgÕı geçen römorkları taşıtlarına takarak kullanmakisterlerse
ayrı bir sınavdan geçirilirler ve römorklu taşıt kullanabilecekleribelgelerine
işlenir.
c) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/17 md.) Sürücü
belgelerinin geçerliliksüresi :
Sürücü belgelerinden (K) sınıfı sürücü aday belgesi altı ay geçerlidir.Diğer
sürücü belgelerinin İçişleri BakanlığıÕnca, trafik güvenliği nedeniyle,gerekli
görüldüğünde değiştirilmesi zorunludur. Ödenmemiş trafik para cezalarıkanuni
faiziyle birlikte tahsil edilmedikçe değiştirme işlemi yapılmaz.Geçerli bir
mazeret olmaksızın altı ay içinde sürücü belgelerini değiştirmeyensürücüler
araç kullanmaktan men edilir. Değiştirme işlemleri İçişleri
BakanlığıÕncaçıkarılacak yönetmelikte belirlenecek esas ve usullere göre
yapılır.
(İkinci fıkra mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md. aynen kabul: 28/03/1985-
3176/16 md.)
(G) Sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranacak özel şartlar
ileuluslararası sürücü belgelerinin veriliş şartları yönetmelikte gösterilir.
(Mülga : 17.10.1996 - 4199/47 md.)
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine aykırı hareketeden
sürücüler ile bunlara araç kullandıranlar, bu Kanunun 36 ncı maddesininüçüncü
fıkrasına göre cezalandırılırlar.
Dış ülkelerden alınmış olan sürücü belgeleri :
MADDE 40 - Dış ülkelerden alınmış olan sürücü belgelerinin
değiştirilmesive bu belgelerle ülkemizde araç kullanma esasları aşağıda
gösterilmiştir:
a) Yönetmelikte belirtilen süre içinde Türk vatandaşlarının ve ilgilikanunlar ile ikili veya çok taraflı anlaşma hükümleri saklı kalmak kaydıylaistekleri halinde yabancıların dış ülkelerden aldıkları sürücü belgelerisınav şartı aranmaksızın karşılığı veya dengi olan sürücü belgesi ile değiştirilir.
b) Türk vatandaşları ve ilgili kanunlar ile ikili
ve çok taraflı anlaşmahükümleri saklı kalmak üzere yabancılar, dış ülkelerden
aldıkları cinsiçin geçerli sürücü belgeleri ile yabancı ve Türk plakalı
araçları ülkemizdekullanabilirler.
Türk vatandaşlarının ve yabancıların; dış ülkelerden aldıkları
sürücübelgelerinin değiştirilmesine ve bu belgeler ile ülkemizde araç
kullanmalarınailişkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
Sürücü adaylarında aranacak şartlar :
MADDE 41 - Sürücü belgesi alacaklarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/II md; Aynen
kabul: 28/3/1985 - 3176/IImd.)
Yaş şartı :
1. A1, A2, F ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların onyedi,
2. (Değişik : 17.10.1996 - 4199/18 md.) B ve G sınıfı sürücü belgesialacakların
onsekiz,
3. (Değişik : 17.101996 - 4199/18 md. Değiştirilerek Kabul: 23.2.2000- 4535/1
md.) C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacakların yirmi iki,
(Üniversitelerinsürücü eğitimi veren Yüksekokulları ile Türk Silahlı
Kuvvetlerinin askeriihtisas görevleri için subay ve astsubay sınıf okullarında
ve uzman jandarmaokullarında açılan sürücü eğitimi kurslarından mezun olanlarda
bu şartaranmaz).
Yaşını bitirmiş olmaları,
b) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/18 md.) Öğrenim
Şartları :
F, G ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların ilkokulu, A1, A2, B, C,D ve E
sınıfı sürücülerin en az ortaokulu veya 8 yıllık temel eğitimi bitirmişbulunmaları,
c) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/18 md.) Sağlık
Şartları :
Sürücü belgesi alacakların, resmi ve özel sağlık kuruluşlarında İçHastalıkları,
Ortopedi, Göz, Kulak - Burun - Boğaz ve Psikiyatri uzmanlarıbulunan Sağlık
Kurulunca, yönetmelikte belirtilen esaslara göre ÒSürücüOlurÓ raporu almaları
gerekir. Ortopedist bulunmadığı takdirde Genel Cerrahtan,Psikiyatri Uzmanı
bulunmadığı durumlarda Nörolog veya Psikologdan görüşalınarak Sağlık Kurulu
kararını verir. Sağlık Kurul raporuna bir defayamahsus olmak üzere itiraz
halinde Sağlık Bakanlığı nihai karar için sürücüadayını bir başka Devlet
Hastanesi Sağlık KuruluÕna sevkedebilir. Ancak,Sağlık Kuruluşunda veya Özel
Kuruluşlarda görevli tabiplerce verilen sağlıkraporlarının eksik veya gerçeğe
uygun olmamasının tespiti halinde, sorumlularhakkında Türk Ceza KanunuÕna göre
işlem yapılmakla birlikte, bu tabiplerindaha sonra verecekleri raporlar da
geçersiz sayılır.
d) (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/II md;) aynen
kabul : 28.3.1985 -3176/11 md.) Eğitim ve Sınav Şartı :
Sürücü kursuna katılmış ve yapılan sınavları da başararak sertifikaalmış
olmaları,
e) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/18 md.) Hükümlü
olmama şartları :
Türk Ceza KanunuÕnun; 403 ve 404 üncü maddeleri ile 572/2-3 maddelerindenikiden
fazla ve 1918 sayılı Kaçakcılığın Men ve Takibine Dair KanunÕun28 ve 29 uncu
maddeleri, 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar HakkındaKanunÕun 12 nci
maddesinin 3 üncü ve takip eden fıkralarındaki suçlardanhüküm giymemiş olmaları,
f) Aynı sınıf sürücü belgesinin bulunmaması veya
belgelerin geri alınmamışolma şartı :
Önceden verilmiş aynı sınıf bir başka sürücü belgesinin bulunmaması,sürücü
belgelerinin süresiz geri alınmamış olması veya geçici olarak gerialınmış ise
sürenin dolmuş bulunması,
Zorunludur.
Sürücülerin sınavları ve sürücü belgelerinin
verilmesi esasları :
MADDE 42 - (Değişik : 18.1.1985 - KHK 245/12 md.; Değiştirilerekkabul:
28/3/1985 - 3176/12 md.)
Sürücü belgesi alacak olanların başvurmaları, sınavları, sağlık muayeneleri,belgelerin
verilmesi hakkında aşağıdaki esas ve şartları uygulanır.
a) (Değişik : 17.10.1996 - 4199/19 md.
Değiştirilerek kabul 25.5.1997- 4262/3 md.)
Sürücülerin sınavları :
Sürücü belgesi alacakların sınavları, yönetmelikteki esaslara göreMilli Eğitim
BakanlığıÕnca sınav sorumlusu olabileceğine dair belge ve-rilenyüksekokul
mezunu ve asgari ÒBÓ sınıfı sürücü belgesi bulunan sınav sorumlularıtarafından
yapılır. Oluşturulacak sınav komisyonuna gerekli görüldüğündevali onayı ile
yukarıdaki üyelik şartlarını taşıyan bir kamu görevliside üye olarak
katılabilir. Sınav sonucunda başarı gösteren sürücülere sertifikalarıverilir.
Bu sertifikalar, 41 inci maddedeki diğer şartlar aranaraksertifikanın
alındığı yer trafik kuruluşunca sınıfına uygun sürücü belgeleriile
değiştirilmedikçe sahiplerine karayolunda araç kullanma yetkisi vermez.
Emniyet teşkilatının motorlu araç sürücüsü ihtiyacını karşılamak üzerebelirli
eğitim programları çerçevesinde yönetmelikte belirtilen esas veşartlara uygun
olarak, illerde emniyet müdürünün teklifi valinin onayı,merkez birimleri için
ilgili daire başkanlığının teklifi Emniyet GenelMüdür Yardımcısının onayı ile
emniyet teşkilatı mensuplarına sürücü belgesiverilir. Bu sınavlar Emniyet Genel
MüdürlüğüÕnün merkez ve taşra birimlerindegörevlendirilecek sınav sorumluları
tarafından yapılır.
İş makinelerinin (forklift, loder, greyder, dozer, vinç v.b.)
sürücülerinineğitimleri ve eğitimde başarılı olanların sertifikaları Milli
Eğitim Bakanlığı,Karayolları Genel Müdürlüğü veya Makine Mühendisleri
OdalarıÕnca, tarımsektöründe kullanılan iş makinelerinin (biçerdöver v.b.)
eğitimleri veeğitimde başarılı olanların sertifikaları ise Milli Eğitim
Bakanlığı ileTarım BakanlığıÕnca verilir. Kursların eğitim ve staj süreleri
Milli EğitimBakanlığıÕnca saptanır.
b) Müracaat
Sürücü belgesi almak isteyenler, müracaat formunu yetkili memurun
önündeimzalarlar. Bu belgede beyan edilen bilgiler aksi ispatlanıncaya
kadardoğru sayılır.
Müracaat formunun yetkili memura verilmesi sırasında, sürücü adaylarınüfus cüzdanı
aslı ile tahsil belgesini, kamu kuruluşunda çalışanlar içinbu kuruluşlar
tarafından verilmiş tahsil durumunu belirleyen tasdikli belgeyiyetkili memura
göstermek zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Yanlış bilgi veya sahte belge verenlerfiil
daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde iki aydan üç aya kadarhafif hapis
ve ............... lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
c) (Mülga : 17.10.1996 - 4199/47 md.)
Askeri araç sürücülerinin sınavları :
MADDE 43 - Er ve erbaş askeri araç sürücülerinin özel sınavlarıve belge
verme işlemlerinin usulü ve bu belgelerle hangi cins taşıtlarınnerelerde
kullanılacağı Milli Savunma BakanlığıÕnca çıkarılacak yönetmeliktegösterilir.
Bu belgeler sadece askeri araçlar için askerlik süresince geçerlidir.
Adres değişikliklerinin bildirilmesi ve sürücü
belgelerinin taşınmasızorunluluğu :
MADDE 44 - Sürücü belgesi sahipleri :
a) İkamet adresi değişikliklerini belgeyi veren kuruluşa otuz gün
içindebildirmek.
b) Araç kullanırken sürücü belgelerini yanlarında bulundurmak ve
yetkililerinher isteyişinde göstermek,
Zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Sağlık şartlarında sonradan meydana gelen
değişiklikler ile sahteolan, hile ile alınan veya şartlarına uygun olmadan
verilen sürücü belgeleri
MADDE 45 - Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre
trafikzabıtasınca sürücülerin;
a) Sağlık durumlarında sürücülüğe engel bedensel bir değişikliğin görülmesive tespiti
halinde sağlık kuruluşlarında muayenesi istenir ve yönetmeliktebelirtilen
sağlık şartlarını kaybettiği sağlık kurulu raporu ile
belgelendirilenlerinsürücü belgeleri geri alınır. Bunlardan kaybettiği sağlık
şartlarını yenidenkazandıklarını sağlık kurulu raporu ile belgelendirenlere
sürücü belgelerigeri verilir.
b) Sahte olduğu, hile ile alındığı veya şartlarına uygun olmadan
ve-rildiğitespit edilen sürücü belgeleri adli işlem yapılmak üzere geri alınır.
ALTINCI KISIM
Trafik Kuralları
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Kurallar
Karayollarında trafiğin akışı :
MADDE 46 - Karayollarında trafik sağdan akar.
Aksine bir işaret bulunmadıkça sürücüler :
a) Araçlarını, gidiş yönüne göre yolun sağından, çok şeritli yollardaise yol ve
trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek,
b) Şerit değiştirmeden önce gireceği şeritte, sürülen araçların
emniyetlegeçişini beklemek,
c) Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek,
d) Gidişe ayrılan en soldaki şeridi sürekli olarak işgal etmemek,
e) İki yönlü trafiğin kullanıldığı dört veya daha fazla şeritli yollardaaksine
bir işaret bulunmadıkça, motosiklet, otomobil, kamyonet ve otobüsdışındaki
araçları kullananlar, geçme ve dönme dışında en sağ şeridi izlemek,
Zorundadırlar.
Karayollarının belirli kesimlerinde, bu yollardan faydalanma zorundaolan hayvan
sürücüleri, hayvanlarını veya hayvan sürülerini gidiş yönündeyolun en sağından
ve en az genişlik işgal ederek ve imkan olduğunda taşıtyolu dışından götürmek
zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalan-dırılırlar.
Trafik işaretlerine uyma :
MADDE 47 - Karayollarından faydalananlar aşağıdaki sıralamayagöre;
a) Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası veya özelkıyafetli ve
işaret taşıyan diğer yetkili kişilerin uyarı ve işaretlerine,
b) Trafik ışıklarına,
c) Trafik işaret levhaları, cihazları ve yer işaretlemeleri ile belirtilenveya
gösterilen hususlara,
d) Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilendiğer
kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere,
Uymak zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Trafik zabıtası veya diğer yetkililerindur
işaretlerine, ışıklı trafik işaretlerinden kırmızı renkli olanına vesesli
işaretlere uymayan sürücüler, ................ lira, diğer trafikişaretlerine
uymayan sürücüler, ................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Alkollü içki, uyuşturucu veya keyif verici
maddelerin etkisi altındaaraç sürme yasağı :
MADDE 48 - Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlarile
alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini
kaybetmişkişilerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır.
Uyuşturucu veya keşif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerinetki
dereceleri ve kandaki miktarları tespit usulleri ve muayene
şartlarıhazırlanacak yönetmelikte Sağlık BakanlığıÕnın görüşüne uygun olarak
düzenlenir.
Bu madde hükmüne uymayan sürücüler derhal araç kullanmaktan men olunur.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Toplu taşım araçlarında sigara
içilemez.Sigara içenler hakkında 4207 sayılı Tütün Mamüllerinin Zararlarının
ÖnlenmesineDair Kanun hükümleri uygulanır.
Yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığıtesbit
edilen sürücülerin birinci defada üç ay, ikinci defada bir yıl süreylesürücü
belgeleri ellerinden alınır. Her iki seferinde ayrıca, ................lira
para cezası uygulanır. Üçüncü defasında ise beş yıl süre ile sürücübelgeleri
ellerinden alınır ve bir aydan iki aya kadar hafif hapis cezasıile birlikte
................ lira hafif para cezası uygulanır. Psiko-teknikdeğerlendirme ve
psikiyatri uzmanı muayenesi sonrası uygun görülenlere,geri alma süresi sonunda
sürücü belgeleri iade edilir. Psiko-teknik değerlendirmeve psikiyatri uzmanı
muayenesinin yapılmasına dair esas ve usuller yönetmeliktegösterilir.
Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri alarak araç kullananlara, eylemibaşka
bir suç oluştursa bile ayrıca, altı ay hafif hapis cezası ile
birlikte................ lira hafif para cezası uygulanır ve sürücü belgeleri
süresizolarak geri alınır.
Taşıt kullanma sürelerine uyma zorunluluğu :
MADDE 49 - Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu
taşıtsürücülerinin, taşıt kullanma sürelerine aykırı olarak taşıt kullanmasıve
bunlara taşıt kullandırılması yasaktır.
Taşıt kullanma süreleri ile ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlutaşıtları
kullanacakların denetimi ve süre dışı kullanmaya devamı önleyicitedbirlerle
ilgili uygulanacak esas ve usuller yönetmelikte belirtilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne aykırı olarak taşıtkullanan
sürücüler ................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.Sürücü aynı
zamanda araç sahibi değilse, araç sahibine de ................lira, ayrıca
işleten veya teşebbüs sahibine de ................ lira içinceza tutanağı
düzenlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Hız Kuralları
Hız sınırları :
MADDE 50 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/21 md.) Şehirlerarasıkarayollarında
90 km/s, otoyollarda 120 km/s hızı geçmemek üzere motorluaraçların cins ve
kullanma amaçlarına göre sürülebileceği en çok ve enaz hız sınırları
yönetmelikle belirlenir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/21 md.) İçişleri Bakanlığı yol standartlarınıdikkate
alarak yukarıda belirtilen hız sınırlarını otomobiller için 20km/s artırmaya
yetkilidir.
En çok ve en az hız sınırlarını gösteren işaret levhaları, gerekligörülen
yerlere, ilgili kuruluşlarca konulur.
Bu Kanunla yetki verilen kuruluşlar tarafından yönetmelikte belirtilenhız
sınırları yol ve trafik durumuna göre azaltılabilir veya çoğaltılabilir.Bu
hallerde durum trafik işaretleri ile belirtilir ve uygun vasıtalarladuyurulur.
Hız sınırlarına uyma :
MADDE 51 - Sürücüler aksine bir karar alınıp işaretlenmemişseyönetmelikte
belirtilen hız sınırlarını aşmamak zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitliusullerle
yapılan tespit sonucu hız sınırlarını; yüzde ondan yüzde elliye(elli dahil)
kadar aşan sürücüler ................ lira, yüzde ellidenfazla aşan sürücüler
................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/22 md.) Hız kuralını ihlal sebebiyle cezayazılan
sürücülerden, suçun işlendiği tarihten geriye doğru (1) yıl içerisindeaynı
kuralı (5) defa ihlal ettiği tesbit edilenlerin sürücü belgeleri (1)yıl süreyle
geri alınır. Süresi sonunda psiko-teknik değerlendirmeden vepsikiatri uzmanının
muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına manihali olmadığı
anlaşılanların belgeleri iade edilir.
Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan
cihaz-larınyerini tespit veya sürücüyü ikaz eden her türlü cihazın imali,
ithali vearaçlarda bulundurulması yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu cihazları imal veya ithal edenler,fiil
başka bir suç oluştursa bile ayrıca ................ lira hafif paracezası ve
altı ay hafif hapis cezası ile araçlarında bulunduran işletenlerise
................ lira hafif para cezası ve iki aydan üç aya kadar hafifhapis
cezası ile cezalandırılırlar ve bu cihazların müsaderesine de hükmolunur.
Hızın gerekli şartlara uygunluğunu sağlamak :
MADDE 52 - Sürücüler :
a) Kavşaklara yaklaşırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine
yaklaşırken,dönemeçli yollarda ilerlerken, yaya geçitlerine, hemzemin
geçitlere, tünellere,dar köprü ve menfezlere yaklaşırken, yapım ve onarım
alanlarına girerken,hızlarını azaltmak,
b) Hızlarını kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine, görüş,yol, hava ve
trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmak,
c) Diğer bir aracı izlerken yukarıdaki fıkrada belirlenen durumlarıgöz önünde
tutarak güvenli bir mesafe bırakmak,
d) Kol ve grup halinde araç kullananlar, araçlar arasında
yönetmeliktebelirtilen esaslara uygun olarak diğer araçların güvenle
girebilecekleriaçıklıklar bulundurmak,
Zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sürücüler...................... lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar
Dönüş Kuralları :
MADDE 53 - Sağa ve sola dönecek olan sürücüler aşağıdaki
kurallarauyarlar.
a) Sağa dönüşlerde sürücüler,
1. Sağa dönüş işaretini vermeye,
2. Sağ şeride veya dönüşe ayrılmış şeride girmeye,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dar bir kavisle dönmeye,
5. Dönülen karayolunun gidiş şeridine veya ayrılmış en sağ şeridinegirmeye,
Zorunludurlar.
b) Sola dönüşlerde sürücüler,
1. Sola dönüş işareti vermeye,
2. Yolun gidişine ayrılmış olan kısmının soluna yaklaşmaya,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dönüşe başlamadan, sağdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkını vermeye,
5. Dönüş sırasında, karşıdan gelen ve emniyetle durdurulamayacak kadarkavşağa
yaklaşmış olan taşıtların geçmesini beklemeye,
6. Gireceği yolun gidişe ayrılan kısmına girmek üzere, dönüşünüyaparken,
arkadan gelen ve sola dönecek diğer taşıtları engellememek için,geniş kavisle
dönüş yapmaya,
7. Gireceği yolun gidiş yönünde çok şeritli olması halinde, en sağşerit
dışında, uygun bir şeride girmeye,
8. Gireceği yola girdikten sonra en kısa sürede trafiği
tehlikeyedüşürmeden sağa yaklaşmaya,
Zorunludurlar.
c) Dönel kavşaklardaki dönüşlerde sürücüler;
1. Dönüş işareti vermeye,
2. Hızını azaltmaya,
3. Orta adaya yakın şeritten kavşağa girmeye,
4. Ada etrafında dönerken gereksiz şerit değiştirmemeye,
5. Gireceği yola yaklaşırken sağa dönüş işareti ile birlikte sağa
yaklaşarakdönel kavşaktan çıkmaya,
6. Gireceği yolun gidiş yönündeki uygun bir şeridine girmeye,
7. Yola girdikten sonra en kısa sürede trafiği tehlikeye düşürmedensağa
yaklaşmaya,
Zorunludurlar.
d) Dönel kavşaklardaki geriye dönüşlerde
sürücüler, sola dönüş halindekikurallara uymakla birlikte, orta ada etrafında
dönerken gireceği yola yaklaşıncayakadar şeridini muhafaza etmeye de
zorunludurlar.
Sağa ve sola dönüşlerde sürücüler kurallara uygun olarak geçiş yapanyayalara,
varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere ve sola dönüşlerde sağdanve karşıdan
gelen trafiğe ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
Gidişe ayrılmış birden fazla şeridi bulunan yollarda, en sağdaki veyasoldaki
şerit işaretlenmek suretiyle dönüşlere ayrılabilir. Ayrılmış buşeritlere bitişik
diğer şeritlerden de işaretlenmek suretiyle sağa veyasola dönüşlere izin
verilebilir.
Bu dönüşler için yukarıdaki (a) ve (b) bentlerindekine benzer manevrayapılır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Geçme kural ve yasakları :
MADDE 54 - Sürücülerin geçme sırasında uymak zorunda olduklarıkural ve
yasaklar şunlardır.
a) Geçme kuralları:
Sürücülerin önlerinde giden bir aracı geçmeleri için;
1. Kendisini takip eden sürücülerin kendisini geçmeye başlamamış olması,
2. Önündeki sürücünün başka bir taşıt veya aracı geçme niyetini belirtenuyarma
işaretini vermemiş olması,
3. Geçeceği aracın hızı ile geçme esnasındaki kendi hızını da göz önünealarak
iki yönlü trafiğin kullanıldığı taşıt yollarında karşıdan gelentrafik dahil
karayolunu kullananların tümü için tehlike veya engel olmadangeçme için
kullanacağı şeridin yeteri kadar ilerisinin boş olması,
Zorunludur.
Geçme, geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır. Geçilecekaracın
sürücüsü ses ve ışık cihazları ile uyarılarak, geçerken kullanılanşeritte
güvenli mesafe gidildikten sonra işaret verilip izlenecek şeridegirmekle
tamamlanır.
Araçların sağından veya banketlerden yararlanmak suretiyle geçmek yasaktır.
Ancak herhangi bir araç, başka bir yola, karayoluna bitişik bir mülkegirmek
veya sola yanaşıp durmak için bu niyetini sola dönüş işareti ilebelirtmiş ise
bunların sağındaki şeritten geçilebilir.
Gidişe ayrılmış yol bölümlerinde, şerit değiştirmemek şartı ilebir şeritteki
taşıtların diğer şeritteki taşıtlardan hızlı gitmesi geçmesayılmaz.
b) Geçmenin yasak olduğu yerler;
1. Geçmenin herhangi bir trafik işareti ile yasaklandığı yerlerde,
2. Görüş yetersizliği olan tepelerde ve dönemeçlerde,
3. Yaya ve okul geçitleri yaklaşımında,
4. Kavşaklarda, demiryolu geçitlerinde ve bunların yaklaşımında,
5. Gidiş ve geliş için birer şeridi bulunan iki yönlü trafiğin
kullanıldığıköprü ve tünellerde,
Sürücülerin önlerindeki bir aracı geçmeleri yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Geçilen araçlara ait kurallar :
MADDE 55 - Geçilmek istenen araçların sürücüleri:
a) Duyulur veya görülür bir geçiş işareti alınca trafiğin iki yönlükullanıldığı
karayollarında taşıt yolunun sağ kenarından girmek, dörttenfazla şeritli veya
bölünmüş karayollarında bulunduğu şeridi izlemek vehızını arttırmamak,
b) Dar taşıt yolları ile trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaşgitme nedeni
ile kendilerini geçmek için izleyen araçların kolayca ve güvenligeçmelerini
sağlamak için; araçlarını elverdiği oranda sağ kenara almak,yavaşlamak,
gerekiyorsa durmak,
c) Geçiş üstünlüğü bulunan bir aracın duyulur veya görülür işaretinialınca, bu
araçların kolayca ilerlemelerini sağlamak için taşıt yolu üzerindeyer açmak,
gerekiyorsa durmak,
Zorundadırlar.
54 üncü maddede yazılı durumlar dışında, geçiş yapmak isteyenlere yolvermemek,
geçilmekte iken bir başka aracı geçmeye veya sola dönmeye kalkışmakyasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Şerit izleme, gelen trafikle karşılaşma,
araçlar arasındaki mesafe,yavaş sürme ve geçiş kolaylığı sağlama :
MADDE 56 - Sürücüler aşağıdaki kurallara ve yasaklara
uymakzorundadırlar.
a) Şerit izleme:
1. Sürücülerin geçme, dönme, duraklama, durma ve park etme gibi hallerdışında
şerit değiştirmeleri veya iki şeridi birden kullanmaları,
2. Kavşaklara yaklaşırken, yerleşim yerleri dışında yüzelli metre,yerleşim
yerlerinde ise otuz metre mesafe içinde ve kavşaklarda şerit değiştirmeleri,
3. Araçların cinsine ve hızına uygun olmayan şeritten gitmeleri,
4. İşaret vermeden şerit değiştirmeleri,
Yasaktır.
b) Gelen trafikle karşılaşma :
Sürücüler; iki yönlü trafiğin kullanıldığı taşıt yollarında karşı yöndengelen
araçların geçişini zorlaştıran bir durum varsa geçişi kolaylaştırmakiçin
aracını sağ kenara yanaştırmaya, gerektiğinde sağa yanaşıp durmaya,
Dağlık ve dik yokuşlu karayollarında karşılaşma halinde, çıkan araçiçin geçiş
güç veya mümkün değilse, güvenli geçişi sağlamak üzere, inenaraçlar, varsa
önceden sığınma cebine girmeye, sığınma cebi yoksa sağ kenarayanaşıp durmaya,
gerektiği hallerde geri gitmeye,
Zorunludurlar.
c) Araçlar arasındaki mesafe:
Sürücüler önlerinde giden araçları yönetmelikte belirtilen güvenlive yeterli
bir mesafeden izlemek zorundadırlar.
d) Yavaş sürme ve yasaklama:
Sürücülerin; araçlarını zorunlu bir neden olmadıkça, diğer
araçlarınilerleyişine engel olacak şekilde veya işaretle belirtilen hız
sınırınınçok altında sürmeleri, güvenlik nedeni veya verilen herhangi bir
talimatauyulması dışında, başkalarını rahatsız edecek veya tehlikeye sokacak
şekildegereksiz ani yavaşlamaları yasaktır.
e) Geçiş kolaylığı sağlamak:
Taşıt yolunun dar olduğu yerlerde aksini gösteren bir trafik işaretiyoksa,
motorsuz araçları kullananlar motorlu araçlara, otomobil, minibüs,kamyonet,
otobüs, kamyon, arazi taşıtı, lastik tekerlekli traktör, iş makineleri,yazılış
sırasına göre kendisinden öncekilere geçiş kolaylığı sağlamak zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Kavşaklarda geçiş hakkı :
MADDE 57 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/23 md. Değiştirilerekkabul:
21.5.1997 - 4262/4 md.) Kavşaklarda aşağıdaki kurallar uygulanır.
a) Kavşağa yaklaşan sürücüler, kavşaktaki şartlara uyacak şekilde yavaşlamak,dikkatli olmak, geçiş hakkı olan araçların önce geçmesine imkan vermekzorundadırlar.
b) Trafik zabıtası veya trafik işaret levhası
veya ışıklı trafik işaretcihazları bulunmayan kavşaklarda:
1. Bütün sürücüler geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara,
2. Bütün sürücüler doğru geçmekte olan tramvaylara,
3. Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan sürücüler buyoldan gelen
araçlara,
4. Bölünmüş yola çıkan sürücüler bu yoldan geçen araçlara,
5. Tali yoldan ana yola çıkan sürücüler ana yoldan gelen araçlara,
6. Dönel kavşağa gelen sürücüler dönel kavşak içindeki araçlara,
7. Bir iz veya mülkten çıkan sürücüler, karayolundan gelen araçlara,
c) Kavşak kollarının trafik yoğunluğu bakımından
farklı oldukları işaretlerlebelirlenmemiş ise;
1. Motorsuz araç sürücüleri motorlu araçlara,
2. Motorlu araçlardan soldaki, sağdan gelen araca,
Geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
d) Işıklı trafik işaretleri izin verse bile trafik akımı; kendisinikavşak içinde durmaya zorlayacak veya diğer doğrultudaki trafiğin geçişineengel olacak ise, sürücülerin kavşağa girmeleri yasaktır.
e) Trafik zabıtası, yetkili kişi veya trafik ışıklı işareti ile yönetilenkavşaklarda, sürücüler kavşağı en kısa zamanda geçmek zorundadırlar. Sürücüleringereksiz olarak yavaşlamaları, durmaları, taşıttan inmeleri, taşıt veyaaraçların motorlarını durdurmaları yasaktır.
f) Aksine bir işaret olmadıkça, bütün kavşaklarda
araçlar ray üzerindehareket eden taşıtlara ilk geçiş hakkını vermek zorundadır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
İndirme ve bindirme kuralları :
MADDE 58 - Sürücüler aksine bir işaret bulunmadıkça araçlarınıgidiş
yönlerine göre yolun en sağ kenarında durdurmaya, yolcularının inişve
binişlerini sağ taraftan yaptırmaya ve yolcular da iniş ve binişlerinisağ
taraftan yapmaya zorunludurlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sürücülerve
yolcular ................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Duraklama ve park etme :
MADDE 59 - Yerleşim birimleri dışındaki karayolunda zorunluhaller
dışında taşıt yolu üzerinde duraklamak veya park etmek yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Zorunlu hallerde gerekli önlemlerialmadan
duraklayan ve parkeden sürücüler ile zorunlu haller dışında duraklayanve
parkeden sürücüler ................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Duraklamanın yasak olduğu yerler :
MADDE 60 - Taşıt yolu üzerinde:
a) Duraklamanın yasaklandığının bir trafik işareti ile belirtilmişolduğu
yerlerde,
b) Sol şeritte (Raylı sistemin bulunduğu yollar hariç),
c) Yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde,
d) Kavşaklar, tüneller, rampalar, köprüler ve bağlantı yollarında veburalara
yerleşim birimleri içinde beş metre ve yerleşim birimleri dışındayüz metre
mesafede,
e) Görüşün yeterli olmadığı tepelere yakın yerlerde ve dönemeçlerde,
f) Otobüs, tramvay ve taksi duraklarında,
g) Duraklayan veya park edilen araçların yanında,
h) İşaret levhalarına, yaklaşım yönünde ve park izni verilen yerlerdışında;
yerleşim birimi içinde onbeş metre ve yerleşim birimi dışındayüz metre
mesafede,
Duraklamak yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Park etmenin yasak olduğu yerler ve haller :
MADDE 61 - Taşıt yolu üzerinde;
a) Duraklamanın yasaklandığı yerlerde,
b) Park etmenin trafik işaretleri ile yasaklandığı yerlerde,
c) Geçiş yolları önünde veya üzerinde,
d) Belirlenmiş yangın musluklarına her iki yönden beş metrelik mesafeiçinde,
e) Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını belirten levhalaraiki
yönden onbeş metrelik mesafe içinde,
f) Üç veya daha fazla ayrı taşıt yolu olan karayolunda ortadaki taşıtyolunda,
g) Kurallara uygun şekilde park etmiş araçların çıkmasına engel olacakyerlerde,
h) Geçiş üstünlüğü olan araçların giriş ve çıkışının yapıldığının belirlendiğiişaret
levhasından onbeş metre mesafe içinde,
ı)İşaret levhalarında park etme izni verilen süre zamanın dışında,
j) Kamunun faydalandığı ve yönetmelikte belirtilen yerlerin giriş veçıkış
kapılarının her iki yönde beş metrelik mesafe içinde,
k) Park için yer ayrılmamış veya trafik işaretleri ile belirtilmemişalt geçit,
üst geçit ve köprüler üzerinde veya bunlara on metrelik mesafeiçinde,
l) Park etmek için tespit edilen süre ve şeklin dışında,
m) Belirli kişi, kurum ve kuruluşlara ait araçlara, yönetmeliktekiesaslara göre
ayrılmış ve bir işaret levhası ile belirlenmiş park yerlerinde,
n) Ayrıca yönetmelikte belirtilen haller dışında yaya yollarında,
Park etmek yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler................
lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Yasaklara aykırı park edilmiş araçlar trafik zabıtasınca kaldırılabilir.
Yasaklanan yerlerde ve hallerde park edilmiş olan araçların hangilerininhangi
şartlarda, kaldırılıp götürüleceği, götürülme sırasında zarara veziyana
uğratılmaması için alınacak önlemler ile kaldırma ve götürme
giderlerinintahsili usul ve esasları yönetmelikte gösterilir.
Kaldırılıp götürülen araçların giderleri ile verilen ceza, sürücüsüveya
sahibince ödenmeden araç teslim edilmez.
Karayolu üzerinde park etme izni verilmeyen
araçlar :
MADDE 62 - Yerleşim birimleri içindeki karayolunda, bir trafikişaretiyle
izin verilmedikçe ve yükleme, boşaltma, indirme, bindirme, arızalanmagibi
zorunlu nedenler dışında kamyon, otobüs ve bunların katarları, lastiktekerlekli
traktörler ile her türlü iş makinelerinin park edilmesi yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Araçların ışıklandırılması :
MADDE 63 - Karayolunda trafiğe çıkan bütün araçların, nicelikve
nitelikleri yönetmelikte belirtilen şartlara uygun ışık donanımı
bulundurmalarızorunludur.
Işık donanımına ait ayrıntılar yönetmelikte gösterilir.
Kanun ve yönetmelikte belirtilmeyen lambalar trafik zabıtasınca söktürülür.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Işıkların kullanılması :
MADDE 64 - Araçların sürülmesi sırasındaki zorunluluk ve yasaklaraşağıda
gösterilmiştir.
a) Zorunluluklar :
1. (Değişik : 17.10.1996 - 4199/24 md.) Yerleşim birimleri
dışındakikarayollarında geceleri seyrederken, yeterince aydınlatılmamış
tünelleregirerken, benzeri yer ve hallerde uzağı gösteren ışıkların yakılması,
2. (Değişik : 17.10.1996 - 4199/24 md.) Geceleri, yerleşim birimleridışında
karayollarındaki karşılaşmalarda, bir aracı takip ederken, biraracı geçerken
yan yana gelinceye kadar ve yerleşim birimleri içinde, gündüzleriise görüşü
azaltan sisli, yağışlı ve benzeri havalarda yakını gösterenışıkların yakılması,
3. Kuyruk (arka kenar) ışıklarının uzağı veya yakını gösteren ışıklarveya sis
ışıkları ile birlikte kullanılması,
Zorunludur.
b) Yasaklar:
1. Gece sis ışıklarının sisli, karlı ve sağnak yağmurlu havalar dışındadiğer
farlarla birlikte yakılması,
2. Dönüş ışıklarının geç anlamında kullanılması,
3. Karşılaşmalarda ışıkların söndürülmesi,
4. Öndeki aracı geçişlerde uyarı için çok kısa süre dışında uzağı
gösterenışıkların yakılması,
5. Yönetmelikte belirlenecek esaslara aykırı olarak ışık takılmasıve
kullanılması,
6. Sadece park lambaları ile seyredilmesi,
Yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu maddenin birinci fıkrasının (a)bendinin
(1) ve (3) numaralı alt bentleri ile (b) bendi hükümlerine
uymayanlar................ lira, birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı
altbendi hükümlerine uymayan sürücüler ................ lira para cezası
ilecezalandırılırlar.
Araçların yüklenmesi :
MADDE 65 - (Değişik : 18/11/1986 - 3321/1 md.)
Araçların yüklenmesinde yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara aykırıolarak :
a) Taşıma sınırı üstünde yolcu alınması,
b) Taşıma sınırı üstünde yük alınması veya taşıma sınırı aşılsın veyaaşılmasın
dingil ağırlıklarını aşacak şekilde yüklenmesi,
c) Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından
tehlikeliolabilecek tarzda yükleme yapılması,
d) Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler
alınmadantaşınması,
e) Ağırlık ve boyutları bakımından taşınması özel izne bağlı olan eşyanınizin
alınmadan yüklenmesi, taşınması ve taşıttırılması,
f) Gabari dışı yük yüklenmesi, yük üzerine veya araç dışına
yolcubindirilmesi,
g) Yükün karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, sızacak,akacak,
kayacak, gürültü çıkaracak şekilde yüklenmesi,
h) Yükün, her çeşit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak, yoldakibir
şeye takılacak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek şekilde yüklenmesi,
i) Sürücünün görüşüne engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacakve tescil
plakaları, ayırım işaretleri, dur ve dönüş ışıkları ile yansıtıcılarıörtecek şekilde
yüklenmesi,
j) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili şartlar ve tedbirler yerine
geti-rilmedenaraçların çekilmesi,
Yasaktır.
Gerekli hallerde kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarla yolcuveya yükle
birlikte yolcu taşınabilmesine ilişkin esaslar yönetmeliktebelirtilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Birinci fıkranın (a) bendi
hükümlerineuymayanlar ................ lira, (c), (f), (g), (h), (i) ve (j)
bentlerihükümlerine uymayanlar ................ lira, (b), (d) ve (e)
bentlerindekihükümlere uymayanlar ................ lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Ayrıca, bütün sorumluluk ve giderler araç işletenine ait olmak üzere,fazla
yolcular en yakın yerleşim biriminde indirilir. Bu maddenin (b),(d) ve (e)
bentlerindeki şartlara uymayan yük taşımasında kullanılan taşıtlar,gerekli
şartlar sağlanıncaya kadar trafikten men edilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Sürekli ve süreksiz olarak yük
naklettirenkamu kurum ve kuruluşları ve gerçek ve tüzel kişilere ait
işletmeler, yüknakli yaptırdıkları araçların azami toplam ağırlıklarını
dikkate alarak yükleme yapmak zorundadırlar. Bu hükme aykırı hareket
edenlerhakkında her araç için ................ lira para cezası uygulanacağı
gibiaraçlar trafikten men edilir. Ancak, maden ocaklarından çıkarılan tartılamayandökme
ve blok yüklerin ve zirai ürünlerin stok mahalline ve kısa
mesafelitaşınmalarında araçların istiap hadlerini yüzde onbeş oranında
aşabilmelerimümkündür.
Ancak ağırlık kontrolü ile tartı toleransları yönetmelikte belirlenir.
Uluslararası yük taşımacılığına ilişkin konularda ikili ve çok taraflıanlaşma
hükümleri saklıdır.
Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosiklet
sürücüleri ile ilgili kurallar:
MADDE 66 - Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosiklet
sürücülerineaşağıdaki kurallar uygulanır.
a) Ayrı bisiklet yolu varsa, bisiklet ve motorlu bisikletlerin taşıtyo-lunda,
Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosikletlerin yayaların kullanmasınaayrılmış
yerlerde,
Bunlardan ikiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yanyana
sürülmesiyasaktır.
b) Bisiklet sürenlerin en az bir elleri, motorlu bisiklet sürenlerinmanevra
için işaret verme hali dışında iki elleri ve motosiklet sürenlerindevamlı iki
elleri ile taşıtlarını sürmeleri ve yönetmelikte belirtilengüvenlik şartlarına
uymaları zorunludur.
c) Bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosiklet sürücülerinin,sürücü
arkasında yeterli bir oturma yeri olmadıkça başka kişileri bindirmelerive
yönetmelikte belirtilen sınırdan fazla yük taşımaları yasaktır.
Sürücü arkasına ayrı oturma yeri olan bisiklet, motorlu bisiklet vesepetsiz
motosikletlerle bir kişiden fazlası taşınamaz.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Araç manevralarını düzenleyen kurallar :
MADDE 67 - Manevralarda aşağıdaki kurallar uygulanır.
a) Sürücülerin, park yapmış taşıtlar arasından çıkarken, duraklarkentaşıt
yolunun sağına veya soluna yanaşırken, sağa veya sola dönerken,
karayolunukullananlar için tehlike doğurabilecek ve bunların hareketlerini
zorlaştıracakşekilde davranmaları yasaktır.
b) Yönetmelikte belirtilen şartlar dışında geriye dönmek veya geriyegitmek
yasaktır. İzin verilen hallerde bu manevraları yapacak sürücüler,karayolunu
kullananlar için tehlike veya engel yaratmamak zorundadır.
c) Dönüşlerde veya şerit değiştirmelerde sürücülerin niyetlerini dönüşişaret
ışıkları veya kol işareti ile açıkça ve yeterli şekilde belirtmesi,işaretlerin
manevra süresince devam etmesi ve biter bitmez sona erdirilmesizorunludur.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine
uymayanlar................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yayalar, Hayvanla Çekilen veya Elle Sürülen
Araçlarla
Hayvan Sürücüleri ve Yarışlar
Hakkında Kurallar
Yayaların uyacakları kurallar :
MADDE 68 - Yayaların uyacakları kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Yayalar, aşağıda sayılan haller dışında, taşıt
yolu bitişiğinde veyakınında yaya yolu, banket veya alan varsa burada yürümek
zorundadırlar.
1. Yönetmelikte belirtilen tedbirler alınmak şartı ile diğer yayalariçin ciddi
rahatsızlık verecek boyutta eşyaları iten veya taşıyan kişilerile, taşıt
yolunun en sağ şeridinden fazla kısmını işgal etmemek, geceve gündüz görüşün az
olduğu hallerde de imkan oranında tek sıra halindeyürümek şartı ile bir yetkili
veya görevli yönetiminde düzenli şekildeyürüyen yaya kafileleri taşıt yolu
üzerinde yürüyebilir.
2. Yayaların yürümesine ayrılmış kısımların kullanılmasının mümkünolmaması veya
bulunmaması hallerinde yayalar, bisiklet trafiğine engelolmamak şartı ile
bisiklet yolunda bisiklet yolu yoksa taşıt yolu üzerinde,imkan oranında taşıt
yolu kenarına yakın olmak şartı ile yürüyebilirler.
3. Her iki tarafında, yaya yolu ve banket bulunmayan veya kullanılırdurumda
olmayan iki yönlü trafiğin kullanıldığı karayollarında yaya kafileleridışındaki
yayalar, taşıt yolunun sol kenarını izlemek zorundadır.
b) Taşıt yolunun karşı tarafına geçmek isteyen
yayaların taşıt yo-lunu,yaya ve okul geçidi ile kavşak giriş ve çıkışları
dışında herhangi biryerden geçmeleri yasaktır.
Yayalar, bu yerlerden geçerken;
1. Yaya ve okul geçitlerinin bulunduğu yerlerde, geçitte yayalar içinışıklı
işaret varsa bu işaretlere uymak,
2. Geçitte yayalar için ışıklı işaret yoksa ve geçit sadece taşıt trafiğiışıklı
işareti veya yetkili kişi tarafından yönetiliyorsa, geçecekleridoğrultu
açıldıktan sonra taşıt yoluna girmek,
3. Işıklı işaret veya yetkili kişilerin bulunmadığı geçitlerde veyakavşaklarda
güvenlikleri açısından yaklaşan araçların uzaklık ve hızınıgöz önüne almak,
Zorundadırlar.
Ancak, yüz metre kadar mesafede yaya geçidi veya kavşak bulunmayanyerlerde
yayalar, taşıt trafiği için bir engel teşkil etmemek şartı ileve yolu kontrol
ederek kendi güvenliklerini sağladıktan sonra en kısa doğrultudave en kısa
zamanda taşıt yolunu geçebilirler.
c) Yaya yollarında, geçitlerde veya zorunlu
hallerde taşıt yolu üzerindebulunan yayaların, trafiği engelleyecek veya
tehlikeye düşürecek şekildedavranışlarda bulunmaları veya buraları saygısızca
kullanmaları yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
yayalar................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Hayvanla çekilen, elle sürülen araçları
sürenler ile hayvan sürücüle-rineait kurallar:
MADDE 69 -Yerleşim birimleri dışındaki karayolunda, taşıt yoluüzerinde
zorunlu haller dışında hayvan bulundurmak, karayollarının
yasaklanmamış,kesimlerinde ise hayvanla çekilen veya elle sürülen araçları,
hayvanları,hayvan sürücülerini ve binek hayvanlarını trafik kurallarına uymadan
sürmekve bunları sürme yeteneğinden yoksun kimselerin yönetimine vermek
veyabaşıboş bırakmak yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine
uymayanlar................ lira para cezası ile cezalandırılırlar. Ancak, başı
boşhayvan bırakma yasağına riayet etmeyerek trafik kazasına sebebiyet
verenfaile üç ay hapis cezası uygulanır.
Taşıt yolunu kullanmak zorunda olan hayvan, sürü ve kümelerini sevkve idare
edenler, yönetmelikte belirtilen usul ve şartlara uymak zorundadırlar.
Yarış ve koşulara ait kurallar :
MADDE 70 - Yarış ve koşularda trafik güvenliği bakımından
aşağıdakikurallar uygulanır.
a) Bir il sınırı içindeki karayolları üzerinde yapılacak yarış ve koşulariçin o
ilin valiliğinden,
b) Birden fazla il sınırları içindeki şehirlerarası karayollarıüzerinde
yapılacak milli ve milletlerarası yarış ve koşular için İçişleriBakanlığıÕndan
izin alınması zorunludur. Bu izin verilirken BayındırlıkBakanlığıÕnın uygun
görüşü alınır.
İzinsiz yapılan yarış ve koşular görevlilerce derhal durdurulur.
Yarış ve koşularda trafik güvenliği yönünden uygulanacak usul ve
şartlaryönetmelikte gösterilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine
uymayanlar................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Kurallar
Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar ve sürme
kuralları :
MADDE 71 - Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar, öncelik sırasıylaşunlardır.
a) Cankurtaran araçları, yaralı veya acil hasta taşıyan araçlar,
b) İtfaiye araçları,
c) Hükümlü veya sanığı takip eden veya emniyet ve asayişi korumak içinacele
olay yerine giden zabıta araçları,
d) Bir trafik suçu işleyerek kaçan aracı takip eden veya trafik
güvenliğinikoruma veya trafik kazasına el koyma amacıyla olay veya kaza ye-rine
gitmekteolan görevlilere ait araçlar,
e) Alarm sırasında sivil savunma hizmetlerinde görevli bulunan araçlar,
f) Koruma ile görevli ve korunan araçlar,
Bu araçlar, görev halinde iken geçiş üstünlüğü hakkına sahiptir.
Bu hak, halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak, duyurulurve görünür
geçiş üstünlüğü işaretini vermek şartı ile kullanılır.
Bu araçlar, bu Kanun ve yönetmelikte yazılı trafik kısıtlama ve
yasaklarınabağlı değildir.
Bunların birbirleri ile karşılaşmalarında birinin diğerine göre geçişüstünlüğü
yukarıda yazılı olan sıraya göredir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Zorunluluk olmadığı halde gereksizgeçiş
üstünlüğü hakkını kullanan sürücüler ................ lira para cazasıile
cezalandırılırlar.
Ses, müzik, görüntü ve haberleşme cihazlarının
kullanılması :
MADDE 72 -Araçlarda ses, müzik, görüntü ve haberleşme
cihaz-larıyönetmelikte gösterilen şartlara uygun olarak ve kamunun rahat ve
huzurunubozmayacak şekilde kullanılabilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Kanun ve yönetmelikte belirtilen şartlara uymayan ses, müzik, görüntüve
haberleşme cihazları ile sürücünün izleme ve kullanma sahası içindeyer alan
görüntü cihazları araçlardan söktürülür.
Tedbirsiz ve saygısız araç sürme :
MADDE 73 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/27 md.) Karayolundaaraçların
kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya kişilere zarar verecekşekilde saygısızca
sürülmesi, araçlardan bir şey atılması veya dökülmesi,seyir halinde
sürücülerin, cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarınıkullanması
yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine
uymayanlar................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Yaya ve okul geçitleri :
MADDE 74 - Görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayan,ancak
başka bir trafik işareti ile belirlenmiş yaya veya okul geçitlerineyaklaşırken
bütün sürücüler, araçlarını yavaşlatmak ve bu geçitlerdengeçen veya
geçmek üzere bulunan kişilere ve öğrencilere ilk geçiş hakkınıvermek
zorundadırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Okul taşıtları :
MADDE 75 - Okul taşıtlarının ÒDURÓ işeretini yaktıkları hallerdebütün
araçların durması zorunludur.
ÒDURÓ işaretinin sadece öğrencilerin binmeleri veya inmeleri sırasındave
yönetmelikte belirtilen hallerde yakılması zorunludur.
Okul taşıtlarının çalıştırılması şartları, zamanları ve nitelikleriyönetmelikte
gösterilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler..................... lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Demiryolu geçitleri :
MADDE 76 -Demiryolu geçitlerinde :
a) Sürücülerin demiryolu geçitlerini, geçidin durumuna uygun olmayanhızla
geçmeleri, ışıklı veya sesli işaretin vereceği ÒDURÓ talimatına
uymamaları,taşıt yolu üzerine indirilmiş veya indirilmekte olan tam veya yarım
bariyerlervarken geçide girmeleri yasaktır.
b) Işıklı işaret veya bariyerle donatılmamış demiryolu geçitlerinigeçmeden
önce, sürücülerin durmaları, herhangi bir demiryolu aracının yaklaşmadığınaemin
olduktan sonra geçmeleri zorunludur.
Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Çocuk, hasta ve sakat taşıtları, gözleri
görmeyen yayalar, yürüyüşkolları :
MADDE 77 - Bu Kanun açısından;
a) Çocuk, hasta ve sakatlara ait motorsuz taşıtların sürücülerine,yayalarla
ilgili hükümler uygulanır.
b) Gözleri görmeyen ve yönetmelikte gösterilen özel işaret ve
ben-zerlerinitaşıyan kişilerin, taşıt yolu üzerinde bulunmaları halinde, bütün
sürücülerinyavaşlamaları ve gerekiyorsa durmaları ve yardımcı olmaları
zorunludur.
c) Bir yetkili veya görevli yönetimindeki yürüyüş kolları arasındangeçmek
yasaktır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu maddenin (b) bendi hükmüneuymayan
sürücüler ................ lira, (c) bendi hükmüne uymayan
sürücüler................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Sürücülerin ve yolcuların koruyucu tertibat
kullanma zorunluluğu:
MADDE 78 - Belirli sürücülerin ve yolcuların, araçların
sürülmesisırasında koruyucu tertibat kullanmaları zorunludur.
Kullanma ve yolların özelliği gözetilerek hangi tip araçlarda sürücülerininve
yolcularının şehiriçi ve şehirlerarası yollarda hangi şartlarda hangikoruyucu
tertibatı kullanacakları ve koruyucuların nitelikleri ve nicelikleriile emniyet
kemerlerinin hangi araçlarda hangi tarihten itibaren kullanılacağıyönetmelikte
belirtilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar
................lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Karayolu üzerindeki park
yerlerinde ücret almaya yetkililer:
MADDE 79 - Karayolu üzeri park yerindeki araçlar için sadecekarayolunun
bakımından sorumlu kuruluş birimlerince ücret alınabilir.
Bunlar dışında hiçbir gerçek veya tüzel kişi herhangi bir şekilde paraalamaz.
Bu park yerleri hiçbir şekilde kiralanamaz.
Park ücreti, alınma şekli ve diğer esaslar yönetmelikte belirtilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar
................lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Diğer kurallar :
MADDE 80 - Trafikle ilgili diğer kurallar ile tehlikeli maddetaşıyan
araçlar, çeken, çekilen araçlar, kol ve grup halinde seyreden araçlarve hayvan
sürüleri, taşıma sınırı ve gabari ölçüleri ile yük ve yolcu taşınmasıile ilgili
diğer kurallar ve şartlar yönetmelikte gösterilir.
YEDİNCİ KISIM
Trafik Kazaları
Trafik kazalarına karışanlar ile ilgili
kurallar :
MADDE 81 - Trafik kazalarına karışanlar:
a) Hareket halinde iseler trafik için ek bir tehlike yaratmayacakşekilde
hemen durmak, kaza mahallinde trafik güvenliği için gereken tedbirlerialmak,
b) Kazada ölen, yaralanan veya maddi hasar var ise bu kaza trafiğican ve mal
güvenliğini etkilemiyorsa sorumluluğun saptanmasında yararlıolacak kanıt ve
izler dahil, kaza yerindeki durumu değiştir-memek,
c) Kazaya karışan kişiler tarafından istendiği takdirde kimliğini,adresini,
sürücü ve trafik belgesi ile sigorta poliçe tarih ve numarasınıbildirmek ve
göstermek,
d) Kazayı; yetkili ve görevli memurlara bildirmek, bunlar gelinceyekadar veya
bunların iznini almadan kaza yerinden ayrılmamak,
e) Sürücüsü, mal sahibi veya ilgili kişilerin bulunmadığı sırada araç,eşya veya
yüklere zarar veren sürücüler, zarar verdikleri araç, eşya veyamülkün sahibini
veya ilgili kişileri bulmak, ilgilileri bulamadıkları takdirdedurumu tespit
etmek ve zarar verilen şey üzerine yazılı bilgi bırakmak,ilgili zabıtaya en
kısa zamanda bilgi vermek,
Zorundadırlar.
Yalnız maddi hasar meydana gelen kazalarda, kazaya dahil kişilerintümü, yetkili
ve görevli kişinin gelmesine lüzum görmezlerse, bunu aralarındayazılı olarak
saptamak suretiyle kaza yerinden ayrılabilirler.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Anlaşma hali dışında maddi hasarlı,ölümlü
veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruretdışında
olay yerinden ayrılan veya birinci fıkranın (b) bendi hükümlerineuymayan
sürücüler ................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu maddenin diğer hükümlerine
uymayanlar................ lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Trafik kazalarında yükümlülük :
MADDE 82 - Karayollarında meydana gelecek trafik kazalarınahemen el
konmasını, ölü ve yaralıların taşınmasını veya yaralıların tedavisiniveya
sanıkların yakalanmasını sağlamak için,
a) Kaza yerinden geçmekte olan veya kazaya karışmış bulunan araçlarınsürücüleri
kaza mahallinde ilk yardım önlemlerini almaya ve en yakın zabıtayaveya sağlık
kuruluşuna haber vermeye ve yetkililerin talebi üzerine yaralılarıen yakın
sağlık kuruluşuna götürmeye,
b) Şehirlerarası akaryakıt istasyonlarında, sahipleri veya
işletenleri,belirlenen standartlara uygun ilk yardım malzemesini her an
kullanılabilirdurumda bulundurmaya,
c) Tamirhane, servis istasyonu, garaj sahip ve sorumluları; tesisle-rine,ölüm
veya yaralanma ile sonuçlanan, bir kaza geçirmiş olduğu belli olanveya üzerinde
suç belirtisi bulunan bir araç gelince, gecikmeksizin zabıtayahaber vermeye ve
bunları bir deftere işlemeye,
Zorunludurlar.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar................
lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Trafik kazalarına el koyma ve bilirkişilik :
MADDE 83 - Trafik kazalarına;
a) Adli yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca,
b) Kazanın oluş nedenlerini, iz ve delillerini belirleyerek trafikkaza tespit
tutanağı düzenlemek üzere de trafik zabıtasınca el konulur.
Trafik zabıtasının görevli olmadığı veya bulunmadığı karayollarındameydana
gelen kazalarda trafik kaza tespit tutanağı mahalli genel zabıtacadüzenlenir ve
bir örneği o yerin trafik zabıtasına gönderilir.
Karayollarında meydana gelen ve yalnız maddi hasarla sonuçlanan
trafikkazalarında tarafların anlaşması halinde ve fiil başka bir suç
oluşturmuyorsaadli kovuşturma yapılmaz ve Türk Ceza KanunuÕnun 565 inci maddesi
hükmüuygulanmaz.
Trafik kazalarında yolun trafiğe kapandığı hallerde; trafik zabıtasıveya genel
zabıta; iz ve delilleri kaybolmayacak şekilde işaretlediktenve gerekli
işlemleri yaptıktan sonra, karayolunu trafiğe açmaya yetkilidir.
Karayolunun trafiğe kapanmasına ölümlü ve hayati tehlike yaratan
yaralanmalıkazalara neden olmuş ve bu kaza, can, mal ve trafik güvenliğini
etkiliyorve başka bir yoldan geçiş verilmiyorsa, Cumhuriyet Savcısının
gecikeceğininanlaşılması halinde, gerekli işaretlemeler yapılıp araç ve ölüler
kenaraalınarak durum bir tutanakla tespit edildikten sonra yol trafiğe açılır.
Trafik zabıtası, usul kanunlarına göre görevlendirilirse, trafik
kazalarındabilirkişilik yapar.
Trafik kazaları, kaza tahkik memurluğu, bilirkişilik ve bunlarda
aranacakşartlar ile diğer esaslar yönetmelikte gösterilir.
Trafik kazalarında sürücü kusurlarının tespiti
ve asli kusur sayılanhaller :
MADDE 84 - Araç sürücüleri trafik kazalarında;
a) Kırmızı ışıklı trafik işaretinde veya yetkili memurun dur işaretindegeçme,
b) ÒTaşıt giremezÓ trafik işareti bulunan karayoluna veya bölünmüşkarayolunda
karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit, rampa ve bağlantıyollarına girme,
c) İkiden fazla şeritli taşıt yollarında, karşı yönden trafiğin kullandığışerit
veya yol bölümüne girme,
d) Arkadan çarpma,
e) Geçme yasağı olan yerlerde geçme,
f) Doğrultu değiştirme manevralarını yanlış yapma,
g) Şeride tecavüz etme,
h) Kavşaklarda geçiş önceliğine uymama,
ı) Kaplamanın dar olduğu yerlerde geçiş önceliğine uymama,
j) Manevraları düzenleyen genel şartlara uymama,
k) Yerleşim birimleri dışındaki karayolunun taşıt yolu üzerinde, zorunluhaller
dışında park etme veya duraklama ve her durumda gerekli tedbirlerialmama,
l) Park için ayrılmış yerlerde veya taşıt yolu dışında kurallarauygun
olarak park edilmiş araçlara çarpma,
Hallerinde asli kusurlu sayılırlar.
Ancak, kazada bu hareketlerden herhangi biri, kazaya karışan araç
sürücülerindenbirden fazlası tarafından yapılmış veya kaza bu hareketler
dışında kurallarla,yasaklamalara, kısıtlamalara ve talimatlara uyulmaması
nedenlerinden doğmuşsa,karayolunu kullananlar için kusur oranı yönetmelikte
belirtilen esaslaragöre tespit edilir.
SEKİZİNCİ KISIM
Hukuki Sorumluluk ve Sigorta
BİRİNCİ BÖLÜM
İşleten ve Araç İleticisinin Bağlı Olduğu
Teşebbüs Sahibinin Hukuki Sorumluluğu
İşleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu
teşebbüs sahibinin hukukisorumluluğu :
MADDE 85 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/28 md.) Bir motorluaracın
işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyinzarara
uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veyaişletme adı
altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bi-letle işletilmesihalinde,
motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğanzarardan
müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/28 md.) Motorlu araç ölüme veya
yaralanmayasebebiyet vermiş ise kazaya karışan aracın başkalarına devir ve
temlikiveya üzerinde bir hak tesisini önlemek amacıyla olaya el koyan
CumhuriyetSavcılıklarınca, aracın tescilli olduğu tescil kuruluşuna, trafik
üzerineşerh düşülmesi için talimat verilir. Kaza anı ile Cumhuriyet
SavcılığıÕncatrafik kaydı üzerine şerh düşülmesi arasında geçen süreler için
kötü niyetleyapılan araç tescilleri hükümsüz sayılır. Şerhin konulduğu tarihten
itibarenbir ay içerisinde, şerhin kaldırıldığına veya devamına ilişkin
mahkemekararı ibraz edilmediği takdirde bu şerh hükümsüz sayılır.
İşletilme halinde olmayan bir motorlu aracın sebep olduğu trafik
kazasındandolayı işletenin sorumlu tutulabilmesi için, zarar görenin, kazanın
oluşumundaişleten veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere ilişkin bir
kusurunvarlığını veya araçtaki bozukluğun kazaya sebep olduğunu ispat etmesi
gerekir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/28 md.) İşleten ve araç işleticisi teşebbüssahibi,
hakimin takdirine göre kendi aracının katıldığı bir kazadan sonrayapılan yardım
çalışmalarından dolayı yardım edenin maruz kaldığı zarardanda sorumlu tutulabilir.
Ancak, bu durumda işletici teşebbüs sahibinin sorumlukılınabilmesi için kazadan
kendisinin sorumlu olması veya yardımın doğrudandoğruya kendisine veya araçta
bulunanlara yahut kazaya taraf olan üçüncükişilere yapılması gerekir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/28 md.) İşleten ve araç işleticisi
teşebbüsünsahibi, aracın sürücüsünün veya kullanılmasına katılan yardımcı
kişilerinkusurundan, kendi kusuru gibi sorumludur.
İşletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu
teşebbüs sahibininsorumluluktan kurtulması veya sorumluluğun azaltılması
MADDE 86 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/29 md.) İşleten veyaaraç
işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya
eylemlerindensorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir
bozuklukkazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın bir mucbir sebepten veya zarar
göreninveya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse
sorumluluktankurtulur.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/29 md.) Sorumluluktan kurtulamayan işletenveya
araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi, kazanın oluşundazarar görenin
kusurunun bulunduğunu ispat ederse, hakim, durum ve şartlaragöre tazminat
miktarını indirebilir.
Genel hükümlerin uygulanması :
MADDE 87 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/30 md.) Yaralanan veyaölen kişi,
hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralananveya ölen
kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işleteninveya araç
işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu vemotorlu aracın
maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardandolayı
sorumluluk, genel hükümlere tabidir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/30 md.) Zarar görenin beraberinde bulunanbagaj ve
benzeri eşya dışında araçta taşınan eşyanın uğradığı zararlardandolayı
işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibininsorumluluğu da
genel hükümlere tabidir.
Zarar verenlerin birden fazla olması :
MADDE 88 - Bir motorlu aracın katıldığı bir kazada, bir üçüncükişinin
uğradığı zarardan dolayı, birden fazla kişi tazminatla yükümlübulunuyorsa, bunlar
müteselsil olarak sorumlu tutulur.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/31 md.) Birden fazla kişinin sorumlu
olduğudurumlarda, bunlar arasındaki ilişki bakımından zarar, olayın bütün
şartlarıdeğerlendirilerek paylaştırılır. Özel durumlar ve özellikle araçların işletmetehlikeleri,
zararın iç ilişkide başka türlü paylaştırılmasını haklı
göstermedikçe,işletenler ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahipleri
kusurlarıoranında zarara katlanırlar.
İşletenler veya araç işleticisinin bağlı
olduğu teşebbüs sahipleriarasında zararın tazmini :
MADDE 89 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/32 md.) Birden çok motorluaracın
katıldığı bir kazada işletenlerden biri bedensel bir zarara uğrarsa,özel
durumlar ve özellikle işletme tehlikeleri başka türlü paylaştırmayıhaklı
göstermedikçe, kazaya katılan araçların işletenleri ve araç işleticisininbağlı
olduğu teşebbüs sahipleri kendilerine düşen kusur oranında, zararıgidermekle
yükümlüdürler.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/32 md.) İşletenlerden ve araç işleticisininbağlı olduğu
teşebbüs sahiplerinden birine ait bir şeyin zarara uğramasıhalinde, zarar
gören, ancak zarar veren işletenin veya araç işleticisininbağlı olduğu teşebbüs
sahibinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimseninkusuru veya geçici
olarak temyiz gücünü kaybetmesi veya zarar verene aitaraçtaki bir bozukluk
yüzünden zararın vuku bulduğunu ispat etmesi halinde,zarar veren işleten veya
işleticinin bağlı olduğu teşübbüs sahibi tazminatlayükümlü tutulur.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/32 md.) Tazminatla yükümlü olan işletenlerveya
işleticinin bağlı olduğu teşebbüs sahipleri, zarar gören işleteneveya
işleticinin bağlı olduğu teşebbüs sahibine karşı müteselsilen sorumludurlar.
Maddi ve manevi tazminat :
MADDE 90 - Maddi tazminatın biçimi ve kapsamı ile manevi tazminatkonularında
Borçlar KanunuÕnun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Sigorta
Mali sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu
:
MADDE 91 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/33 md.) İşletenlerin,bu Kanunun
85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarınınkarşılanmasını
sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.
Zorunlu mali sorumluluk sigortasına ilişkin primler peşin ödenir. Ancak,Hazine
MüsteşarlığıÕnın bağlı bulunduğu Bakanlık, primlerin taksit halindetahsil
edilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.
Sigorta yaptıranların, sigorta şirketlerine ödeyecekleri sigorta
pri-minintutarı üzerinden % 5Õi oranındaki miktar, sigorta şirketi tarafından
tahsiledildiği ayı takip eden ayın en geç 20Õsine kadar, Trafik Hizmetleri
GeliştirmeFonu hesabına yatırılır. Bu madde uyarınca belirtilen fona aktarılan
tutarlarıntamamı münhasıran trafik hizmetlerinde kullanılır.
Sigorta şirketleri, şekli ve içeriği İçişleri BakanlığıÕnın uygun görüşüve
Hazine MüsteşarlığıÕnın bağlı bulunduğu Bakanlığın onayı ile belirlenipTürkiye
Sigorta ve Reasürans Şirketleri BirliğiÕnce bastırılacak trafiksi-gortası
pulunu, poliçe ve zeyilname ile birlikte işletenlere vermekzorundadırlar.
İşletenler zorunlu mali sorumluluk sigortasının yaptırıldığınıgöstermek
amacıyla bu pulu araçlarının ön camına yapıştırmaya mecburdurlar.
Geçerli teminat tutarları üzerinden Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasıbulunmayan
araçlar trafikten men edilir.
Turistlere ait taşıtlarla, milletlerarası çok taraflı veya karşılıklıanlaşmalar
kapsamına giren yabancı plakalı taşıtların TürkiyeÕde geçerlimilletlerarası
anlaşmalarla kabul edilmiş sigortaları yoksa, bunlar içinzorunlu mali
sorumluluk sigortası Türkiye sınırlarına girişleri sırasındayapılır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar
................lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Zorunlu mali sorumluluk
sigortası dışında kalan hususlar :
MADDE 92 - Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortasıkapsamı
dışındadırlar.
a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerekarşı
yöneltebileceği talepler,
b) İşletenin; eşinin usul ve füruğunun, kendisine evlat edinme ilişkisiile
bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarınagelen
zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlarailişkin
talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu malisorumluluk
sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındakiveya yarış
denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata ilişkin talepler.
En az sigorta tutarları :
MADDE 93 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/34 md.) Zorunlu malisorumluluk
sigortası genel şartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatlarıHazine
MüsteşarlığıÕnın bağlı bulunduğu Bakanlıkça tesbit edilir ve ResmiGazeteÕde
yayımlanır.
Tarife ve talimatların tespitinde; araç türleri; coğrafi bölge; sigortasüresi
içinde herhangi bir hasar ödemesine neden olmayan işletenlerin
primlerininindirilmesi yoluyla ödüllendirilmesi, hasar ödemesine neden olan
işletenlerinprimlerinin yükseltilmesi yoluyla cezalandırılması ve gerekli
görülen diğerhususlar dikkate alınır.
Sigorta sözleşmesinin verilmesi ve işletenin
değişmesi halinde yapılacakişlemler :
MADDE 94 - (Birinci fıkra mülga : 25/06/1988 - KHK - 330/5 md.;Aynen
kabul : 31/10/1990 - 3672/4 md.)
(Değişik : 25/06/1988 - KHK - 330/5 md; aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/4md.)
Sigortalı, aracı işletenlerin değişmesi halinde, devreden kişi 15gün içinde
sigortacıya durumu bildirmek zorundadır.
Sigortacı, sigorta sözleşmesini durumun kendisine tebliği tarihindenitibaren
onbeş gün içinde feshedebilir.
Sigorta, fesih tarihinden onbeş gün sonrasına kadar geçerlidir.
(Beşinci fıkra mülga: 25/06/1988 - KHK - 330/5 md.; aynen kabul: 31/10/1990-
3672/4 md.)
(Değişik : 21.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar
................lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Tazminatın azaltılması veya kaldırılması
sonucunu doğuran haller:
MADDE 95 - Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesineilişkin kanun
hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılmasıveya miktarının
azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşıileri sürülemez.
Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkinkanun
hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını
sağlayabileceğioranda sigorta ettirene başvurabilir.
Zarar görenlerin çokluğu :
MADDE 96 - Zarar görenlerin tazminat alacakları, sigorta
sözlemesindeöngörülen sigorta tutarından fazla ise zarar görenlerden her
birinin sigortacıyakarşı yöneltebileceği tazminat talebi, sigorta tutarının
tazminat alacaklarıtoplamına olan oranına göre indirime tabi tutulur.
Başka tazminat taleplerinin bulunduğunu bilmeksizin zarar görenlerinbirine veya
birkaçına kendilerine düşecek olandan daha fazla ödemede bulunaniyi niyetli
sigortacı, yaptığı ödeme çerçevesinde, diğer zarar görenlerekarşı da borcundan
kurtulmuş sayılır.
Doğrudan doğruya talep ve dava hakkı :
MADDE 97 - Zarar gören, zorunlu mali sorumluluk sigortasındaöngörülen
sınırlar içinde doğrudan doğruya sigortacıya karşı talepte bulunabileceğigibi
dava da açabilir.
Tedavi giderlerinin ödenmesi :
MADDE 98 - Motorlu araçların sebep oldukları kazalarda
yaralanankimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan ötürü
ayakta,klinikte, hastane ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin
gerektirdiğidiğer giderleri aracın zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapan sigortacı,başvurma
tarihinden itibaren sekiz iş günü içinde ve zorunlu mali sorumluluksigortası
sınırları kapsamında öder.
(Değişik : 25/6/1988 - KHK - 330/6 md.; aynen kabul 31/10/1990 - 3672/5md.)
Birden çok aracın karıştığı bir trafik kazasında zarar gören kişiler,araçların
sigortacılarından herhangi birine veya 108 inci maddede belirtilendurumlarda
Garanti FonuÕna başvurarak zararın giderilmesini isteyebilirler.Giderleri
ödeyen sigortacı veya Garanti Fonu, ödediği miktarın sorumlulukoranlarına
göre paylaşılmasını talep edebilir.
Zarara sebep olan aracın bilinmemesi veya geçerli bir zorunlu malisorumluluk
sigortasının bulunmaması veya sigortacının iflas etmesi veyaçalınan aracın
işleteninin sorumlu tutulamaması hallerinde, birinci fıkradabelirtilen
giderler, 108 inci maddede öngörülen Garanti Fonu tarafındanödenir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sigortacılar,................ lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
Tazminat ve giderlerin ödenmesi :
MADDE 99 -Sigortacılar, hak sahibinin kaza veya zarara ilişkintespit
tutanağını veya bilirkişi raporunu, sigortacının merkez veya
kuruluşlarındanbirine ilettiği tarihten itibaren sekiz iş günü içinde zorunlu
mali sorumluluksigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek
zorundadırlar.
Ödemeyi yapan sigortacı, ödenen miktarın sorumluluk oranlarında
paylaşılmasınıdiğer sigortacılardan yazılı olarak talep eder. Diğer
sigortacılar taleptarihinden itibaren sekiz iş günü içinde kendilerine düşen
miktarı, taleptebulunana öder.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan
sigortacılar................ lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
İhtiyari mali sorumluluk
sigortasına uygulanacakhükümler :
MADDE 100 - Bu Kanunun sorumluluğun kaldırılması veyatazminatın
azaltılmasına ilişkin 95 inci maddesi ve zamanaşımına ilişkin109 uncu maddesi
ihtiyari mali sorumluluk sigortasında da uygulanır.
Sigorta sözleşmesi yapmaya yetkili sigorta
şirketleri ve sigortayapma zorunluluğu :
MADDE 101 - Bu Kanunda öngörülen zorunlu mali sorumluluk
si-gortasıTürkiyeÕde kaza sigortası dalında çalışmaya yetkili olan sigorta
şirketleritarafından yapılır. Bu sigorta şirketleri zorunlu mali sorumluluk
sigortasınıyapmakla yükümlüdürler.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sigortaşirketleri
................ lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Özel Durumlar
Motorlu araç römorkları :
MADDE 102 - Bir römorkun veya yarı römorkun veya çekilen biraracın sebep
olduğu zarardan dolayı, çekicinin işleteni, motorlu aracıişletenin
sorumluluğuna ilişkin hükümlere göre sorumlu tutulur. Çekilenaraçla ilgili
olarak sorumluluk genel hükümlere tabidir.
Çekicinin sorumluluk sigortası, çekiciyi işletenin, römorkun sebepolduğu
zarardan dolayı sorumluluğunu da kapsar.
İnsan taşımada kullalnılan römorklar, römork için ek bir sorumluluksigortası
yaptırılarak tüm katarın en az zorunlu mali sorumluluk sigortasıtutarlarının
kapsamına girmesi sağlanmadıkça, trafiğe çıkarılamaz.
Motorsuz taşıtlar ve motorlu bisiklet :
MADDE 103 - Motorsuz taşıtlar ile motorlu bisiklet sürücülerininhukuki
sorumluluğu genel hükümlere tabidir.
Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette
bulunanlar :
MADDE 104 - Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette
bulunanteşebbüslerin sahibi, gözetim, onarım, bakım, alım - satım, araçta
değişiklikyapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla kendisine bırakılan bir
motorluaracın sebep olduğu zararlardan dolayı, işleten gibi sorumlu tutulur.
Aracınişleteni ve araç içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası yapan
sigortacısıbu zararlardan sorumlu değildir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/35 md.) Yukarıda yazılı teşebbüs
sahiplerikendilerine bırakılan motorlu araçların tümünü kapsamak üzere
esaslarıHazine MüsteşarlığıÕnın bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilecek
birzorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmaya ve denetimlerde bu
sigortanınyapıldığını belgelemeye mecburdurlar.
İşletenin sorumluluk sigortasına ilişkin hükümler, burada da uygulanır.
Motorlu araçları mesleki veya ticari amaçlar için elinde bulunduranteşebbüs
sahipleri bu araçların yönetmelikte gösterilecek biçimde bir defterini
tutmakla yükümlüdürler.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
teşebbüssahipleri ................ lira hafif para cezası ile
cezalandırılırlar.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/35 md.) İkinci fıkrada sözü edilen
si-gortayıyaptırmayan teşebbüs sahiplerinin bu iş yerleri, mahallin en büyük
mülkiamirince 15 güne kadar faaliyetten men edilir.
Yarışlar :
MADDE 105 - Yarış düzenleyicileri, yarışa katılanların veyaonlara eşlik
edenlerin araçları ile gösteride kullanılan diğer araçlarınsebep olacakları
zararlardan dolayı motorlu araç işleteninin sorumluluğunailişkin hükümler
uyarınca sorumludurlar.
Yarışçıların veya onlarla birlikte araçta bulunanların uğrayacaklarızararlarla,
gösteride kullanılan araçların uğradıkları zararlardan dolayısorumluluk genel
hükümlere tabidir.
Yarış düzenleyicilerinin, yarışa katılanların ve yardımcı kişilerinyarış
esnasında üçüncü kişilere karşı olan sorumluluklarını karşılamaküzere bir
sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur. Bu gibi yarışlaraizin vermeye
yetkili olan makamın talebi üzerine Ticaret Bakanlığı durumve şartlara göre en
az sigorta tutarlarını belirlemekle görevlidir. Motorluaraçlar için yapılacak
sigortalarda en az sigorta tutarları zorunlu malisorumluluk sigortasındaki
tutarlardan az olamaz.
Bu Kanunun zarar görenin doğrudan doğruya sigortacıyı dava edebilmesineilişkin
97 nci maddesi hükümleri ile zarar görenlerin birden çok olmasıhaline ilişkin
96 ncı maddesi hükümleri burada da uygulanır.
Yetkili makamdan izin alınmaksızın düzenlenen bir yarışta vuku bulanzararlar,
zarara sebep olan motorlu aracın sorumluluk sigortacısı tarafındankarşılanır.
Böyle bir durumda, sigortacı yarış için özel bir si-gortanınyapılmamış olduğunu
bilen veya gerekli özenin gösterilmesi halinde bilebilecekolan işleten veya
işletenlere rücu edebilir.
(Değişik : 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; aynen kabul: 7/2/1990 - 3672/59md.) Bu
madde hükümleri ortalama hızı saatte en az elli kilometrenin üstündeolan veya
ulaşılacak hıza göre değerlendirme yapılması öngrülen motorluaraç veya bisiklet
sporu gösterilerinde uygulanır.
Bu hükümler, yarış güzergahının diğer trafiğe kapatılması halinde degeçerlidir.
İçişleri Bakanlığı, bu madde hükümlerinin başka yarışlar bakımındanda
uygulanmasına karar verebilir.
Devlete ve Kamu Kuruluşlarına Ait Araçlar :
MADDE 106 - (Değişik : 25/6/1988 - KHK - 330/7 md.; aynen
kabul:31/10/1990 - 3672/6 md.)
Genel bütçeye dahil dairelerle, katma bütçeli idarelere, il
özelidarelerine ve belediyelere, kamu iktisadi teşebbüslerine ve kamu
kuruluşlarınaait motorlu araçların sebep oldukları zararlardan dolayı bu
Kanunun, işleteninhukuki sorumluluğuna ilişkin hükümleri uygulanır. Bu
kuruluşlar, 85 incimaddenin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının
karşılanmasını sağlamaküzere 101 inci maddedeki şartlara haiz milli si-gorta
şirketlerine malisorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlüdürler.
Çalınan veya gasbedilen araçlarda sorumluluk :
MADDE 107 - Bir motorlu aracı çalan veya gasbeden kimse işletengibi
sorumlu tutulur. Aracın çalınmış veya gasbedilmiş olduğunu bilen veyagereken
özen gösterildiği takdirde öğrenebilecek durumda olan aracın sürücüsüde onunla
birlikte müteselsilen sorumludur. İşleten, kendisinin veya eylemlerindensorumlu
olduğu kişilerden birinin, aracın çalınmasında veya gasbedilmesindekusurlu
olmadığını ispat ederse, sorumlu tutulamaz. İşleten, sorumlu olduğudurumlarda
diğer sorumlulara rücu edebilir.
Aracın çalındığı veya gasbedildiğini bilerek binen yolculara karşısorumluluk,
genel hükümlere tabidir.
Çalınmış veya gasbedilmiş motorlu araç bir olaya sebep olmuş ise, işletende
sorumlu değilse kişiye gelen zararlar, 108 inci madde uyarınca GarantiFonu
tarafından karşılanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Garanti fonu :
MADDE 108 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/36 md.) Bu Kanuna göre,zorunlu
mali sorumluluk sigortasına tabi motorlu araçların sebep olacaklarızararların,
aşağıdaki durumlarda işletenin sorumluluğuna ilişkin kurallaruyarınca geçerli
teminat tutarları dahilinde karşılanması amacıyla TürkiyeSigorta ve Reasürans
Şirketleri Birliği nezdinde bir Garanti Fonu oluşturulur.
Garanti fonuna aşağıdaki durumlarda başvurulur :
a) Kazayı yapan motorlu aracın tespit edilmemesi durumunda kişiye gelenbedensel
zararlar için,
b) Kazanın meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları
dahilindeZorunlu mali sorumluluk sigortasını yaptırmamış olan işletenlerin
nedenolduğu bedensel zararlar için,
c) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasını yapan sigortacının iflası
halindesigortacının ödemekle yükümlü olduğu maddi ve bedensel zararlar için,
d) 8 inci maddenin b bendi ile 107 nci maddenin son fıkrasında
öngörülendurumlar için,
Kazaya sebep olan aracın işleteninin sonradan bulunması halinde garantifonu,
işletene ve sigortacısına rücu edebilir, diğer durumlarda da garantifonunun
sorumlulara başvurma ve sigortacının iflas masasına katılma haklarısaklıdır.
Fonun gelirleri; Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası için tahsil edilentoplam
pirimlerin yüzde biri oranında sigorta şirketlerince ödenecek katılmapayları
ile sigorta yaptıranlardan safi primlerin yüzde ikisi oranındatahsil edilecek
katılma paylarından oluşur. Bakanlar Kurulu bu oranlarıbinde beşe kadar
indirmeye veya tekrar kanuni sınırlarına kadar yükseltmeyeyetkilidir.
Sigorta aracıları, sigorta yaptıranlardan yukarıdaki fıkra hükmü
gereğincetahsil ettikleri paylarını tahsilatı takip eden ayın onbeşine kadar
ilgilisigorta şirketlerine intikal ettirirler.
Sigorta şirketleri kendileri tarafından ödenmesi gereken bir takvimyılına
ilişkin katılma paylarını takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar,sigorta
yaptıranlardan tahsil edilen katılma paylarını ise ertesi ayınsonuna kadar fon
hesabına yatırırlar.
Fon hesabına zamanında ve tam olarak yatırılmayan katılma payları vegecikme
zamları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunhükümlerine
göre tahsil olunur. Ayrıca, söz konusu yükümlülüğü yerine getirmeyenşirketler
................ lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
Fonun gelir ve giderleri ile işlemleri, Hazine MüsteşarlığıÕnca heryıl denetlenir.
Garanti Fonunun kuruluşuna, işleyişine, fon varlıklarının
nemalandırılmasına,fondan yapılacak ödemelere ve diğer hususlara ilişkin
esaslar, TürkiyeSigorta ve Reasürans Şirketleri BirliğiÕnin görüşü alınarak,
Hazine MüsteşarlığıÕnınbağlı bulunduğu Bakanlık tarafından hazırlanacak bir
yönetmelikle düzenlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ortak Hükümler
Zamanaşımı :
MADDE 109 - Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararlarıntazminine
ilişkin talepler, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünüöğrendiği
tarihten başlayarak iki yıl ve her halde, kaza gününden başlayarakon yıl içinde
zamanaşımana uğrar.
Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil içindaha uzun
bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre, maddi tazminattalepleri
içinde geçerlidir.
Zamanaşımı, tazminat yükümlüsüne karşı kesilirse, sigortacıya karşıda kesilmiş
olur. Sigortacı bakımından kesilen zamanaşımı, tazminat yükümlüsübakımından da
kesilmiş sayılır.
Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülüklerinin birbirlerine karşırücu
hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri verücu edilecek
kimseyi öğrendikleri günden başlayarak iki yılda zamanaşımınauğrar.
Diğer hususlarda, genel hükümler uygulanır.
Yetkili mahkeme :
MADDE 110 -Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğailişkin
davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesiniyapan
acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibikazanın vuku
bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir.
Sorumluluğa ilişkin anlaşmalar :
MADDE 111 - Bu Kanunla öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıranveya
daraltan anlaşmalar geçersizdir.
Tazminat miktarlarına ilişkin olup da, yetersiz veya fahiş olduğu açıkcabelli
olan anlaşmalar veya uzlaşmalar yapıldıkları tarihten başlayarakiki yıl içinde
iptal edilebilir.
DOKUZUNCU KISIM
Adli Kovuşturma ve Cezaların Uygulanması
BİRİNCİ BÖLÜM
Adli Kovuşturma
Bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara bakacak
mahkemeler ve yetkileri:
MADDE 112 - Bu Kanundaki; hafif para cezasını veya bununla birliktehafif
hapis cezasını, belgelerin geri alınması ve iptali veya iş
yerlerininkapatılması cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara trafik
mahkemelerinde,bunların bulunmadığı yerlerde yetki verilen sulh ceza
mahkemelerinde bakılır.
Bu Kanunda yazılı suçları işleyenler hakkındaki duruşmalar, 3005 sayılıMeşhut
Suçların Muhakeme Usulü Hakkında KanunÕun 1 inci maddesinin (A)bendindeki yer
ve aynı Kanunun 4 üncü maddesindeki zaman kayıtlarına bakılmaksızınsözü edilen
kanun hükümlerine göre yapılır.
Trafik suçlarına ait kesinleşen karar örnekleri, sürücülerin
sicillerineişlenmek üzere mahkemelerce ilgili trafik şubelerine gönderilir.
Bu Kanuna göre görülen davalar, diğer kanunlara göre görülen
davalarlabirleştirilemez.
Bu Kanunun uygulanmasında, suçun tekrarından söz edilen maddelerinindışında
tekerrür hükümleri uygulanmaz.
Bu Kanuna göre verilen hükümler diğer kanunlara göre; diğer kanunlaragöre
verilen hükümler bu Kanuna göre işlenen suçlarda tekerrüre esas olmaz.
Bu Kanunda yer alan ÒSuçun tekrarındanÓ maksat daha önce verilmiş
hükmünkesinleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde aynı suçun tekrar
işlenmesidir.
Askeri araçları süren kişiler ile asker kişilerin bu Kanunda yazılısuçlarla
ilgili davalarına da bu mahkemelerde bakılır.
Askeri görev ve hizmetlerin yürütülmesi sırasında askeri araç
sürücülerininasker kişilere karşı işledikleri trafik kazaları ile ilgili
suçlarda 353sayılı Kanun hükümleri saklıdır.
Bu Kanunun; hafif para cezası veya hafif para cezası ile birlikte hafifhapis
cezası yanında veya tek başına belgelerin geri alınması, iptali veyaiş
yerlerinin kapatılması cezası öngörülmüş olan maddelerindeki suçlarda,Türk Ceza
KanunuÕnun 119 uncu maddesindeki ÒKanun maddesinde ayrıca birmeslek veya
sanatın tatili cezasının bulunması, bu madde hükmünün uygulanmasınaengel
olmaz.Ó hükmü uygulanmaz.
Duruşmasız olarak bakılacak davalar :
MADDE 113 - (Mülga: 3/11/1988 - 3493/53 md.)
İKİNCİ BÖLÜM
Cezaların Uygulanması
Suç ve ceza tutanakları :
MADDE 114 - (Değişik: 8/1/1985 - KHK - 245/13 md; Değiştirilerekkabul:
28/3/1985 - 3176/13 md.)
Bu Kanunda yazılı Trafik suçlarını işleyenler hakkında yetki sınırlarıiçinde
Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeliile Karayolları
Genel MüdürlüğüÕnün ilgili biriminin il ve ilçe kuruluşlarındagörevli ve
yetkili kılınmış personelince suç veya para cezasına dair tutanakdüzenlenir.
Birkaç trafik suçunun bir arada işlenmesi halinde her suç için ayrıceza
uygulanır.
(Değişik fıkralar: 3/11/1988 - 3493/48 md.)
Yargı yetkisine giren suçla ilgili tutanağın bir sureti ilgili mahkemeye7 iş
günü içinde gönderilir.
Para cezaları yetkili memurlarca derhal tahsil edilir; bu tahsilatmakbuz
karşılığında yapılır. Bu makbuzlar damga vergisinden muaftır.
Para cezaları derhal tahsil olunamadığı takdirde Òceza tutanağıÓ tanzimedilir
ve bir sureti ilgili mal sandığına 7 iş günü içinde gönderilir.
Birinci fıkraya göre yetkili kılınmış personel, sayman mutemedi
olarakgörevlendirilmeden, makbuz karşılığı para cezası tahsil eder.
(Mülga yedi ve sekizinci fıkralar: 3/11/1988 - 3493/48 md.)
Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Para cezalarının ödenme süresi :
MADDE 115 - (Değişik: 3/11/1988 - 3493/49 md.)
Tahsilat derhal yapılmadığı takdirde, para cezalarının tutanağın
tebliğitarihinden itibaren 10 gün içinde ödenmesi gerekir. 10 gün içinde
ödenmeyecekcezalar iki katına çıkar ve ödeme süresi 10 gün daha uzar, bu süre
içindede ödenmeyen cezalar üç katına çıkar.
Sürecinde ödenmeyen para cezaları için 6183 sayılı Amme AlacaklarınınTahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Bu para cezaları, Maliye BakanlığıÕnın sayman mutemetlerine, mal
sandıklarınaveya 114 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre yetkili kılınmış
personeleödenebileceği gibi, banka veya PTT aracılığı ile de ödenebilir.
116 ncı maddede öngörülen itiraza ilişkin hüküm saklı kalmak üzere, para
cezaları ile mahkemelerce verilen ve sadece hafif para cezalarınaait olan
hükümler kesindir.
Tescil plakasına göre tutanak düzenlenmesi :
MADDE 116 - (Değişik birinci fıkra: 25/6/1988 - KHK 330/8 md;aynen
kabul: 31/10/1990 - 3672/7 md.) Trafiği tehlikeye düşerecek, engelolacak
şekilde veya yasaklanmış yerlerde park etmiş araçlara veya trafikkural ve
yasaklarına aykırı davranışları belirlenmiş bulunan,kara-yolları
ağırlık kontrol mahallerinde işaret, ışık, ses veya görevlilerinikazına rağmen
tartı sistemine girmeden seyrine devam eden ve sürücüsütespit edilemeyen
araçlara, tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağıdüzenlenir.
Para cezasının ödenmesi gerektiği hallerde, trafik kaydında araç sahibiolarak
görülen kişiye cezayı ödemesi için tebligat yapılır ve bu cezalar114 ve 115
inci maddelerde belirtilen şekilde takip ve tahsil olunur.
Bu şekilde uygulanan cezalar için araç sahipleri cezanın tebliği
ta-rihindenitibaren yedi gün içinde yetkili mahkemeye itiraz edebilirler.
İtiraz ödemeyi ve ödeme ile ilgili süreyi durdurur.
İtiraz üzerinde verilen kararlar kesindir.
(Son fıkra mülga: 3/11/1988 - 3493/53 md.)
MADDE 117 - (Mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md.)
Ceza puanı uygulaması, puanlama ve trafik
kazası nedeniyle sürücübelgelerinin geri alınması :
MADDE 118 - Bu Kanunun suç saydığı bir fiilden dolayı haklarındaceza
uygulanan sürücülere, aldıkları her ceza için esasları yönetmeliktebelirlenen
ceza puanları verilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/37 md.) Trafik suçunun işlendiği tarih-tengeriye
doğru bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını dolduran sürücülerinsürücü
belgeleri (2) ay süre ile geri alınır ve eğitime tabi tutulurlar.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/37 md.) Aynı yıl içinde ikinci defa (100)puanı
dolduran sürücülerin sürücü belgeleri (4) ay süre ile geri alınarakpsiko-teknik
değerlendirmeye ve psikiatri uzmanının muayenesine tabi tutulurlar.Muayene
sonucunda sürücülük yapmasına engel hali bulunmayanların belgeleri,süresi
sonunda iade edilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/37 md.) Bir yıl içinde üç defa (100) cezapuanını
dolduran sürücülerin sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/37 md.) Ölümle sonuçlanan trafik kazalarınaasli
kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise (1)yıl süre ile
geri alınır.
Ceza puanlarının tespit ve uygulanmasına ait usul ve esaslar
yönetmeliktegösterilir.
(Değişik : 21.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde ve diğer ilgili
maddelerdekihükümlere göre sürücü belgeleri geri alınanlardan, geri alma süresi
içidearaç kullandığı tespit edilenler, bu Kanunun 36 ncı maddesinin üçüncü
fıkrasınagöre cezalandırılırlar.
İşlenen suçlar nedeniyle sürücü belgelerinin
geri alınması ve yerinegetirilmesi :
MADDE 119 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/38 md.) Sürücü belgeleri,belge
alındıktan sonra bu Kanunun 41 inci maddesinin (e) bendinde yazılısuçlardan
biri ile mahkumiyet halinde süresiz geri alınır.
Diğer cürümlerden mahkumiyet halinde, mahkemece ceza süresini geçmemeküzere
geçici olarak sürücü belgelerinin geri alınmasına da karar verilebilir.
Geçici olarak sürücü belgesinin geri alınması, hürriyeti bağlayıcıceza
hükümlerinin infazından sonra yerine getirilir.
Zamanaşımı :
MADDE 120 - Hafif para cezaları dışındaki para cezalarında
zamanaşımısüresi beş yıldır.
Yönetmelikte yer alacak diğer esaslar :
MADDE 121 - Para cezalarının tahsilinde ve takibinde uygulanacakesas ve
usuller ile kullanılacak makbuzun, suç ve ceza tutanağının şeklive kullanma
esasları ile Bayındırlık Bakanlığı mensuplarından hangi nitelikleresahip
kişilerin, hangi şartlarda suç ve ceza tutanağı düzenleyeceği, genelzabıtaya
mensup kişilerin bu Kanuna göre düzenleyecekleri tutanaklar hakkındayapılacak
işlemler, yetki sınırları, koordinasyon ve işbirliği esasları İçişleri,
Maliye ve Bayındırlık Bakanlıklarınca müştereken çıkarılacakyönetmelikte
gösterilir.
Makbuz ve tutanaklar Maliye BakanlığıÕnca bastırılır ve trafik
kuruluşlarınadağıtımı sağlanır.
ONUNCU KISIM
Eğitim, Okullar ve Çocuk Eğitimi Parkları
Trafik eğitimi ve denetimi :
MADDE 122 - Öğretim kurumları dışında gerçek ve tüzel
kişilerinkarayolunu kullananların eğitimi ile ilgili çalışmaları, konu ve
kapsamyönünden tespiti ve uygulama yönünden denetlemeye, Emniyet Genel
MüdürlüğüÕnünkoordinatörlüğünde Emniyet ve Karayolları Genel Müdürlükleri
yetkilidir.
Eğitim çalışmalarının konu ve kapsamı ile uygulama esasları, denetlemeusulleri
yönetmelikte gösterilir.
Sürücü kursları :
MADDE 123 - (Değişik : 8/1/1985 - KHK 245/14 md.; değiştirilerekkabul:
28/3/1985 - 3176/14 md.)
Motorlu taşıt sürücüsü yetiştirmek, yetişmiş olanlara sınav sonucusertifika
vermek, trafik ile ilgili öğretim ve eğitim yaptırmak üzere kamukurumları ile
diğer hakiki ve hükmi şahıslara Milli Eğitim BakanlığıÕncailgili mevzuatına
göre sürücü kursları açma izni verilir.
Sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sıralandırılması,hangi sınıf
kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konularıile metodu,
kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimdekullanılacak bina,
araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminatmiktarları, sertifika
sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacaksürücü belgesi sınıfları ve
bunların sınavları İçişleri BakanlığıÕnın uygungörüşü üzerine Milli Eğitim
BakanlığıÕnca çıkartılan yönetmelikle belirlenir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/39 md.) Ancak, gerçek ve tüzel
kişilertarafından kurs açılmayan il ve ilçelerde bu kurslar devlet tarafındanaçılabilir.
(Değişik : 21.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine ve
yönetmeliktekişartlara uymadıkları, mülki idare amirlerince görevlendirilen
yetkililerveya Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri tarafından tespit edilen
kurslarınsahiplerine, olayın özelliğine göre belirlenecek süre içinde şartlara
uymalarıyazılı olarak bildirilir. Bu süre içinde şartların ye-rine
getirilmemesihalinde kurs sahipleri ...................... lira hafif para
cezası ilecezalandırılırlar. Ayrıca, kurs 15 günden az olmamak üzere mülki
amirlercegeçici olarak kapatılır. Bu süre 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları
Kanunuhükümleri uyarınca gerekli işlemler sonuçlandırılıncaya kadar uzatılır.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Belge alınmadan açılan kurslarınsahipleri 3
aydan 6 aya kadar hafif hapis cezası ve ................ lirahafif para cezası
ile cezalandırılır. Ayrıca, belge alınmadan açılan kurslarzabıtaca kapatılır.
Çocuk trafik eğitim parkları :
MADDE 124 - Okul öncesi çocuklara ve ilköğretim öğrencilerinetrafik
bilgisi vermek ve kurallara uyma alışkanlığı kazandırmak amacı ileil özel
idareleri ve belediyeler, yeteri sayıda ücretsiz çocuk trafik eğitimparkı yapar
ve belediyeler gerçek veya tüzelkişilere de yapma izni verebilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/40 md.) Çocuk trafik eğitim parklarınınyapılma,
açılma, eğitim ve denetim ve çalışma esasları ile diğer hususlarİçişleri,
Bayındırlık ve İskân Bakanlıklarının görüşleri alınarak MilliEğitim
BakanlığıÕnca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Okul, radyo ve televizyonlarda trafik eğitimi
:
MADDE 125 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/41 md.) Milli
EğitimBakanlığıÕnca, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında ders
programlarınaeğitim amacı ile zorunlu uygulamalı trafik ve ilk yardım dersleri
konulur.Bu dersler için valilik ve kaymakamlıkça yüksek öğrenim görmüş
emniyetgörevlileri görevlendirilebilir.
(Değişik : 17.10.1996 - 4199/41 md.) Üniversite ve yüksekokullar ilelise ve
dengi okullarda, zorunlu trafik, ilk yardım ve motor derslerindenbaşarılı
olanlar, sürücü kurslarında, bu derslerden Milli Eğitim
BakanlığıÕncaçıkarılacak yönetmelikteki esaslara göre sınava girmek kaydıyla
muaf tutulabilir.
(Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeyayın
yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayılıRadyo ve
Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında KanunÕun 4 üncümaddesinin, 1 inci
fıkrasının (p) bendi gereğince yapacakları haftalıkeğitim programlarının en az
30 dakikasını trafik eğitimi ile ilgili prog-ramlaraayırmak zorundadırlar. Bu
fıkra hükümlerine uymayan ulusal, bölgesel, yerelradyo ve televizyonlar
hakkında 13.4.1994 tarih ve 3984 sayılı Radyo veTelevizyonların Kuruluş ve
Yayınları Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Silahlı Kuvvetler bünyesindeki birlik ve er eğitimi merkezlerine eğitimamacı
ile yeteri kadar trafik dersi konulması Genelkurmay BaşkanlığıÕncadüzenlenir.
ONBİRİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Olağanüstü hallerde ve savaşta karayolunda
trafiğin düzenlenmesive denetimi :
MADDE 126 - Olağanüstü hallerde ve savaşta karayolunun
kullanılması,trafiğin düzenlenmesi ve yönetimi esasları Genelkurmay
BaşkanlığıÕnın görüşüalınarak yönetmelikte gösterilir.
Barışta, bu düzenleme ve yönetimi denemek için yapılacak manevra
vetatbikatlarda Genelkurmay BaşkanlığıÕnın istemi üzerine özel
uygulamalaryapılabilir.
MADDE 127 - (Mülga: 18/01/1985 - KHK 245/16 md.)
Terk edilen, hasara uğrayan veya uzun süre
park edilen araçlar :
MADDE 128 - Yolu kullananları uzun süre etkileyecek şekildepark edilmiş,
terk edilmiş veya hasara uğramış araçların kaldırılıp götürülmesinetrafik
zabıtası yetkilidir.
Trafik hizmetleri geliştirme fonu :
MADDE 129 - Mülga : 21.2.2001 - 4629/6-g md.)
İlgili bakanlık ve kuruluşlarla işbirliğini
sağlama :
MADDE 130 - Bu Kanunun uygulanmasında trafik hizmetleri
açısındanİçişleri Bakanlığı ile işbirliği içinde çalışması gereken ilgili
bakanlıkve kuruluşlarla belediyelerin görev, yetki ve sorumluluklarının
esasları,işbirliğini sağlayacak biçimde yönetmelikle düzenlenir.
Kağıtların ve plakaların basım ve dağıtımı ile
ilgili gelirden payayrılması :
MADDE 131 - (Değişik: 19/4/1989 - 3538/2 md.) DeğiştirilerekKabul:
21.2.2001 - 4629/6-g md.)
Trafik şube veya bürolarında ve Milli Eğitim BakanlığıÕnca açılma izniverilmiş
motorlu taşıt sürücüleri kurslarında, iş sahipleri ve kursiyerlerceverilmesi ve
kullanılması lüzumlu basılı kağıtlarla, plakaların cins venevileri İçişleri
Bakanlığı ile Bayındırlık BakanlığıÕnca tespit edilir.
Basılı kağıtlar ile plakalar, Türkiye Şoförler ve OtomobilcilerFederasyonuÕnca
bastırılır ve maliyetleri nazari itibaren alınmak suretiyleİçişleri Bakanlığı
ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ve Türkiye Şoförlerve Otomobilciler
FederasyonuÕnca birlikte tespit edilecek bedel mukabilinde,il merkezlerinde veya
kuruluşu bulunan ilçelerde, adı geçen fe-derasyoncaİçişleri BakanlığıÕnın
tespit edeceği esaslara göre verilir.
Basılı kağıtlar ve plakaların tespit edilen bedel üzerinden
satışınınfederasyona sağladığı net gelirin % 60Õı, her yıl Şubat ayı sonuna
kadarİçişleri Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına yatırılır. Yatırılan bu
miktarlar,Emniyet Genel Müdürlüğü hizmetlerinde kullanılmak üzere, Maliye
Bakanlığıncabir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan Emniyet Genel Müdürlüğü
bütçesindemevcut tertiplere ödenek ya da açılacak özel tertiplere özel ödenek
kaydedilir.Gelirin kalanı Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonuna
aittir. Özel ödenek kaydedilen tutarlardan harcanmayan miktarlar ertesi
yıl bütçesinedevren gelir ve ödenek kaydedilir. Ad ve/veya soyad veya tescil
edilmişticari unvan ihtiva eden plaka satışlarından elde edilen gelirler ile
emniyethizmetleri karşılığında tahsil edilmeleri Maliye Bakanlığınca uygun
görülendiğer hizmet gelirleri hakkında da bu fıkra hükümleri uygulanır.
Basılı kağıtlardan, 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamına girensürücü
belgeleri Maliye BakanlığıÕnın görüşü alınarak Emniyet Genel
MüdürlüğüÕncebastırılır. Sürücü belgelerinin değerli kağıt bedeli Emniyet Genel
MüdürlüğüÕnceMaliye BakanlığıÕna ödenir.
Sürücü Belgelerinin bedeli dışında kalan hizmet ve malzemenin karşılığıolan
ücretler, İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı veTürkiye
Şoförler ve Otomobilciler FederasyonuÕnca birlikte tespit edilir.Sürücü
belgelerinin verilmesi ve yenilenmesi hizmetlerinden elde edilengelirin tamamı
Türk Polis Teşkilatı Güçlendirme VakfıÕna aittir. Buna dairusul ve esaslar ile
diğer hususlar İçişleri BakanlığıÕnca belirlenir.
Bilgi İşlem Merkezinin Faaliyeti :
MADDE 132 - Araçların, sürücülerin ve trafik suçu işleyenlerinsicilleri
bunlara ait hukuki ve teknik değişiklikler ile diğer gereklive istatistiki
bilgilere ait kayıtlar ve hizmetler Emniyet Genel Müdürlüğübünyesindeki Bilgi
İşlem Merkezi tarafından tutulur ve yürütülür.
Araçların trafiğe çıkarılmalarında kısıtlama
ve yasaklamalar :
MADDE 133 - Trafiğin ve karayolu yapısının büyük ölçüde
etkilendiğikarayollarında ikili ve çok taraflı anlaşma hükümleri saklı kalmak
üzere,uluslararası transit ve yurt içi taşımalar belirli gün ve saatlerde
kısıtlanabilirveya yasaklanabilir.
Kısıtlama ve yasaklamalar Bayındırlık, Gümrük ve Tekel ve
UlaştırmaBakanlıklarının görüşü alınarak İçişleri BakanlığıÕnca tespit ve ilan
edildiktensonra uygulanır.
Okul geçidi görevlisi :
MADDE 134 - Okul geçitlerinde, trafik zabıtasınca verilmiş belgesibulunan
ve özel kıyafet veya işaret taşıyan kişiler, görev sırasında trafikyönetimi
açısından görevli kişilerin yetkilerine sahiptir.
Okul geçitlerinde görevli olarak çalışabileceklerde aranacak
nitelikler,bunların hangi şartlarda, zaman ve sürelerle görev yapacakları,
kıyafetleriveya taşıyacakları işaretler ile diğer hususlar yönetmelikte
belirtilir.
Okul geçidi görevlisinin talimatına uymayanlar hakkında, duyuru üzerinetrafik
zabıtasınca eylemine uyan madde hükmüne göre işlem yapılır.
Yönetmelikler :
MADDE 135 - Bu Kanunla ilgili Karayolları Trafik Yönetmeliği,ilgili
bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle İçişleri BakanlığıÕnın
koordinatörlüğünde,Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlıklarınca müştereken, bu
Kanunda çıkarılmasıöngörülen diğer yönetmelikler ilgili bakanlıklarca kanunun
yayımı tarihindenitibaren bir yıl içinde çıkarılır ve Resmi GazedeÕde
yayımlanır.
ONİKİNCİ KISIM
Ek Maddeler ve Geçici Hükümler
Ticari Taşıt Kullanma Belgesi :
EK MADDE 1 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Ticari amaçlaçalışan
taksi, dolmuş, minibüs ve otobüs gibi taşıtlarla yolcu taşımacılığı;kamyon,
kamyonet, triportör ve benzeri taşıtlarla yük taşımacılığı yapmakisteyen
sürücülerin ÒTicari Taşıt Kullanma BelgesiÓne sahip olmaları zorunludur.
Ancak, bu kanunun yayımı tarihinden sonra B- C- D ve E sınıfı
sürücübelgelerinden herhangi birisine sahip olanlardan toplu taşım aracı
kullanacakların,Ticari taşıt kullanma belgesi almak için yapacakları
müracaatlarda en azortaokul veya sekiz yıllık temel eğitim mezunu olmaları
şartı aranır.
Bu belgeye sahip olmayan sürücüler ticari amaçla yolcu ve yük
taşımacılığıyapamaz.
Ticari taşıt kullanma belgesi alacak sürücülerin eğitimi ve belge almayahak
kazananlara belge verilme işlemleri, Türkiye Şoförler ve
OtomobilcilerFederasyonuÕna bağlı meslek odaları tarafından yapılır ve bu işlem
o ildebulunan en üst esnaf birliği kuruluşu tarafından denetlenir. Eğitime
tabitutulan sürücülerin eğitim aldıkları tarih ve isim listeleri mahallin trafiktescil
şube veya bürolarına gönderilir.
Ticari taşıt kullanma belgesi uygulamasına ilişkin diğer esas ve usullerTürkiye
Şoförler ve Otomobilciler FederasyonuÕnun görüşü alınmak suretiyleİçişleri
BakanlığıÕnca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
(Değişik : 21.5.1995 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan
sürücüler...................... lira para cezası ile cezalandırılırlar. Sürücü
aynızamanda araç sahibi değilse tescil plakasına da .................. liraiçin
ceza tutanağı düzenlenir. Ayrıca, bu araçlar ilk tespitte yedi gün,ikinci
tespitte onbeş gün, üçüncü tespitte otuz gün süreyle trafikten menedilir,
Ayrıca bu madde hükümlerine ve yönetmelikte belirtilen esas ve usullereaykırı
olarak belge düzenleyenler ve verenler Türk Ceza Kanunu hükümlerinegöre
cezalandırılırlar.
Araçların tescil edildikleri amacın dışında
kullanılması :
EK MADDE 2 - (Değişik : 21.5.1997 - 4262/4 md.) Araçlarını motorluaraç
tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlarile
sürülmesine izin veren araç sahipleri ................ lira para cezasıile
cezalandırılırlar.
Ayrıca araç 15 gün süre ile trafikten men edilir.
Trafik suçlarına ilişkin cezalar :
EK MADDE 3 - (Değişik : 21.5.1997 - 4262/5 md.) 2918
sayılıKarayolları Trafik Kanunundaki fiiller için her takvim yılı başından
geçerliolmak üzere önceki yılda uygulanan mutlak ceza tutarları, o yıl için
VergiUsül Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden
değerlemeoranında arttırılır.
Bu suretle hesaplanacak ceza tutarlarında 100.000 liraya kadar olankesirler
dikkate alınmaz.
Bu Kanun hükümlerine göre faillere uygulanan hafif para cezaları teciledilemez.
Bir fiil 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun idari para cezasınıgerektiren
muhtelif yasaklarını ihlal eder nitelikte ise faile, en ağıridari para cezası
uygulanır.
Trafik kazalarına karışan otobüs firmalarının
adlarının teşhiri :
EK MADDE 4 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Karayollarındayolcu
taşımacılığı yapan otobüs benzeri taşıtların karışmış olduğu ölümlütrafik
kazası sonuçlarının, kusurlu araç veya araçları kullanan sürücüve araca ait
plaka numaraları ile birlikte otobüs firmasının ünvanının,televizyon ve basın
organları aracılığı ile kamuoyuna görüntülü ve yazılıolarak kusur oranlarından
söz edilmeksizin ilanı, sırrın
ifşaı ve ticari itibarın ihlali sayılmaz.
EK MADDE 5 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Araçlarınıticari
amaçla kullanmak üzere tescil ettirmek isteyen araç sahipleri
yönetmeliktebelirtilen şartlara uymak, bilgi ve belgeleri sağlamak
zorundadırlar.
Fahri Trafik Müfettişliği :
EK MADDE 6 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Sürücülerintrafik
kurallarına uyup uymadığını denetlemekle sorumlu olan yetkililereyardımcı olmak
üzere Karayolu Trafik Güvenliği KuruluÕnca önerilen ve KarayoluTrafik Güvenliği
Üst KuruluÕnca uygun görülen kişilere, valilerce Òfahritrafik müfettişliğiÓ
görevi verilir.
Fahri trafik müfettişleri; 2918 sayılı Karayolları Trafik KanunuÕnunsuç saydığı
fiilleri işleyenler hakkında işlem yapılması amacıyla, EmniyetGenel
MüdürlüğüÕnce kendilerine verilen tutanağı düzenlemek ve bunlarıaracın tescilli
olduğu trafik kuruluşuna gönderilmek üzere en geç bir haftaiçerisinde herhangi
bir trafik kuruluşuna teslim etmek zorundadırlar.
Fahri trafik müfettişleri, İçişleri BakanlığıÕnın belirleyeceği esasve usullere
göre eğitime tabi tutulabilirler.
Bu hizmet fahri ve ücretsizdir.
Görevini kötüye kullandığı tespit edilen fahri trafik müfettişleriiki aydan
altı aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar. Yargılamalarıtabi
oldukları esaslara göre yapılır.
Ayrıca belgeleri iptal edilir.
Fahri trafik müfettişlerinin yetki ve
sorumlulukları ile usul veesaslar İçişleri BakanlığıÕnca çıkarılacak
yönetmelikte belirlenir.
EK MADDE 7 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Bu Kanununyürürlüğe
girdiği tarihte Emniyet Genel Müdürlüğü, Trafik Uygulama ve DenetlemeDairesi
Başkanlığı, Trafik Planlama ve Destek Dairesi Başkanlığı ve TrafikEğitim ve
Araştırma Dairesi Başkanlığı kurulur. Yeni kurulan bu daire başkanlıklarıtrafik
hizmetlerinden sorumlu Genel Müdür Yardımcısına bağlı olarak görevyapar.
Bu daire başkanlıklarına ve Kriminal Polis Laboratuvarları Daire Başkanlığıile
Trafik Araştırma MerkeziÕne ilişkin ekli lis-tede yer alan kadrolarihdas
edilerek 14.12.1983 tarih ve 190 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnameyeekli
Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez TeşkilatıÕna ait (1) sayılı cetveleeklenmiş ve
Trafik Dairesi Başkanlığı kadrosu iptal edilmiştir.
Sigortalılar Bilgi Merkezi :
EK MADDE 8 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Türkiye Sigortave
Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde, zorunlu mali sorumluluk
sigortasıyaptıranlar ile sigorta yaptıranlar araçlara ait bilgilerin
tutulacağıbir bilgi merkezi oluşturulur.
Sigorta şirketlerince gönderilecek bu bilgilerin kapsamı ile
göndermesürelerine, bu bilgilerden sigorta şirketleri ile sigorta eksperlerininyararlanmasına
ve derlenecek istatistiklerin yayımlanmasına ilişkin usulve esaslar Hazine
MüsteşarlığıÕnın uygun görüşü alınarak Türkiye Sigortave Reasürans Şirketleri
BirliğiÕnce belirlenir.
Birlik, elde ettiği bilgileri, trafikten men edilecek araçların
tespitindekullanmak üzere İçişleri BakanlığıÕnın emrine hazır tutar veya
gerekligördüğü birimlerine iletir.
Sigorta şirketleri, sigortasını yaptırmamış işletenleri tespit amacıylazorunlu
mali sorumluluk sigortası poliçeleri ile ilgili olarak İçişleriBakanlığıÕnca
istenilecek bilgileri vermek zorundadırlar.
Bu maddeye aykırı hareket eden sigorta
şirketleri hakkında 101 incimaddedeki cezalar uygulanır.
EK MADDE 9 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Tutanaklarıntutulması
sırasında uyulacak esas ve usuller, tarafların haklarının eşitlikilkesine uygun
şekilde korunmasını esas alan, İçişleri BakanlığıÕnca çıkarılacakyönetmelikte
düzenlenir.
EK MADDE 10 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Karayollarınınyapım, bakım ve işletmesinden sorumlu olan tüm kamu ve özel kuruluşlarınprojelerini yapan ve uygulayan yetkili ve sorumlu kişiler, çağdaş ilimve teknik esaslarına uymak ve uygulamak konusunda,
Karayolu Trafik Güvenliği KuruluÕnun
önerilerini kuruluş kanunlarınauygun olacak şekilde değerlendirmek zorundadırlar.
EK MADDE 11 - Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Bu Kanunun114
üncü maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen suç veya
ceza tutanağını tanzim ile görevlendirilenlerin ikaedecekleri suçlardan
TürkCeza KanunuÕnun 181, 209, 211, 212, 228, 240 ıncı maddelerinde yazılı
fiilleriyapanlar hakkında belirtilen maddelerde geçen cezalar yarı nispetinde
artırılarakhükmolunur ve bu suçları işleyenlerin meslekle ilişkileri kesilir.
EK MADDE 12 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/43 md.) Otoyollarda,konaklama yerleri hariç olmak üzere, yapılacak ve açılacak yapı ve tesislerde,alkollü içki satılmasına izin verilmez.
GEÇİCİ HÜKÜMLER
GEÇİCİ MADDE 1 - 6085 Sayılı Karayolları
Trafik KanunuÕna vebu Kanuna göre verilen araçlara ait belgelerle şoför
ehliyetnamelerive sürücü belgelerinin değiştirilip yenilenmesi, bilgi işlem
merkezi hizmetekonulduktan sonra yönetmelikte belirtilen usül, esas ve şartlara
göre yapılır.Bu işlemlere İçişleri BakanlığıÕnın tespit ve ilan edeceği tarihte
başlanırve iki yıl içinde tamamlanır.
Bu değiştirme ve yenilemeler harca tabi değildir.
İki yıllık süre sonunda değiştirilmeyen, araçlara ait belgelerle
şoförehliyetnameleri ve sürücü belgeleri, değiştirilinceye kadar geçersiz
sayılır.
Geçersiz belgelerle araç kullanılması veya aracın trafiğe çıkarılmasıhalinde
şoför ve sürücüler araç kullanmaktan ve bu araçlar trafikten menedilir.
GEÇİCİ MADDE 2 - 6085 Sayılı Karayolları
Trafik KanunuÕna göreverilmiş olan şoför ehliyetnameleri değiştirilinceye
kadar;
a) Amatör ve profesyonel şoför ehliyetnamesi sahipleri bu Kanunun 38inci
maddesinde belirtilen (B) sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçları,
b) Ağır vasıta ehliyetname sahipleri ise bu Kanuna göre;
(C) ve (D) sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçları ve en az ikiyıllık
ağır vasıta ehliyetnamesi sahibi olmak şartıyla da (E) sınıfı sürücübelgesi ile
kullanılan araçları,
Kullanabilirler
.
GEÇİCİ MADDE 3 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceedinilmiş ve
çeşitli nedenlerle tescili yapılmamış tarımda kullanılan lastiktekerlekli
traktörlerin tescili, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtenbaşlayarak bir yıl
içinde, tescil için başvuranların aracın sahibi olduklarınıkanıtlayan bir belge
vermeleri şartı ile yapılır.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce satışı yapılmış olan
araçlarıntrafikte ve vergi kaydında maliki olarak görünen eski sahipleri, bu
Kanununyürürlüğe girdiği tarihten bir yıl içinde, noterlikçe düzenlenen
satışbelgesi ile trafik bürosuna başvurduklarında, yeni malikin de beraber
başvurusuveya muvafakatı aranmaksızın trafik kaydı ve trafiğin duyurusu ile de
vergikaydı yeni maliki adına devir edilir. Satışlar zincirleme devam etmiş
isebu işlemlerde ayrıca zincirleme devam edebilir.
Bu şekilde yapılan tescillerde taşıt alım vergisinin alıcı tarafındanödenmemiş
olması halinde işlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı FinansmanKanunuÕnun
10Õuncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
GEÇİCİ MADDE 4 - 6085 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğinceişleme konan para cezalarının takip ve sonuçlandırılmasına bu Kanunun yürürlüğegirdiği tarihten sonra da anılan kanun hükümlerine göre devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 5 - Bu Kanunun 42 nci
maddesinin birinci fıkrasıuyarınca sınavların trafik zabıtasınca yapılmasına,
Kanunun yayımı ta-rihindenitibaren en geç bir ay içinde başlanır. Sınavların
trafik zabıtasınca yapılmasınabaşlanıncaya kadar 6085 sayılı Kanun uyarınca
görev yapmakta olan sınavkomisyonlarının görev ve yetkileri devam eder.
(Ek : fıkralar: 18/1/1988 - KHK 245/15 md., aynen kabul: 28/3/1985- 3176/15
md.):
Sürücü belgesi alacakların sınavlarının 42 nci maddeye göre sürücükurslarında
yapılmasına ve sürücü adaylarından 41 nci maddenin ÒcÓ fıkrasıgereğince
herhangi bir sürücü kursunu başarı ile bitirdiklerini belgeleyensertifika
istenmesine, 1/1/1987 tarihinde başlanır.
42 nci maddenin ÒaÓ bendi hükümlerine göre sürücülerin sınavlarınınsürücü
kurslarında yapılmasına ve sürücü adaylarından sertifika istenmesinebaşlanacağı
tarihe kadar, 6085 sayılı Kanuna göre şoför ehliyetnamesi vebu Kanuna göre de,
sürücü belgesi alacak olanların sınavları aşağıdakiesaslara göre trafik
zabıtası personeli tarafından;
1. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yürürlük tarihine kadar 6085 sayılıKanuna
göre çıkarılmış bulunan yönetmelikteki esas ve usullere göre,
2. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yürürlük tarihinden itibaren isesürücü
sınavları 42 nci maddenin (c) fıkrası hükümleri gereğince çıkarılanyönetmelikte
belirtilen esas ve usullere göre,
Yapılır.
GEÇİCİ MADDE 6 - Taksimetrelerin hangi il ve ilçelerde hangitarih-ten itibaren, takoğrafların, öncelikle hangi cins araçlarda hangitarihten itibaren kullanılacağına ilişkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
GEÇİCİ MADDE 7 - (Ek:18/11/1986 - 3321/2
md.)
Kamu kurum ve kuruluşlarınca bu Kanunun yürürlük tarihinden önce yüknaklettirmek
amacıyla yapılan mukavelelerle ilgili fiyat farkı dahil hertürlü düzenleme
yapmaya Ekonomik İşler Yüksek Koordinasyon Kurulu yetkilidir.
GEÇİCİ MADDE 8 - (Ek : 3/11/1988 - 3493/56
md.)
Şoför ehliyetnameleri ve sürücü belgeleri değiştirilip yenileninceyeve sürücü
sicillerine ait kayıtlar Bilgi İşlem MerkeziÕne aktarılıncayakadar, bu Kanunun
118 inci maddesinde öngörülen ceza puanı uygulaması,Emniyet Genel MüdürlüğüÕnün
birimleri tarafından,
Yönetmelikte gösterilen usul ve esaslara göre yapılır.
Ceza puanı uygulamasına İçişleri BakanlığıÕnın tespit ve ilan edeceğitarihte
başlanır.
GEÇİCİ MADDE 9 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanununyürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmliş ve çeşitli sebeplerle tesciliyapılmamış olan tarımda kullanılan lastik tekerlekli traktörler ile varsabunlara ait römork ve yarı römorklar ile motorlu bisiklet ve motosikletlerintescil işlemleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıliçinde tamamlanır. Bu süre gerektiğinde İçişleri BakanlığıÕnca bir yılakadar uzatılabilir.
GEÇİCİ MADDE 10 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanununyürürlüğe girdiği tarihten önce satışı yapılmış olan araçların trafikteve vergi kaydında malik olarak görülen eski sahiplerinin, bu Kanunun yürürlüğegirdiği tarihten itibaren bir yıl içinde noterlikçe düzenlenen satış belgesiile trafik şube veya bürolarına müracaatları halinde, önceki malik adınaolan kayıt ve tescil işlemi silinerek son malik adına kayıt ve tescil işlemiyapılır. Ayrıca bu işlem, ilgili vergi dairesine bildirilir.
GEÇİCİ MADDE 11 - (Değişik : 17.10.1996 -
4199/46 md.) 2918 SayılıKanunun bu Kanunla değiştirilen hükümlerinde öngörülen
yönetmelikler, kanunlagörev verilen bakanlık veya kuruluşlarca, diğer
yönetmelikler ilgili bakanlıklarıngörüşü alınarak İçişleri BakanlığıÕnca, bu
Kanunun yayımı tarihinden itibaren6 ay içerisinde çıkarılır.
Bu Kanunun 108 inci maddesinde sözü edilen yönetmelik bu Kanunun
yayımlandığıtarihten itibaren 6 ay içinde yürürlüğe konulur. Bu Yönetmelik
yürürlüğegirinceye kadar, garanti fonu uygulamasına ilişkin yürürlükte bulunan
yönetmelikhükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 12 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/46 md.) EmniyetGenel MüdürlüğüÕnün teşkilat ve kuruluşu, bu Kanun esaslarına göre yenidendüzenleninceye ve bu düzenleme gereğince genel hükümlere göre yeni kadrotespit ve ihdas edilinceye kadar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihteuygulanmakta olan mevcut kadroların kullanılmasına devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 13 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanunile yapılan yeni düzenleme sebebi ile kadro ve ünvanları değişmeyenleryeni kadrolarına atanmış sayılırlar. Kadro ve görev ünvanları değişenlerveya kaldırılanlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar durumlarına uygunişlerde görevlendirilirler ve eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge veher türlü hakları yeni görevlerinde kaldıkları sürece şahıslarına bağlıolarak saklı tutulur.
GEÇİCİ MADDE 14 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/46 md.) EmniyetGenel Müdürlüğü, teşkilatını en geç 6 ay içinde bu Kanuna uygun hale getirir.
GEÇİCİ MADDE 15 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanununyayımından başlayan ilk iki aylık sürede, Türkiye Cumhuriyeti sınırlarıiçinde yayın yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında KanunÕun 4 üncü maddesinin, 1 inci fıkrasının (p) bendi gereğinceyapacakları haftalık eğitim programlarının en az 2 saatini bu Kanunun getirdiğideğişikliklerin tanıtımına ayırmak zorundadırlar.
EK GEÇİCİ MADDE - (27/8/1991 - 3759/2 md.) Trafik hizmetlerininyurt sathında yürütülmesi için gerekli personel, araç ve gereçler EmniyetGenel MüdürlüğüÕnce 2 yıl içinde sağlanır.
GEÇİCİ MADDE 1 - 2918 sayılı Karayolları
Trafik Kanununun 41inci maddesinin 4199 sayılı Kanunla değişik (b) bendinde
öngörülen A1,A2, B, C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranan en
az ortaokulveya sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiş bulunmaları şartı,
31.12.1999tarihine kadar aranmaz. İlkokul mezunu olmaları yeterli sayılır.
ONÜÇÜNCÜ KISIM
Kaldırılan Hükümler, Yürürlük ve Yürütme
Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayan
hükümler :
MADDE 136 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/47 md.) 765 sayılıTürk Ceza
KanunuÕna 3506 sayılı kanunla eklenen ek maddeler ile bu maddelerdedeğişiklik
yapan diğer kanunlardaki para cezalarının hesaplanmasına ilişkinhükümler 2918
sayılı Karayolları Trafik KanunuÕnun suç saydığı fiilleriişleyenler hakkında
uygulanmaz.
2918 sayılı Karayolları Trafik KanunuÕnun 5/b-3, 7/c ve 39/c-4, 42/cmaddeleri ile
765 sayılı Türk Ceza KanunuÕnun Ek 2 nci maddesine 3756 sayılıKanunla eklenen
ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük :
MADDE 137 - (Değişik : 17.10.1996 - 4199/48 md.) Bu Kanunun42 nci ve Ek
3 üncü maddesi 01.01.1997 tarihinde, diğer maddeleri yayımıtarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme :
MADDE 138 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
18/10/1988 TARİHLİ VE 2918 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER:
1) 28/03/1988 Tarihli ve 3176 Sayılı Kanunun
Geçici Maddesi :
GEÇİCİ MADDE - 2/2/1984 Tarihli ve 2977 sayılı İdari ve Usulve
İşlemlerin Yeniden Düzenlenmesi ile ilgili Yetki Kanunu ile BakanlarKuruluna
verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi 2918 sayılı KarayollarıTrafik
Kanunu için adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.
2) 25/6/1988 tarihli ve 330 sayılı KHK Geçici
Maddesi :
GEÇİCİ MADDE - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlük ta-rihinekadar
tescili yapılmamış olan motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescili,iki yıl
içinde müracaat etmek ve aracın sahibi olduğunu belgelemek şartıile yapılır.
Bu şekilde yapılan tescillerde taşıt alım vergisinin alıcı tarafındanödenmemiş
olması halinde, işlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı FinansmanKanunuÕnun
10 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
Bu maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar İçişleri
BakanlığıÕncabelirlenir.
3) 3/11/1988 tarih ve 3493 sayılı Kanunun
Geçici Maddesi :
GEÇİCİ MADDE - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 6831,1475,
2918 ve 2926 sayılı Kanun hükümlerine muhalefetten açılan ve devameden
davalardan, kanunların değiştirilen hükümlerine göre mahkemeleringörev alanı
dışına çıkarılan suçlarla ilgili olanlar hakkında görevsizlikkararı verilir,
varsa tutuklular derhal tahliye edilir. Kararın bir örneğive tutanak ilgisine
göre mahallin en büyük mülki amirine, Çalışma ve SosyalGüvenlik Bakanlığı Bölge
Müdürüne,
Bağ - Kur İl Müdürüne, İl Emniyet Müdürlüğüne veya İlçe Emniyet Amirliğineveya
Orman Bölge Şefliğine gönderilir.
Bu makamlar, evrakın ilgilileri hakkında tutanaklarında yazılı suçlarınınKanunun
değişikliğinden önceki cezalarından sadece para cezasının asgarihaddini
uygulamak suretiyle karar verirler. Verilecek para cezasından,aynı suçtan
dolayı tutuklu kalınan sureler 647 sayılı Cezaların İnfazıHakkında KanunÕun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendindekabahatler için gösterilen
asgari hadde göre hesap edi-lerek mahsup edilir.Para cezaları 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunhükümlerine göre tahsil olunur.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 6831, 1475, 2918 ve 2926sayılı
Kanunların değiştirilen hükümlerine göre mahkemelerin görev alanıdışına
çıkarılan suçlardan dolayı kesinleşmiş ve henüz yerine geti-rilmemişmahkumiyet
kararlarının sadece para cezasına ilişkin kısımları infaz olunurve hükümlü olanlar
ise derhal tahliye edilir. İnfaz edilecek para cezasından,aynı suçtan dolayı
tutuklu ve hükümlü kalınan süreler 647 sayılı Cezalarınİnfazı Hakkında KanunÕun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendindekabahatler için gösterilen
asgari hadde göre hesap edilerek mahsup edilir.
4) 19/4/1989 Tarihli ve 3538 sayılı Kanunun
Geçici Maddeleri :
GEÇİCİ MADDE 1 - 2918 Sayılı Karayolları Trafik KanunuÕnun
yürürlüğegirdiği tarihten önce edinilmiş ve çeşitli sebeplerle tescili
yapılmamışolan tarımda kullanılan lastik tekerlekli traktörler ile varsa
bunlaraait römorkların tescil işlemleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihtenitibaren bir yıl içinde tamamlanır. Bu süre gerektiğinde İçişleri
BakanlığıÕncabir yıla kadar uzatılabilir.
GEÇİCİ MADDE 2 - 2918 Sayılı Karayolları
Trafik KanunuÕnun yürürlüğegirdiği tarihten önce satışı yapılmış olan araçların
trafikten ve vergikaydında maliki olarak görünen eski sahipleri, bu Kanunun
yürürlüğe girdiğitarihten itibaren iki yıl içinde, noterlikçe düzenlenen satış
belgesi iletrafik bürosuna başvurduklarında, yeni maliki adına, beraber
başvurusuveya muvafakatı aranmaksızın trafik kaydı ve trafiğin duyurusu ile de
vergikaydı devir edilir. Satışlar, zincirleme devam etmiş ise bu işlemler
deaynen zincirleme devam eder.
Bu şekilde yapılan tescillerde taşıt alım vergisinin alıcı tarafındanödenmemiş
olması halinde işlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı FinansmanKanunuÕnun 9
uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
5) 31/10/1990 Tarihli ve 3672 sayılı Kanunun
Geçici Maddesi :
GEÇİCİ MADDE - Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar tescili yapılmamışolan
motorlu bisitlet ve motosikletlerin tescili, iki yıl içinde müracaatetmek ve
aracın sahibi olduğunu belgelemek şartı ile yapılır.
Bu şekilde yapılan tescillerde taşıt alım vergisinin alıcı
tarafındanödenmemiş olması halinde, işlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı
FinansmanKanunuÕnun 10 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
Bu maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar İçişleri
BakanlığıÕncabelirlenir.
1 SAYILI LİSTE
(1) SAYILI CETVEL
KURUMU : EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEŞKİLATI : MERKEZ
İHDAS EDİLEN KADROLAR
SERBEST TUTULAN
KADRO KADRO
SINIFI:
ÜNVANI: DERECESİ:
ADEDİ: ADEDİ: TOPLAM:
E.H.S Trafik Uygulama ve
Denetleme 1 1 1
Dairesi Başkanı
E.H.S Trafik Planlama ve
Destek 1 1 1
Dairesi Başkanı
E.H.S Trafik Eğitim ve
Araştırma 1 1 1
Dairesi Başkanı
E.H.S Daire Başkan
Yardımcısı 1 6 6
E.H.S Şube
Müdürü 1 12 12
E.H.S Trf. Araş. Mer.
Md. 1 1 1
E.H.S Kriminal Laboratuvar
Müdürü 1 20 20
T.H.S
Mühendis 2 4 4
T.H.S
Mühendis 5 5 5
T.H.S Şehir
Plancısı 2 1 1
T.H.S Şehir
Plancısı 5 4 4
T.H.S
Matematikçi 2 1 1
T.H.S
Matematikçi 5 3 3
T.H.S İstatistik
Uzmanı 6 3 3
S.H.S
Psikolog 2 1 1
S.H.S
Psikolog 5 5 5
S.H.S
Sosyolog 2 1 1
S.H.S
Sosyolog 5 5 5
G.İ.H
Programcı 2 1 1
G.İ.H
Programcı 6 5 5
G.İ.H
Mütercim 6 3 3
TOPLAM 84 84
1 SAYILI LİSTE
(1) SAYILI CETVEL
KURUMU : EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEŞKİLATI : MERKEZ
İPTAL EDİLMESİ UYGUN GÖRÜLEN KADROLAR
SERBEST
TUTULAN
KADRO
KADRO
SINIFI:
ÜNVANI: DERECESİ:
ADEDİ: ADEDİ:
TOPLAM:
E.H.S Trafik Dairesi
Başkanı 1 1 1
DÜZELTME
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun 2001 tarihli baskısındasehven yer almayan 13 üncü ve 112 inci maddedeki değişiklik ile ilave edilenEk Madde 13 ve Geçici Madde 16 aşağıdadır.
Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik yapılmasına Dair Kanuıı
Kanun No. 4550
Kabul Tarihi : 8. 3. 2000
MADDE 1. - 13.10.1983 tarilıli ve 2918 sayılı Karayolları TrafikKanununun 31 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 31.- Araçlarda;
a) Özelliklerine ve cinslerine göre, yönetnıelikte nitelik ve
nicelikleribelirtilen gereçlerin,
b) Kamyon, çekici ve otobüslerde ayrıca takoğraf,
taksiotomobillerinde ise taksimetre,
Bulundurulması ve kullanılır durumda olması zorunludur. Ancak 2918
sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki yıllarda üretilenaraçlarla,
resmi taşıt olarak tescil edilmiş ve edilecek olanlar ile şehiriçive belediye
mücavir alanı içerisinde yolcu ve yük
nakliyatı yapanlarda takoğraf
bulundurma ve kullanma zorunluluğu aranmaz.Takoğraf cihazı
mekanik, elektronikolabileceği gibi elektro mekanik de olabilir.:
Birinci fıkranın (a) bendinde sayılan gereçleri bıılundurmayan, kullanmayanveya
kullanılabilir durumda bulundurmayan sürücüler
8.500.000lira;(b) bendine güre araçlarında taksimetre ,takoğraf
bulundurmayan,kullanmayanveya kullanrlabilir durumda bulundurmayan sürücüler
34.800.00d lira paracezası ile cezaiandırılırlar.Sürücü aynı zamanda araç
sahibi de~itse ayrıca,tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı
düzenlenir.Aynı benttebeliıtilen cihazları bozuk ima! edenler veya bozulmasına
vasıta olanlarile bu durumdaki cihazları kullanan araç sürücüleri ve
işletenleri üç aydanaltı aya kadar hafıf hapis cezası ve 526.700.000 lira hafıf
para cezasıile cezalandırılırlar.Ayrıca (b) bendi hükmüne uygun durumda
bulundurmayanaraçlar trafık zabıtasınca ; eksiklikleri giderilinceye kadar
trafıktenmen edilir.
MADDE 2. - 13.10.1983 tarihli ve 2918
sayılı Karayolları TrafıkKanununun 112 inci maddesinin birinci fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirllmiştir.
Sürücü belgesinin geçici olarak geri alınması hariç elmak üzere
buKanundaki;hafıf para cezasını veya bununla birlikte hafif hapis
cezasınıı,belgelerin geri alınması ve iptali veya işyerlerinin
kapatılması cezasını gerektiren suçlarla ilgili
davalara trafık mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde yetki
verilen sulhceza mahkemelerinde bakılır.
MADDE 3. - 2918 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde 13 eklenmiştir.
EK MADDE 13.-Bu Kanuna yazılı suçlardan 48 inci maddede gösterilen"alkollü araç kullanmak " suçunu birinci ve ikinci defasında işlemek, 51 inci maddenin üçüncü fıkrasında geçen °bir yıl içinde hız sınırını 5 defaihlal etnıek",118 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında yazılı "100ceza puanını doldurmak"suçlarından birinin tespiti halinde, sürücü belgeleriningeçici olarak geri aiınması işlemlerine bu Kanunun 6 ıncı maddesinde sayılantrafık görevlileri yetkilidir.
MADDE 4. - 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları TrafikKanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 16. - 2918 sayılı Karayolları Trafık Kanununun 41inci maddesinin 4199 sayılı Kanunla değişik (b) bendinde öngörülen Al, A2 ,B ,C ,D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranan en azortaokul veya sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiş bulıınmaları şartı,31.12.2004 tarihine kadar aranmaz.İlkokul nıezunu oimaları yeterli sayılır.
MADDE 5. - Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
MADDE 6. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
11/312000
SAYFA SONU